χάρτης
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΓΟΥ & ΤΕΧΝΗΣ

διαβάστε σήμερα:

Γιώργος Σεφέρης, «Ελεγίσκος» και «Οιδιπόδειο»: Δύο ποιήματα γραμμένα την ίδια μέρα

Ο Στράτης Θαλασσινός ανάμεσα στους φρακοφόρους

χάρτης
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΛΟΓΟΥ & ΤΕΧΝΗΣ

#60

ΣΤΗΛΕΣ:

Ευγενία Βάγια, Γιώργος Βέης, Γιώργος Βέλτσος, Χάρης Βλαβιανός, Τάκης Γραμμένος, Ανθούλα Δανιήλ, Γιώργος-Ευγένιος Δουλιάκας, Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Γιάννης Ευσταθιάδης, Σωτήρης Κακίσης, Ηλίας Κολοκούρης, Αχιλλέας Κυριακίδης, Θέμης Λιβεριάδης, Βαγγέλης Λιβιεράτος, Ιωάννα Λιούτσια, Άρης Μαλανδράκης, Γιώργος Β. Μονεμβασίτης, Γιώργος Μουλουδάκης, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Βασίλης Παπαγεωργίου, Γιάννης Πάσχος, Νίκος Πρατσίνης, Έλση Σαράτση, Τάκης Σιμώτας, Λάμπρος Σκουζάκης, Γιάννης Σμοΐλης, Ανδρέας Τσάκας, Γιώργος Χουλιάρας, Δήμητρα Ι. Χριστοδούλου

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ:

Θανάσης Αγάθος, Μαρουσώ Αθανασίου, Γιάννης Αντιόχου, Γιώργος Αραμπατζής, Ελισσαίος Βγενόπουλος, Μαρία Βέρρου, Γιώργος Σ. Βουργανάς, Δημήτρης Γαλάνης, Παναγιώτης Γαλανόπουλος, Γιώργος Γιοβανίδης, Γιώργος Δελιόπουλος, Απόστολος Ζιώγας, Γιώργος Θάνος, Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, Θεώνη Κάμπρα, Γεωργία Καραγιάννη, Ρεμόν Κενό, Αλέξανδρος Κοάν, Αργύρης Κόσκορος, Χριστιάνα Λαμπρινίδη, Αυγή Λίλλη, Μπερτ Μάιερς, Νίκος Α. Μάντης, Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, Ελένη Μερκενίδου, Φώτης Μισόπουλος, Μαρία Μπαλοπούλου, Κωνσταντίνος Μπέλτσιος, Μιγκέλ Ντε Ουναμούνο, Νίκος Ξένιος, Θανάσης Πάνου, Λουκάς Παπαδημητρίου, Χρυσούλα Πατρώνου-Παπατέρπου, Έφη Χ. Πέτκου, Γιώργος Χουλιάρας, Αγγελική Πεχλιβάνη, Άννα Σαϊνατούδη, Mάριου Σεζαρίνι ντε Βασκονσέλους, Γιάννης Σκαλτσής, Ειρήνη Σκούρα, Ολυμπία Ταχοπούλου, Νίκη Τρουλλινού, Χρήστος Τσιάμης, Αθηνά Τσάκαλου, Σπυριδούλα Τσούμπα, Μάιρα Φουρνάρη, Άγγελος Χαριάτης, Νάντη Χατζηγεωργίου, Τζόι Χάρτζο, Μόνικα Χέρσεγκ, Κυριακή Χριστοφορίδη

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

φαινόμενα

{ στίγματα }

Αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Μάχιμος πολίτης ως το τέλος του βίου του, παθιασμένος συγγραφέας και φανατικός αναγνώστης, ο Βασίλης Βασιλικός μας αποχαιρέτησε στις 30 Νοεμβρίου 2023, πλήρης ημερών και έργων, λίγες μέρες αφότου συμπλήρωσε τα 90 χρόνια του. Γεννημένος στην Καβάλα, γιος του δικηγόρου Νικολάου Βασιλικού, που εξελέγη βουλευτής Καβάλας το 1936, και της Καίτης Βασιλικού, ήταν μαθητής του Αμερικανικού Κολεγίου Ανατόλια το 1949, όταν πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση στα ελληνικά γράμματα, με τρία ποιήματα που δημοσίευσε στην εφημερίδα Μακεδονία, και έγραψε ένα μυθιστόρημα που έμεινε στο συρτάρι του για 27 ολόκληρα χρόνια: τίτλος Τα σιλό και θέμα η Βουλγαρική Κατοχή στη Μακεδονία μέσα από τα μάτια μιας νέας γυναίκας. Από τότε μέχρι σήμερα σχεδόν δεν σταμάτησε να γράφει: καλλιέργησε το μυθιστόρημα, τη νουβέλα, το διήγημα, την αυτοβιογραφία, το ημερολόγιο, την ποίηση, το θέατρο, το κινηματογραφικό σενάριο, ενώ για αρκετά χρόνια ασχολήθηκε και με τη δημοσιογραφία. Το 1953, δευτεροετής φοιτητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, έδωσε τη νουβέλα Η διήγηση του Ιάσονα, όπου ακολουθώντας το πρότυπο του Θησέα του André Gide και αντλώντας έμπνευση από τον μύθο του Ιάσονα, ανέπτυξε έναν λυρικό στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη φύση και την περιπέτεια της νεότητας. Το 1956 έδωσε το μυθιστόρημα ενηλικίωσης Θύματα ειρήνης, που παρακολουθεί την ιστορία μιας συντροφιάς επτά νεαρών ανδρών, οι οποίοι ωριμάζουν με τον πλέον επώδυνο τρόπο στη Θεσσαλονίκη των αρχών της δεκαετίας του 1950, μαχόμενοι με τον έρωτα, τον θάνατο, τις ιδεολογίες και τα φαντάσματα μιας τραυματισμένης μετεμφυλιακής Ελλάδας. Το 1961 παρουσίασε την εμβληματική Τριλογία (Το φύλλο. Το πηγάδι. Τ΄αγγέλιασμα), σπαρακτικό πορτραίτο ενός εξεγερμένου νέου των αρχών της δεκαετίας του 1960, χάρη στο οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο των Δώδεκα. Το 1964, με τη Μυθολογία της Αμερικής, ανανέωσε την ταξιδιωτική λογοτεχνία, προτείνοντας μια απομυθοποίηση του αμερικανικού ονείρου και παντρεύοντας την τοπιογραφία με τον πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό. Το συναρπαστικό μυθιστόρημα-ντοκουμέντο Ζ. [...] ΘΑΝΑΣΗΣ ΑΓΑΘΟΣ

{ Κλίμακες }

Κειμήλια

Πέρα από κάθε χρησιμότητα και πάνω από την όποια αγοραία τους αξία, τα κειμήλια επιβεβαιώνουν και εγγυώνται την ταυτότητα του προσώπου και την ενότητα του κόσμου του μέσα στο συνεχές του χρόνου και στην ασυνέχεια της ιστορίας, όντας, τα ίδια, φαντάσματα χωρίς σάρκα μεν πλην όμως με οστά του παρελθόντος. Κάτι σαν τους ναούς της Παλιαχώρας στην Αίγινα, που εξακολουθούν να υψώνονται στον ερειπιώνα της μνήμης. Εξάλλου, είναι η ίδια η ανάγκη για την επιβεβαίωση και την εγγύηση αυτή που αποτελεί το «νομισματοκοπείο» των κειμηλίων. Ένα νομισματοκοπείο βέβαια, που για να εκπληρώσει τον σκοπό του πρέπει να «κόβει» όσο το δυνατό λιγότερο «κέρματα». Εδώ παίρνει τον λόγο η οικονομία, οι σιδερένιοι νόμοι της οποίας ισχύουν, προφανώς, και στον προσωπικό κόσμο, από τον οποίο εξάλλου κατάγεται, ως νόμος του οίκου, και η ίδια: Αφού η αξία ενός πράγματος εξαρτάται από την σπανιότητά του και, εν προκειμένω, από την ποσότητα των κειμηλίων που κυκλοφορούν στην προσωπική «αγορά», τα κειμήλια δεν μπορούν να γίνουν πολύτιμα αν δεν είναι ελάχιστα. Μάλιστα, για να γίνουν ανεκτίμητα πρέπει, εκτός από ελάχιστα, να είναι και αναντικατάστατα. Κι ακόμα, εφόσον το άκρον άωτον της σπανιότητας είναι η ανυπαρξία, μόνο όταν τα χάνουμε αποκτούν αμύθητη αξία. Αυτό ισχύει για την «εσωτερική αξία» όλων των νομισμάτων. Λόγου χάρη για τον θεό, που τον βάζουμε στο στόμα μας όχι μόνο επί ματαίω αλλά και για ψύλλου πήδημα, για τον λόγο, που θησαυρίζεται μέσα στη σιωπή και για την πατρίδα. Την εξευτελισμένη από τον πληθωρισμό πατρίδα της εθνοκαπηλείας, την γλυκιά πατρίδα της ξενιτιάς και, τέλος, όταν αποκλειστεί η παλιννόστηση οριστικά, την πατρίδα που έχει αγιάσει – την χαμένη πατρίδα της προσφυγιάς. ΤΑΚΗΣ ΣΙΜΩΤΑΣ

{ Μετάφραση }

Μάριου Σεζαρίνι ντε Βασκονσέλους

Ο Mάριου Σεζαρίνι ντε Βασκονσέλους (1923-2006), είναι ο πλέον αναγνωρίσιμος σουρεαλιστής ποιητής της Πορτογαλίας και, παράλληλα, ο πιο αναγνωρίσιμα αντισυμβατικός και αντικομφορμιστής ποιητής της χώρας, σε μια πρώτη ματιά τουλάχιστον. Έζησε μια ζωή σε διακοπές από την αστική συμβατικότητα της τάξης του. Ο νεαρός Μάριου γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Λισαβώνας, χωρίς όμως να μπει στον κόπο να παρακολουθήσει τα μαθήματα. Είχε φοβερό ταλέντο στο πιάνο, ο πατέρας του όμως δεν του επέτρεψε να συνεχίσει μουσικές σπουδές. Από την εφηβική του ηλικία σύχναζε μανιωδώς σε συναντήσεις που οργάνωναν οι λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές συντροφιές στα καφέ της Λισαβώνας Ήταν η εποχή που μεσουρανούσε το ρεύμα του νεορεαλισμού, στον οποίο είχαν προσχωρήσει οι περισσότεροι αριστεροί συγγραφείς, πολέμιοι τής δικτατορίας του Σαλαζάρ. Ταξίδεψε για λίγο στο Παρίσι όπου γνώρισε τον Μπρετόν και προσχώρησε με ενθουσιασμό στο σουρεαλιστικό κίνημα. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του, υπήρξε από τους ιδρυτές της Σουρεαλιστικής Ομάδας της Λισαβώνας. Η πρώτη του συλλογή εκδίδεται το 1950 και ακολούθησαν άλλες 15, παρότι μετά το 1980 η ποιητική του παραγωγή συνεχώς μειωνόταν, προς όφελος της εικαστικής. Ήταν δεινός όσο και αυστηρός σχολιαστής των «σουρεαλιστικών πραγμάτων» στην Πορτογαλία. Ο M. Σεζαρίνι ήταν το «τρομερό παιδί» της πορτογαλικής λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής ζωής, και όχι μόνο λόγω της ποίησης του. Αλλά και γιατί ζούσε ανοιχτά και τολμηρά για την εποχή του την ομοφυλοφιλία του, σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούσε η αυστηρή ηθική της καθολικής εκκλησίας και ο αποστεωμένος συντηρητισμός του καθεστώτος. ΝΙΚΟΣ ΠΡΑΤΣΙΝΗΣ

{ Διερευνήσεις }

Η γυναίκα (;) του «Όφις και Κρίνο» του Καζαντζάκη

Το πρώτο έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Όφις και Κρίνο» κυκλοφορεί στα τέλη του 1905, αφιερωμένο στην αινιγματική γυναίκα «Τοτώ». Ο μύθος του έργου είναι απλός και ευσύνοπτος. Το περιεχόμενο και το θέμα εκρηκτικά ερωτικό και αισθησιακά νοσηρό. Ένας νεαρός ζωγράφος, που συμβολίζεται με τον «Όφι», καταγράφει στο ημερολόγιό του τη δημιουργία ενός πίνακα, την ερωτική εμμονή για τη σύντροφό του, το «Κρίνο». Η διακαής επιθυμία να δημιουργήσει μα και να την τιμωρήσει για τον πόθο που του προκαλεί δεσπόζει στο έργο. Το άσπιλο του Κρίνου θα καταστραφεί από το δηλητηριώδες του Όφεως, καθώς από την ένωση γίνονται οι δύο τους «ένα πρόσωπο, μια προμετωπίδα στην οποία καταρρίπτονται με τη συνύπαρξή τους τα όρια όμορφου και άσχημου, ελκυστικού και απωθητικού, καλού και κακού». Το έργο έχει αναλυθεί με βάση τη βιογραφία του Καζαντζάκη. Στην πρώτη πειρατική επανέκδοση (1974, πρόλογος Έλλης Αλεξίου) το «Κρίνο» θεωρήθηκε ως συμβολική απεικόνιση της πρώτης συζύγου του Καζαντζάκη: η “Τοτώ” ήταν η Γαλάτεια Αλεξίου. Η επανέκδοση αποσύρθηκε ως σκανδαλώδης. Σχεδόν τριάντα χρόνια αργότερα, το 2002 το παρθενικό μυθιστόρημα το υπογεγραμμένο με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή επανεκδόθηκε με σημειώσεις και σχόλια του Πατρόκλου Σταύρου. Συνδυάζοντας στοιχεία από την αυτοβιογραφία του Καζαντζάκη «Αναφορά στον Γκρέκο» με αρχειακό υλικό (χειρόγραφα σημειώματα της Καθλίν Φορντ, καθηγήτριας αγγλικών του Καζαντζάκη) στην έκδοση αποδεικνυόταν πως η “Τοτώ” είναι ο παρθενικός έρωτας του νεαρού Ηρακλειώτη, η «Ιρλαντέζα». ΗΛΙΑΣ ΚΟΛΟΚΟΥΡΗΣ

προβολές

{ Μουσική }

Επίμονα κι η μουσική ιδέα πάει κι έρχεται

Αρκεί άραγε να καταφεύγει κανείς σε πολύπλοκους συλλογισμούς για να αποδείξει το ... αυταπόδεικτο, όταν είναι δεδομένη η διάκριση «η όπερα πριν και μετά τη Μαρία Κάλλας», ή πιο απλά όταν η κάθε νεοεμφανιζόμενη καλλίφωνη λυρική τραγουδίστρια φέρεται να δηλώνει ότι φιλοδοξεί να γίνει η νέα Κάλλας; Έχει ποτέ καταγραφεί κάπου ότι η τάδε φιλοδοξεί να γίνει η νέα Tebaldi – η κύρια ανταγωνίστριά της, η συνομήλική της Renata Tebaldi (1922-2004) της οποίας το φωνητικό ίχνος ήταν σαφώς καλύτερο από της Κάλλας – ή η νέα Schwarzkopf, ή η νέα Sutherland; Ποτέ και πουθενά! Μόνον η Κάλλας λατρεύτηκε και εσαεί θα λατρεύεται ως η La Divina. Τούτη τη χρονιά οι μνήμες από αυτήν, καθώς και οι αναφορές σε αυτήν, που ουδέποτε έλλειψαν, κορυφώνονται με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή της – Νέα Υόρκη, 2 Δεκεμβρίου 1923, ημέρα Κυριακή. Αφιερώματα, εκδηλώσεις, εκδόσεις, προτάσεις παντός είδους, υπενθυμίζουν ότι υπήρξε και ότι ως πραγματικός και ανεπανάληπτος μύθος ουδέποτε εκδήμησε. [...] Αναχώρησε εντελώς άγνωστη, ως Μαριάννα Καλογεροπούλου, το 1945 για τη γενέτειρά της αναζητώντας την πραγμάτωση των ονείρων της. Επέστρεψε στην Ελλάδα παντάνασσα της λυρικής τέχνης το 1957 ως Μαρία Μενεγκίνι-Κάλλας· για ένα αποθεωτικό «νόστιμον ήμαρ» στο Ηρώδειο στις 5 Αυγούστου, που αποδείχτηκε και ολίγον ... πικρό. Έκτοτε ξαναβρέθηκε στην Ελλάδα αρκετές φορές ως Μαρία και δυο φορές ως Μαρία Κάλλας: για τις παραστάσεις στην Επίδαυρο το 1960 και το 1961. Αξίζει να επικεντρωθεί κανείς σε αυτές της τρεις περιπτώσεις, στις οποίες χάρισε στους ευτυχισμένους αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρες την ολόφωτη, ασύγκριτη τέχνη της. Αναφερόμαστε βεβαίως στην τέχνη της και όχι στην τεχνική της. Καταφύγαμε προς τούτο στον κριτικό λόγο του πρύτανη των Ελλήνων κριτικών μουσικής Μίνου Δούνια, ο οποίος υπήρξε ένας από τους τυχερούς που την απήλαυσαν και στις τρεις αυτές ανεπανάληπτες στιγμές. ΓΙΩΡΓΟΣ Β. ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΤΗΣ

{ (Γ)αστρονομία }

Η διαπολιτισμική μαγειρική του βλάκα

Ο Αριστοτέλης στο βιβλίο του «Κυμαίων Πολιτεία» αναφέρει ότι κοντά στην αρχαία πόλη Κύμη βρισκόταν η πόλη Βλακεία. Από εκεί πιθανόν προέρχεται η λέξη βλακεία και βλάκας. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι κάτοικοι της Βλακείας ήταν βλάκες, αντιθέτως, ήταν πανέξυπνοι, δραστήριοι και είχαν μεταξύ τους στενούς δεσμούς σε τέτοιο βαθμό, που κάθε μέρα μαγείρευε ένας για όλους και όλοι μαζί έτρωγαν το ίδιο φαγητό. Αυτό ήταν μεγάλη βλακεία, διότι μια αστοχία κάποιου πραγματικού βλάκα προκάλεσε μαζική δηλητηρίαση και οι περισσότεροι κάτοικοι της Βλακείας πέθαναν. Από τότε, η λέξη βλακεία και βλάκας σχετίστηκε κατ΄ αρχάς με την ασχετοσύνη, την αμυαλοσύνη και τη στενοκεφαλιά στη μαγειρική. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, οι βλάκες κρατούν (αν και οι περισσότεροι από αυτούς δεν το γνωρίζουν) πολλές από τις παραδόσεις της Βλακείας. Γι΄ αυτό η μαγειρική και η κουζίνα του κάθε γνήσιου βλάκα είναι ίδια και απαράλλαχτη σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, με αποτέλεσμα, η βλακεία, σύμφωνα με τον Ματάις φαν Μπόξελ, να «είναι ο ενωτικός κρίκος κάθε κοινωνίας», μια ιδιότητα υπερταξική, υπερεθνική και διαπολιτισμική, όπως γράφει και ο Θόδωρος Καρζής. Τα βασικά υλικά της μαγειρικής του βλάκα είναι πονηριά, αλαζονεία, κυνισμός, επιθετικότητα, εγωισμός, ναρκισσισμός, ματαιοδοξία και αισιοδοξία. Όλα αυτά είναι ομοιόμορφα τοποθετημένα στην κουζίνα του, μέσα σε ομοιόμορφα λευκά ορθογώνια επιτοίχια ντουλάπια, το κάθε ντουλάπι καταλήγει στο κάτω μέρος σε ένα πιστό πήλινο αντίγραφο της κεφαλής του. Όταν ο βλάκας θέλει να μαγειρέψει, βάζει κάτω από το πήλινο κεφάλι κάθε ντουλαπιού, μια χύτρα φτιαγμένη από κοπανιστό αέρα και στρίβει προς τα πίσω ταυτόχρονα και τα δυο αυτιά του πιστού πήλινου αντιγράφου του κεφαλιού του, αμέσως το στόμα ανοίγει, η γλώσσα πετάγεται έξω και χύνεται στη χύτρα η ποσότητα από το υλικό που χρειάζεται. Τα γραμμάρια υπολογίζονται αυτόματα και «τρέχουν» στα μάτια της πήλινης κεφαλής του, στο δεξί οι μονάδες και στο αριστερό τα δεκαδικά. Η χύτρα βράζει πάνω σε φρέσκα ψέματα, στους τριακόσιους εξήντα πέντε βαθμούς Κελσίου και μετά από μισή περίπου ώρα μεστής, σιτεμένης, μπουρμπουληθρώδους βλακείας είναι έτοιμη να σερβιριστεί. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΣΧΟΣ

{ Θέατρο }

O αδελφός Χουάν ή Ο κόσμος είναι Θέατρο

Υπάρχουν δύο βασικές συλλήψεις της ιστορίας που ονομάζονται υλιστικές, δύο ιστορικοί υλισμοί: αυτός του Καρλ Μαρξ και αυτός του Σίγκμουντ Φρόιντ. Και με αυτές αντιπαραβάλλεται, και σε μεγάλο βαθμό είναι ενάντια σε αυτές, μία που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ιστορική σύλληψη –ίσως καλύτερα: αίσθηση– της ύλης. Υπάρχει η υλιστική σύλληψη της πείνας, εκείνη της διατήρησης του υλικού ατόμου, του ανθρώπινου ζώου, και υπάρχει αυτή της αναπαραγωγής, που επίσης είναι διατήρηση, διατήρηση του υλικού ανθρώπινου γένους, του είδους. Και οι δύο κατά βάθος αλληλοσυμπληρώνονται, μέχρι που συγχωνεύονται. Μήπως το ανθρώπινο ζώο –όπως και τα υπόλοιπα ζώα– διατηρείται για να αναπαραχθεί ή αναπαράγεται για να διατηρηθεί; Στους βιολόγους για αυτό το πρόβλημα. Και αυτοί θα σας ζαλίσουν με τον μεταβολισμό, τον αναβολισμό και τον καταβολισμό. Και με το στομάχι και τα σεξουαλικά όργανα. Αλλά σε αντιπαράθεση με αυτή τη διπλή υλιστική σύλληψη της ιστορίας –καθοδηγούμενη από την πείνα και από τη libido– υπάρχει η ιστορική σύλληψη της ύλης, αυτή της προσωπικότητας. Κάποιος φιλόσοφος την ονομάζει ματαιότητα. Και μαζί με αυτή, αν θέλετε, η ζήλια. Έτσι ο βιβλικός θρύλος ανοίγει την πραγματική ανθρώπινη ιστορία, αυτή του πολέμου, του αγώνα για τη ζωή –struggle for life– με τη δολοφονία του Άβελ από τον αδερφό του Κάιν, που στην προκειμένη περίπτωση αυτό δεν διαπράττεται ούτε από πείνα ούτε από ζήλια ούτε διεκδικώντας το ψωμί του ή κάποιο θηλυκό. Αλλά ο Κάιν, ο καλλιεργητής, σκοτώνει τον Άβελ, τον αμνοβοσκό, γιατί ο Ιεχωβάς, ο Κύριος, προτιμάει τις προσφορές του Άβελ και όχι του Κάιν. Δηλαδή προτιμάει τον έναν και όχι τον άλλο. Και ο Κάιν σκοτώνει τον Άβελ από ζήλια. Κατά βάθος, αγώνας προσωπικότητας, αναπαράστασης. Εδώ δεν έχουμε αυτό που γυρεύει η φυσική, η υλική ανάγκη, για διατήρηση ή για αναπαραγωγή, αλλά η ψυχική, η πνευματική ανάγκη, για αναπαράσταση και έτσι για διαιώνιση, για τη ζωή στο θέατρο που είναι η ιστορία της ανθρωπότητας. Ή σε αυτή τη βιβλική περίπτωση, η ανάγκη να γίνει αποδεκτός από τον νου, τη μνήμη του Δημιουργού ουρανού και γης, να τον κοιτάξει αυτός ο Κύριος. «Εκείνη την ημέρα με κοίταξε ο Θεός» ή «ήρθε να με δει ο Θεός» λένε οι χωριάτες, αγρότες ή βοσκοί, όταν αναφέρονται στη μέρα που τους γέμισε με καλοτυχία. Σε αυτή την ιστορική σύλληψη θα επιστρέψω σύντομα. ΜΙΓΚΕΛ ΝΤΕ ΟΥΝΑΜΟΥΝΟ (μτφρ. Κυριακή Χριστοφορίδη)

{ Κλίμακες }

Ερνέστο

Το ταχυδρομικό περιστέρι είχε μεταφέρει την είδηση ότι περί την μεσημβρία της Δευτέρας ο απεσταλμένος της Εξοχότητάς του θα μετέφερε το έγγραφο των ευγενών επιθυμιών του, το οποίο πριν παραδώσει στον σταυλίτη μας, έβγαλε από την τσέπη της χλαίνης του και είπε: "Πίνεται το νερό της ποτίστρας;" Όπως επιβάλουν οι άγραφοι κανόνες ανακούφισης ενός μοχθούντος ιππέα, ο απεσταλμένος έγινε δεκτός στην κουζίνα, όπου βρήκε έτοιμα και έφαγε ταχέως τρία λουκάνικα Πεδεμοντίου, πέντε κεφτέδες Θεσσαλονίκης, δέκα φέτες φωμιού αλειμμένες με μελιτζανοσαλάτα Ισκεντέρ, το άλογό του ήπιε νερό κατά βούληση και χόρτασε με σανό της Κάτω Μηλιάς, ο ουρανίσκος του απεσταλμένου ευράνθηκε με δύο λίτρα οίνου της Άνω Μηλιάς. Θα παρέμενε στην κουζίνα ώσπου να μελετούσαμε τις ευγενείς επιθυμίες του κυρίου του, για τις οποίες δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση όπως είναι φυσικό, αλλά θα καθυστερούσαμε να το ομολογήσουμε ώστε να τηρηθούν τα προσχήματα. Ο Εντουάρντο ντι Σαβόγια, πρίγκιπας της Άνω Σαβοϊας δεν ζητούσε πολλά. Υπέφερε από την μυρουδιά του βασιλικού, απεχθανόταν την μαρμελάδα ροδάκινο, δεν έτρωγε κομπόστα αγριοφράουλας, το μπιφτέκι έπρεπε να είναι καλοψημένο, προτιμούσε οίνον ερυθρόν Καλαβρίας, μανιτάρια Μάνης, ήταν ευτυχής που θα κοιμόταν στο κυνηγετικό περίπτερο όπου οι μύγες δεν θα ήταν ενοχλητικές, αρκούσε ένα πορσελάνινο δοχείο νυκτός, να μην έτριζε το σιδερένιο κρεβάτι του, οι κουρτίνες θα έμεναν μονίμως κλειστές, τον ενοχλούσε το φως της πρωίας, οι ενδυμασίες και τα παράσημά του θα έφταναν σιδερωμένα, τα υποδήματά του γυαλισμένα. Όσο για τον γιο του τον υστερότοκο Ερνέστο, που δεν είχε δικαίωμα διαδοχής εκτός αν σε ηλικία δώδεκα ετών γινόταν δεκτός στο ιεροδιδασκαλείο του Αγίου Ουρβανού, σωστό ήταν να κοιμάται στο μικρό δωμάτιο δίπλα στην τραπεζαρία, ώστε να μάθει να μη φοβάται τα φαντάσματα, αφού στην τραπεζαρία υπήρχε πολυέλαιος. ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ