ΣΤΙΓΜΑΤΑ

Στις 8 Απριλίου η Πινακοθήκη της Νεωτερικότητας επιβεβαίωσε ότι είχε απολύσει ένα μέλος του τεχνικού προσωπικού. Η Pinakothek der Moderne στο Μόναχο διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές σύγχρονης τέχνης, αρχιτεκτονικής, σχεδίου και έργων σε χαρτί. Η απόλυση συνδέεται με ένα γεγονός στις 23 Φεβρουαρίου. Με πρόσβαση σε ώρες εκτός λειτουργίας, ο πενήντα ενός ετών τεχνικός είχε κρεμάσει ένα δικό του έργο σε τοίχο στην ανατολική πτέρυγα του πρώτου ορόφου του μουσείου. Χωρίς καρτέλα με τίτλο ή όνομα καλλιτέχνη, επρόκειτο για το πρώτο έργο που υποδεχόταν τους επισκέπτες.
Η πρόσθεση έγινε αντιληπτή όταν άνοιξε το μουσείο, που αποφάσισε ότι πριν κλείσει στις 6 το απόγευμα δεν θα κατέβαζε τον πίνακα. Η έκθεσή του δίπλα σε έργα του Άντι Γουόρχολ και άλλων τεχνουργών συνέχισε όλη την ημέρα. Το μουσείο, που αρχικά υπέβαλε αγωγή για ζημία, καθώς άνοιξαν δύο τρύπες στον τοίχο για να αναρτηθεί το έργο, δεν έδωσε καμία πληροφορία για τον δημιουργό, το θέμα ή την τεχνοτροπία του 60 επί 120 εκατοστών πίνακα. Δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε ότι επρόκειτο για φωτογραφία μίας οικογένειας τεσσάρων ατόμων, μέρος από τα πρόσωπα και το σώμα των οποίων, όπως και το φόντο, είχαν καλυφθεί με παχύ λευκό χρώμα.

Γερμανικές εφημερίδες αρχικά παρουσίασαν το γεγονός ως μία απάτη κάποιου που αναζητούσε καλλιτεχνική αναγνώριση, χωρίς να αναφέρουν ότι «Μικροβλάβη: Σχετικά με την τέχνη της παρέμβασης» ήταν ο τίτλος της έκθεσης – στην οποία προστέθηκε το έργο – με επιδίωξη να αναδειχθούν λάθη και δυσλειτουργίες στον χώρο της τέχνης και να καταστεί ορατό αυτό που είναι αόρατο, όπως γράφει ο κατάλογος. Η Πινακοθήκη δεν απάντησε σε ερώτηση αν η αντιμετώπιση του συμβάντος ήρθε σε σύγκρουση με το μήνυμα της έκθεσης. Διαφορετικά είχαν αντιμετωπίσει επιμελητές μιας έκθεσης στη Βόννη το προηγούμενο έτος το γεγονός ότι βρέθηκε ένας επιπλέον πίνακας αμπαλάροντας τα έργα. Τίνος είναι ο πίνακας, ρώτησαν. Η δημιουργός εμφανίστηκε. Ονομάζεται Danai Emmanouilidis. Κατόπιν το έργο πουλήθηκε για €3,696 σε πλειστηριασμό στην Κολωνία.
Κάθε πρόσθεση αναιρεί την αφαίρεση. Μετά το συμβάν στην Πινακοθήκη μία άρνηση της αφηρημένης ζωγραφικής έχει παρατηρηθεί μεταξύ δημιουργών, που συγκλίνουν στο νέο ρεύμα της πρόσθεσης, μάρτυρα της τέχνης έχοντας ανακηρύξει τον απολυμένο τεχνικό. Σε αντιδιαστολή προς ακτιβιστές, που πετούν μπογιές και με κόλλες ακινητοποιούν πάνω σε γνωστά έργα τα χέρια τους, νέοι καλλιτέχνες κρυφά προσθέτουν δικές τους δημιουργίες σε κάθε διαθέσιμη επιφάνεια σε μουσεία και γκαλερί. Στις προσπάθειες καθιερωμένων φορέων, για την αποτείχιση εκείνων που έχουν προστεθεί, διαπιστώθηκε ότι τα περισσότερα έργα που εκτίθενται σε συλλογές, αν όχι όλα, έχουν κατά το παρελθόν επισωρευθεί με τρόπους που δεν είχαν γίνει αντιληπτοί. Διαμορφωτές της τέχνης είναι όσοι έχουν πρόσβαση εκτός ωραρίου.
Η αναζήτηση εκείνων που έχουν προστεθεί επεκτάθηκε σε άλλους τομείς. Είναι γνωστό ότι λόγια έβαζαν σε αφηγήσεις και επικές απαγγελίες όσοι αναλάμβαναν την εκφορά τους όταν κυριαρχούσε ο προφορικός λόγος. Η διαδικασία τυποποιήθηκε με την καθιέρωση της τυπογραφίας, όταν τεχνίτες και τα τσιράκια τους προσέθεταν φθόγγους σε ακατανόητα χωρία και λέξεις σε σημεία που πιο κομψά έτσι ισορροπούσαν τη διάταξη του κειμένου. Με δεδομένη τη συμβολή ηλεκτρονικών μέσων αναπαραγωγής, όπως και της τεχνητής νοημοσύνης, επιβεβαιώθηκε ότι το τεχνικό προσωπικό συνιστά πρωτογενή παράγοντα δημιουργικής γραφής, που προσθέτει σε κείμενα λέξεις, στίχους ή ολόκληρα ποιήματα σε συλλογές και κρυφά αλλάζει την πλοκή των μυθιστορημάτων και την επιχειρηματολογία των δοκιμίων.

Η αφαίρεση λείπει. Η πρόσθεση είναι ό,τι μένει.

Οπωσδήποτε, οι αθέμιτες επεμβάσεις κατά το remastering τόσων παλιών ελληνικών ταινιών, που, όχι λίγες φορές πια, ξεφεύγουν και αλλοιώνουν το πρωτογενές καλλιτεχνικό προϊόν βάρβαρα (ίδε «Σάντα Τσικίτα»), καθόλου καλό δεν είναι να γίνονται.
Σκεφτόμουνα τους δύο πιο αφόρητους χαρακτήρες —για τις ανάγκες όμως των ταινιών τους— που έχω ξεχωρίσει, δηλαδή τη Συνοδινού στον «Θανασάκη τον πολιτευόμενο» κι εκείνον τον Έμπορα στον «Φανούρη και το σόι του», που ο εξευτελισμός τους όμως στο τέλος ισορροπεί των συμπεριφορών τους τον απίθανα ενοχλητικό τρόπο.
(Βέβαια, αν τους ρόλους αυτούς έπαιζαν ο Παπαγιαννόπουλος ή ο Πλατής ή ο Λουί ντε Φινές αν ήταν Έλληνας —ναι, και τον γυναικείο—, άλλη τελείως αίσθηση θα υπήρχε, μπορεί και να τους είχαμε συμπαθήσει κιόλας, όπως τον Σταυρίδη π.χ. στο «Έλα στον θείο». Ας είναι).
Υπάρχει όμως ένας ολιγόλεπτος άσχετος χαρακτήρας που δεν αντέχεται καθόλου, μα καθόλου στον «Θησαυρό του μακαρίτη» και που εγώ ευχαρίστως με τις σημερινές τεχνικές δυνατότητες κόντρα σε όλα όσα είπα πριν, θα αφαιρούσα, θα εξαφάνιζα από την οθόνη: αυτόν που ειρωνεύεται τη Γεωργία Βασιλειάδου και προσπαθεί να τη γελοιοποιήσει όταν εκείνη τραγουδάει ιδανικά τον κυρ-Μέντιο της, ευτυχώς αδιαφορώντας τελείως για του Τσιφόρου το άχρηστο και πέρα από τα όρια του γελοίου σκηνοθετικό ατόπημα.

Ας είναι πάλι. Μπορεί με το μυαλό από τα μάτια μου να τον εξαφανίσω, να τον εξαφανίζω κάθε φορά που η πανέμορφη αυτή σκηνή ξαναφαίνεται, ξανακούγεται.

(Κι οι πίνακες; Στα επιχρωματισμένα τόσα φιλμ εσχάτως, αν ενός ζωγράφου τα έργα είναι κινηματογραφημένα ως ντεκόρ, ποιος ανόητος, ίσως κι από την άλλη άκρη του κόσμου, τους ξαναβάζει χρώματα με το δικό του φτωχό κριτήριο, τους κάνει ό,τι θέλει; Ποιος ζει για τον μηνύσει άραγε;).

_{(Από το ανέκδοτο βιβλίο Νουάρ στιγμές )}

Ενόψει του Πάσχα, στο καλάθι του νονού (της νύχτας) θα βρείτε:

μία λαμπάδα στο μπόι σας, σύμφωνα με προσωπικά δεδομένα που έχουν υποκλαπεί,
ένα καλάσνικοφ με σιγαστήρα, ώστε τηρώντας τις ώρες κοινής ησυχίας να διεκδικήσετε ποσοστά προστασίας που σας αναλογούν,
διευθύνσεις κατοικίας των εφοριακών που ελέγχουν τη φορολογική δήλωσή σας,
πρόσκληση δωρεάν εισόδου στο γήπεδο της ομάδας σας (για δύο άτομα, αν συνοδεύεστε από μη αποταγμένο αστυνομικό ή δικαστικό υπάλληλο ή ιερέα),
φάκελο με ιατρικό πουρμπουάρ για επιτάχυνση εξετάσεων μετά το πέρας των επεισοδίων,
βίντεο προσωπικών στιγμών αγαπημένων σας προς ανάρτηση σε περίπτωση που χωρίσετε.

Το καλάθι στολίζουν κόκκινα αβγά ισάριθμα προς τα γράμματα του ονόματος, το οποίο σας χάρισε ο νονός, που στέλνει τις ευχές του για το Πάσχα.

Το (πρωινό) καλάθι του νονού μπορείτε να το δώσετε στη μάνα σας ή σε όποιο άτομο ξεπλένει τα αίματα από την κουκούλα.

Ποτέ μην ξεχνάτε ότι ζούμε για να τηρούμε τις παραδόσεις μας (εγκαίρως, με εγγυημένη χημική σύνθεση και σε ανταγωνιστική τιμή).

^{[ Ακριβές αντίγραφο για τα βαφτιστήρια ]}