ΣΤΙΓΜΑΤΑ

Με το τεύχος αυτό ολοκληρώνεται η ανάρτηση των 26 τευχών  του έντυπου «Χάρτη» (1982-1987)
και τα οποία βρίσκονται εδώ

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ «ΧΑΡΤΗ»

Νάσος Θεοφίλου  ≈  Νίκος Χουλιαράς ≈ Μάνος Ελευθερίου ≈ Mίμης Σουλιώτης  ≈  Χόρχε Λουίς Μπόρχες ≈ Άδωνις  ≈ Γιάννης Βαρβέρης  ≈ Γιώργος Πάτσας  ≈ Τάσος Δενέγρης ≈ Χούλιο Κορτάσαρ  ≈ Κωστής Παπαγιώργης  ≈ Ίταλο Καλβίνο  ≈ Βασίλης Φωτιάδης  ≈ Γιάννης Κοντός  ≈ Νίκος Καρούζος ≈ Eλένη Βακαλό

ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ «ΧΑΡΤΗ»

Λεονόρα Κάρινγκτον (Χάρτης 10)  ≈ Αλλατίνη (Χάρτης 14)  ≈ Λουίς Σεπούλβεδα (Χάρτης 17) ≈ Λευτέρης Ξανθόπουλος (Χάρτης 19) ≈ Ντίνος Χριστιανόπουλος (Χάρτης 21) ≈ Φράνκο Μαρία Ρίτσι (Χάρτης 22)

Μαρία Κυρτζάκη (επιμ. Γιώργος Βέης-Αθηνά Βογιατζόγλου)
Ηλίας Λάγιος (επιμ. Δημήτρης Κοσμόπουλος)
Μίλτος Σαχτούρης (επιμ. Βαγγέλης Χατζηβασιλείου)
Γιώργος Χειμωνάς (επιμ. Ευριπίδης Γαραντούδης)
Σάμιουελ Μπέκετ (επιμ. Βασίλης Παπαγεωργίου)
Γλώσσα (επιμ. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης)
«1821» (επιμ.  Νικήτας Σινιόσογλου)
/ Φ.Δ. Δρακονταειδής, Γιάννης Ευσταθιάδης, Μανόλης Κορρές κ.ά.
Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (επιμ. Γιώργος Βέης)
Oδυσσέας Ελύτης (επιμ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου)
Μάτση Χατζηλαζάρου (επιμ. Χρήστος Δανιήλ - Άντεια Φραντζή)

Όταν ήταν μωρά τα δίδυμα, δεν είχε ζοριστεί τόσο. Ακόμα και τότε που έκλαιγαν μαζί, πεινούσαν και ζητούσαν άλλαγμα μαζί, έβρισκε τρόπο. Τώρα είχαν φτάσει αισίως στα δεκατέσσερα. Καμιά φορά ένιωθε σαν τον ακροβάτη στο σκοινί. Μόλις έφτιαχνε το ένα, χαλούσε το άλλο. Μισός αιώνας ζωή, κάτι ήξερε από δυσκολίες, πόσο αργά κυλάει ο χρόνος στο θάλαμο ενός νοσοκομείου και πώς στραβώνει η ζωή στο δευτερόλεπτο. Κλεισμένη σπίτι σκεφτόταν τα χειρότερα και χαιρόταν που δεν τους είχαν βρει.

Ανήμερα Χριστούγεννα κουδούνιζαν τα μέιλ στα κινητά των κοριτσιών. Οι καθηγητές έστελναν εργασίες. Τα κορίτσια γκρίνιαξαν στην αρχή, μετά έχασαν τον λογαριασμό, βαρέθηκαν να γκρινιάζουν, παραιτήθηκαν. «Τι ασχολείσαι», έλεγε ο άντρας της, «δική τους δουλειά είναι». «Μάνα είμαι, δεν γίνεται να τις αφήσω». Είδε κι απόειδε, κάθισε δίπλα τους να βοηθήσει στη Γεωγραφία. Κρατήθηκε πολύ για να μην πει τίποτα, όταν είδε τις ερωτήσεις. Η καθηγήτρια ρωτούσε για την ευρωπαϊκή ένωση. Πώς αντέδρασε το κάθε κράτος χωριστά (δείτε τα λινκ), πώς εξελίσσονταν σε κάθε χώρα τα πράγματα (προσέξτε τα διαγράμματα), τι έχουν να προτείνουν οι μαθητές για καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας (ελεύθερη ανάπτυξη των σκέψεών σας).

Μέχρι τις έντεκα έγραφε τις εργασίες. Εδώ η Ευρώπη δεν απάντησε στο ερώτημα, θα απαντούσαν τα δεκατετράχρονα. «Πού είναι το τηλεκοντρόλ»; ρώτησε τον άντρα της. «Καμιά βλακεία δεν παίζει; Κάτι χαζό, μια κωμωδία, κάτι. Και βάλε μου ένα ουίσκι να πιω».

Ο φίλος μου ο Βασίλης ζούσε σαν συγγραφέας-εργάτης.

Επί πενήντα χρόνια 10 ώρες την ημέρα έγραφε, ερευνούσε ή μετάφραζε το εκάστοτε μυθιστόρημά του.

Τις υπόλοιπες ώρες όμως, ζούσε.

Κεφάτος, οξύνους και γενναιόδωρος, ακούραστος μέσα στους ανθρώπους και στην κοινωνία.

Σε αυτόν εδώ τον κόσμο, το πνεύμα του θα είναι καλοτάξιδο μέσα από τα βιβλία του.

Στα οποία υπάρχει ο ίδιος πολύ.

Το Ημερολόγιο Ιππικών Αγώνων του έτους 1821 (The Racing Calendar for the Year 1821) ήταν η πεντηκοστή πρώτη έκδοση του προγράμματος των ετήσιων ιπποδρομιών στην Μεγάλη Βρετανία και Ιρλανδία, τόμος 584 σελίδων (15 x 21 εκ.) με πίνακες και εικονογραφήσεις. Τα περιεχόμενα του "Ημερολογίου" έδιναν ακριβείς και λεπτομερείς πληροφορίες για τους σταυλίτες, τους ίππους και τους αναβάτες, τα φαβορί, τα στοιχήματα, τους επώνυμους που θα ίππευαν ή θα έκαναν την εμφάνισή τους στις κερκίδες. Συγγραφέας και εκδότης ο Έντουαρντ Γουεδερμπάι (Edward Weatherby), ψηλός και ξερακιανός, εφόσον υποθέσουμε ότι έμοιαζε του γιού του Edward Junior, η προσωπογραφία του οποίου κοσμεί την Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών της Σκωτίας.
Αντίτυπο του "Ημερολογίου" βρισκόταν στην κατοχή του λόρδου Πέρσυ Κλίντον Σμάιθ Στάνγκφορντ (Percy Clinton Smythe Stangford), o οποίος, καθ' οδόν για την Κωνσταντινούπολη επί της φρεγάτας Cabrian, για να αναλάβει την πρεσβεία της Αυτής Μεγαλειότητας στην Μεγάλη Πύλη, είχε σταθμεύσει στον Πειραιά το Σάββατο 14 Aπριλίου 1821 και είχε ανέβει την επομένη στην Αθήνα με την ακολουθία του προς ανάπαυση. Τον υποδέχτηκαν Άγγλοι περιηγητές και αρχιτέκτονες που μετρούσαν και σχεδίαζαν με σχολαστική ακρίβεια τα αρχαία μνημεία, ο υποπρόξενος της Αγγλίας Λογοθέτης, κεφαλές των μεγάλων οικογενειών της πόλης. Οργανώθηκε αμέσως βεγγέρα προς τιμή του, την οποία εκείνος εμπλούτισε με μια ομάδα Ινδών ταχυδακτυλουργών, μελών του υπηρετικού προσωπικού του, οι οποίοι κατέπληξαν τους καλεσμένους με τα κατορθώματά τους, μετά από πλούσιο δείπνο με νηστήσιμα φαγητά λόγω της Σαρακοστής, χαρτοπαιξία ("τριανταμία"), ελληνικούς χορούς και βαλς, όπου έλαμψαν οι ομορφιές ντόπιων και ξένων κυριών και δεσποινίδων.
Τέτοιου είδους εκδηλώσεις συνεχίστηκαν σε τακτά διαστήματα στο όνομα της ελληνικής φιλοξενίας και, μεταξύ τυρού και αχλαδιού, μεταξύ του ενός ναργιλέ και του επόμενου, μεταξύ οίνων και ποτών, μεταξύ ενός καρσιλαμά και ενός βαλς, ο λόρδος Στάνγκφορντ διαβεβαίωνε πως είχε στοιχηματίσει στους ιππικούς αγώνες των επομένων μηνών με σοβαρές πιθανότητες μεγάλων κερδών υπέρ του αουτσάιντερ «Black Diamond» και πως με τον ίδιο τρόπο θα στοιχημάτιζε πως οι φήμες ότι ένας Υψηλάντης είχε διαβεί τον Προύθο ποταμό στην Βλαχία και ένας Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης είχε κρεμαστεί από τους Τούρκους στην εξώθυρα του Πατριαρχείου του στις 22 Απριλίου, Κυριακή του Πάσχα των Ορθοδόξων, ήταν ανυπόστατες: τέτοια αουτσάιντερ είναι κουτσάλογα, δεν πρόκειται ποτέ να φτάσουν στο τέρμα, ούτε ένα φαρδίνι δεν στοιχηματίζεις πάνω τους. Είχε εμπιστοσύνη στους Έλληνες, αναγνωρίζοντας την λαϊκή σοφία

όπου καλά καθούμενα και πέλαγα γυρεύει,
ο διάολος στον κώλο του κουκιά του μαγειρεύει.

Όσο για κάποιους παπάδες, που ακουγόταν μετ' επιτάσεως ότι είχαν σηκώσει λάβαρα εξέγερσης και αναμπουμπούλας εδώ και εκεί, η λαϊκή σοφία συμπλήρωνε πως

όταν τα θέλει κώλος σου, μην κλαις ότι πονάει.

Για να διασκεδάσει επιτέλους τις ανησυχίες των Αθηναίων φίλων του, που έκλειναν τα παράθυρα των οικιών τους για να μην ακούν τους ψιθύρους του όχλου, ο οποίος ποδοβολούσε ανάμεσα στα σοκάκια της πόλης για να σκορπίζονται καλύτερα και να αυγατίζουν οι φωνές του «Έρχονται οι ελευθερωτές», «Πότε θα φτάσουν τα παλληκάρια;», κάλεσε τους Ινδούς ταχυδακτυλουργούς του την παραμονή της αναχώρησής του, Σάββατο 5 Μαϊου, να παίξουν την τυφλόμυγα και να βγάλουν από τα μανίκια της κελεμπίας τους περιστέρια, σύμβολα ειρήνης, μετά το τέλος του δείπνου, μετά τους ναργιλέδες και τα ροσόλια.
Είχε φτάσει στην Κωνσταντινούπολη όταν πληροφορήθηκε πως στις 7 Μαϊου τα ξημερώματα, η Αθήνα είχε ξυπνήσει από μακρινούς σκόρπιους πυροβολισμούς και άγριες κραυγές, που όλο και ζύγωναν ώσπου ένας αλαλαγμός και μια βουή από ατέλειωτες ομοβροντίες έδειξαν ότι ένα πλήθος με άγρια θωριά, αρματωμένο με κάθε λογής όπλα, κάλπαζε προς την Ακρόπολη, όπου είχαν βρει καταφύγιο οι Τούρκοι, εκστομίζοντας ύβρεις του είδους «Ελευθερία ή Θάνατος». Επρόκειτο για γελοία κατάσταση! Η σπουδαία είδηση στις αγγλικές εφημερίδες ήταν ότι ο «Black Diamond» με αναβάτη τον λόρδο Κουινσμπερυ είχε κερδίσει την τρίτη ιπποδρομία στο Μάντσεστερ και διακόσιες γκινέες κάλπαζαν για να πέσουν στην τσέπη του λόρδου Στάνγκφορντ.

ΠHΓH: Κυριάκος Σιμόπουλος, Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα, 1810-1821, τόμος Γ'2, Αθήνα 1975, σσ. 592-594.

Παρ’ όλα αυτά ο ήλιος λάμπει, τα φυτά θάλλουν, το βράδυ φωτάκια λαμπυρίζουν. Μέχρι την τελευταία μας πνοή να αγαπάμε τη ζωή και να έχουμε μάτια και καρδιά για την ομορφιά που μας χαρίζει. 
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΖΑΡΟΚΩΣΤΑ
(19 Δεκεμβρίου 2020)

Δεν είναι απόσπασμα από κάποιο ανέκδοτο έργο της. Είναι ο τρόπος που έστειλε στους φίλους της ευχές με μια ανάρτηση στο fc, λίγες ημέρες πριν από το τέλος, ενώ ήταν βαριά άρρωστη. Αυτή ήταν η Κατερίνα!

_{—————————————}
                                     

Είναι ιδιαίτερα οδυνηρό να αποχαιρετά κανείς ένα αγαπημένο πρόσωπο. Πόσο μάλλον μια φίλη, έναν άνθρωπο με την γλυκύτητα, την αξιοπρέπεια και την ευγένεια της Κατερίνας Ζαρόκωστα. Έφυγε από κοντά μας στις αρχές Ιανουαρίου αφήνοντας στις καρδιές όσων την γνώρισαν ένα δυσαναπλήρωτο κενό και στον χώρο της λογοτεχνίας μια ακόμη απώλεια.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1951 και σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Κοινωνική Ψυχολογία. Συνεργάστηκε επί σειρά ετών με την Κρατική Ραδιοφωνία και την ΕΤ1 σε εκπομπές κοινωνικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Επίσης, με εφημερίδες και περιοδικά στον τομέα του προσωπικού δοκιμίου και της βιβλιοπαρουσίασης.
Υπήρξε επί σειρά ετών ενεργό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων στην οποία διατέλεσε και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Με δική της πρωτοβουλία ιδρύθηκε η Λέσχη Ανάγνωσης το 2011, όπου συνεργαστήκαμε κάποια αξέχαστα χρόνια, για όσο διάστημα της επέτρεψε η επισφαλής κατάσταση της υγείας της. Νομίζω ότι κανείς απ’ όσους συμμετείχαμε σ’ εκείνες τις απογευματινές συναντήσεις στην οδό Δροσοπούλου (στο φιλόξενο σπίτι που παραχώρησε η Διδώ Σωτηρίου στην Εταιρεία ) δεν θα ξεχάσει τη ζεστασιά και την οικειότητα με την οποία υποδεχόταν τους καλεσμένους της, καθώς και την πλήρη ενημέρωσή της πάνω στο έργο του καθενός. Το λαμπερό, γνήσιο χαμόγελό της, άνοιγε οδούς αληθινής επικοινωνίας σε όσους την πλησίαζαν.
Έχουν εκδοθεί εννέα βιβλία της: συλλογές διηγημάτων, νουβέλες και μυθιστορήματα. Διηγήματά της έχουν ανθολογηθεί και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και στα γερμανικά.
Στο έργο της, και κυρίως στα δύο μυθιστορήματά της,(Ένα κομματάκι Ουρανός και οι Αδερφές Ραζή) θα βρει κανείς επανειλημμένες αναφορές στην προγονική της γενέτειρα, την Κωνσταντινούπολη, αλλά και γενικότερα στον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία, απ’ όπου έλκουν την καταγωγή τους και οι περισσότεροι ήρωές της. Παρακολουθεί με σεβασμό την πορεία τους για επιβίωση και προκοπή και αφηγείται ολοζώντανα, χωρίς να χαρίζεται, πάθη, έρωτες και προδοσίες στη δίνη των δύσκολων εκείνων καιρών και αυτών που ακολούθησαν. Οι περιγραφές της είναι γεμάτες από εικόνες και ευωδιές.
Στο τελευταίο της βιβλίο, Ιστορίες οικογενειακής τρέλας, που εκδόθηκε πρόσφατα, η γραφή της αλλάζει. Γίνεται πιο ποιητική και ανάερη, σα να κινείται ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα.
Εκ των υστέρων διαβάζοντάς το, μου πέρασε από το μυαλό ότι η Κατερίνα, νιώθοντας πως το τέλος πλησιάζει και ότι οι πηγές, απ’ όπου αντλούσε το θάρρος και την αισιοδοξία της, παρέμεναν ακόμη ανοιχτές, πρόλαβε και μας άνοιξε ένα παράθυρο για να μπορέσουμε να ρίξουμε μαζί της μια ματιά στην τόσο πλούσια σε εμπειρίες αλλά καθόλου εύκολη ζωή της, από τα πρώτα παιδικά της χρόνια μέχρι το σήμερα. Με περίσσιο χιούμορ, τρυφερότητα και ύφος ανάλαφρο μας ξενάγησε στα άδυτα του κόσμου της προσθέτοντας ασφαλώς και δυσδιάκριτες πινελιές μυθοπλασίας, και μας έκανε άλλοτε να γελάσουμε με τα κατορθώματα και άλλοτε να δακρύσουμε με τα πάθη της∙ τις περισσότερες φορές να γελάσουμε και να κλάψουμε ταυτόχρονα.
Μετέτρεψε σε μνήμες κοινές, τα όσα η ίδια έζησε, και με την αμεσότητά της τα έκανε να περάσουν στην αθανασία.

Η νοσταλγία διαποτίζει τις περισσότερες σελίδες του βιβλίου. Είναι η ίδια νοσταλγία που θα διαποτίζει και τις καρδιές όλων όσων την γνωρίσαμε κάθε φορά που θα τη σκεφτόμαστε… Και θα την σκεφτόμαστε πάντα με αγάπη.--

2021 Το νέο έτος ξεκινά στα νησιά Τόνγκα, Σαμόα και των Χριστουγέννων ή Kiritimati (προφέρεται kiˈrɪsmæs = Christmas)
Ο μεγάλος Γκάτσμπυ του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ αποδεσμεύεται από πνευματικά δικαιώματα

2011 Η “αραβική άνοιξη” πυροδοτείται από την αυτοπυρπόληση (18.12.2010) του Μοχάμεντ Μπουαζίζι στην Τυνησία
Στις 29 Δεκεμβρίου η Σαμόα «περνά» από την ανατολική στη δυτική πλευρά της Διεθνούς Γραμμής Ημερομηνίας, με αποτέλεσμα η 30ή Δεκεμβρίου 2011 να διαγραφεί από το ημερολόγιο και η χώρα να περάσει απευθείας στην 31η  Δεκεμβρίου

2001 Επίθεση στους Δίδυμους Πύργους

1991 (30 χρόνια) Θέλμα & Λουίζ: η Τζίνα Ντέιβις & η Σούζαν Σαράντον οδηγούν το αυτοκίνητό τους στον γκρεμό
Ο Τιμ Μπέρνερς-Λι προσκαλεί σε αυτό που θα γίνει το διαδίκτυο άτομα εκτός του ερευνητικού κέντρου CERN
Διάλυση της ΕΣΣΔ

1981 (40 χρόνια) Paradise Theater: δέκατο άλμπουμ των Styx (στα όρια της Στυγός)
Trust: Elvis Costello & the Attractions

1976 (45 χρόνια) Desire: Μπομπ Ντίλαν, δισκοβόλος

1971 Το κουρδιστό πορτοκάλι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (μυθιστόρημα: Άντονι Μπέρτζες)
Στο Σιάτλ ξεκινά ένα μικρό καφέ, το Starbucks

1961 (60 χρόνια) Θάνατος του Καρλ Γιουνγκ, που είχε μάθει και σανσκριτικά
Αυτοκτονεί ο Χέμινγουεϊ και δολοφονείται ο Πατρίς Λουμούμπα

1951 Θάνατος της Νόρας Μπάρνακλ, που θα προτιμούσε ο Τζόυς να ήταν μουσικός και όχι συγγραφέας

1941 (80 χρόνια) Πολίτης Κέιν: η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο Όρσον Γουέλς
Το γεράκι της Μάλτας: η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο Τζον Χιούστον (μυθιστόρημα: Ντάσιελ Χάμετ)

1930 (18 Απριλίου, 20:45 τοπική ώρα) Το BBC ανακοινώνει ότι δεν υπάρχουν νέα εκείνη την ημέρα και ακολουθεί μουσική

1921 Το βραβείο Νομπέλ για τη φυσική αναβάλλεται και απονέμεται έναν χρόνο αργότερα στον Αϊνστάιν
Το χαμίνι: πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Τσάπλιν με τον ίδιο & τον Τζάκι Κούγκαν
Kirby’s Pig Stand: Το πρώτο εστιατόριο διερχομένων οχημάτων (drive-in) ανοίγει στο Τέξας
Γέννηση του γλύπτη Γιόζεφ Μπόις και του ντιτζέι Άλαν Φριντ, που διέδωσε τον όρο rock ‘n roll
Η Κοκό Σανέλ κυκλοφορεί το άρωμα Chanel No 5

1871 (150 χρόνια) Παρισινή Κομμούνα
Ενοποίηση της Γερμανίας (ανακήρυξη Γερμανού αυτοκράτορα στις Βερσαλλίες)
Γέννηση του Μπωντλαίρ & του Προυστ και θάνατος της βοτανολόγου Άννα Άτκινς, που πρώτη το 1843 εξέδωσε βιβλίο με φωτογραφίες (Photographs of British Algæ: Cyanotype Impressions)
Η Ρώμη ανακηρύσσεται πρωτεύουσα της ενοποιημένης Ιταλίας
Ο Στάνλεϊ συναντά τον Λίβινγκστον στη Λίμνη Ταγκανίκα

1861 Γέννηση του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ

1821 (200 χρόνια) έναρξη του Αγώνα
Θάνατος του Ναπολέοντα Βοναπάρτη και του Τζον Κητς
Γέννηση του Ντοστογιέφσκι και του Φλωμπέρ

1811 Ο Χάινριχ φον Κλάιστ σκοτώνει την Ενριέτα Φόγκελ, όπως είχε ζητήσει, και αυτοκτονεί
Γέννηση του Φραντς Λιστ

1791 Επανάσταση στην Αϊτή

1711 Γέννηση του πολυμαθούς Μιχαήλ Λομονόσοφ

1561 Γέννηση του Φράνσις Μπέικον

1521 (500 χρόνια) Η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία αφορίζει τον Λούθηρο
Κατάληψη της πόλης του Μεξικού έναν χρόνο μετά τη σφαγή Ισπανών στο Tecoaque («το μέρος όπου τους έφαγαν»)

1511 Εκδίδεται Μωρίας εγκώμιον του Έρασμου

1471 Γέννηση του Άλμπρεχτ Ντύρερ

1381 Εξέγερση των χωρικών στην Αγγλία

1321 (700 χρόνια) Θάνατος του Δάντη

761 Γέννηση του Φαρσί Μπεϊζαβί (Fârsî Beizavî), συγγραφέα του πρώτου βιβλίου γραμματικής για την αραβική γλώσσα

121 Γέννηση του Μάρκου Αυρήλιου

-479 (2500 χρόνια) μάχη των Πλαταιών

—————————
Σχετικό κείμενο
’21: 2 + 1 = 3 

Μπροστά στο μικρό πλάτωμα του Αγίου Νικολάου, δώδεκα το μεσημέρι κάθεται στο παγκάκι ο Μάκης Τσολακίδης με το σκυλί του, τον Ορλάντο, ένα σπάνιελ μπρετόν κυνηγητικό,17 χρόνων που τρέμει ολόκληρο από τα γεράματα. Ο Μάκης έχει κατεβασμένη τη μάσκα του στο πηγούνι και τραβάει βαθιές ρουφηξιές στο τσιγάρο του, ενώ ο Ορλάντο, τον κοιτάζει με τη γνωστή λατρεία που δείχνουν αυτά τα κυνηγετικά σκυλιά στο αφεντικό τους.

Μόλις πάω κοντά τους, ο Ορλάντο κουνάει κάπως την ουρά του κι ο Μάκης, μου λέει «είδες που σε γνώρισε ο κωλόγερος… δεν βλέπει καλά, δεν ακούει, δεν μυρίζει πια, αλλά σε γνώρισε.»

Κάθομαι δίπλα του στο παγκάκι και βέβαια δεν ξέρουμε από πού να αρχίσουμε και τι να πούμε με τούτη τη κατάσταση, αν και ο Μάκης πάντα βρίσκει ένα θέμα είτε πολιτικό, είτε κοινωνικό, με την απόλυτη βεβαιότητα πως κατέχει την αλήθεια σε ποσοστό 70 τοις εκατό, αυτό γιατί –όπως μου έχει εξηγήσει– με αυτό το ποσοστό δεν γίνεται να πέσεις έξω…

Τον ρωτάω τι κάνουν διάφοροι γνωστοί, ο Βασίλης, ο Σωτήρης, ο Νίκος, που βρισκόμασταν σχεδόν κάθε μέρα στο «Delicious» –καφέ φτηνό για συνταξιούχους– κι ο Μάκης απαντάει μονολεκτικά, «χέστες».

Του απαντάω, πως μ’ αυτή την κατάσταση όλοι χέστες έχουμε γίνει, αφού περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί η ιστορία, αλλά ο Μάκης με αποστομώνει, γιατί αυτός πάντα ξέρει, όπως λέει, πως τέτοιες ιστορίες, ξαναγυρνούν πίσω σε άλλες ιστορίες και το μόνο που τον καίει αυτό το διάστημα, είναι ο Ορλάντο.

Ο Ορλάντο έχει γεράσει πολύ και κατουράει πάνω του, χέζει όπου βρει στα 28 τετραγωνικά της γκαρσονιέρας που ζει αυτός και ο Μάκης, που στενοχωριέται διαρκώς, διότι με τίποτα δεν θέλει να ακούει τη λέξη «ευθανασία».

Ανάβω κι εγώ ένα τσιγάρο και του λέω πως πρέπει να δώσει μια λύση με το σκυλί, γιατί έχει γεράσει τόσο που τρέμει ολάκερο κι υποφέρει από αρθριτικά, χώρια που του έχουν φύγει σχεδόν όλα τα δόντια…

Γυρνάει ο Μάκης και με κοιτάζει και ξέρω πως δεν θα με βρίσει γιατί κι εγώ είχα σκυλί που το αγαπούσα… Μου λέει: «Άκου, δεν υπάρχει περίπτωση να τον πάω για ευθανασία. Δεν με νοιάζει όσο πάει. Χθες τη νύχτα ήταν ξαπλωμένος στο χαλάκι μπρος από το κρεβάτι μου. Είχα κλείσει το φως κι έβλεπα τηλεόραση. Κάποια στιγμή –μπορεί να ήταν και τρεις η ώρα– έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ για τον Δεύτερο Παγκόσμιο κι όταν έδειξε την μάπα του Χίτλερ, αγρίεψα μόνος μου και φώναξα, ρε άντε στο διάολο κοπρίτη που αιματοκύλησες τον κόσμο, φασίστα παλιοτόμαρο και σηκώνεται από το χαλάκι του ο Ορλάντο, να μα το Θεό και πατάει με το μπροστινό του πόδι το τηλεκοντρόλ… Κατάλαβες τώρα. Δεν υπάρχει περίπτωση. Θα πεθάνουμε παρέα…»

Ο Ορλάντο κοιτάζει μέσα στα μάτια τον Μάκη. Τα μάτια του έχουν χρώμα μελί και πράγματι είναι σαν να κουβεντιάζουν στο αμίλητο βλέμμα τους.