O Άλαν Άρκιν (1934-2023) στο «Κατς 22»



Η Αθηνά ήτανε κουρασμένη από το Πανεπιστήμιο εκείνο το βράδυ που βλέπαμε στο σπίτι μου, στην τηλεόραση το «Κατς 22», ο Κύριλλος κι εγώ πάλι, εκείνη για πρώτη φορά, και την έπαιρνε ο ύπνος δίπλα μας, δεν μπορούσε να κρατήσει τα μάτια της ανοιχτά. Ξύπναγε για λίγο, κατά σύμπτωση πάντα στην επανάληψη εκείνης της σκηνής, που ο Γιοσάριαν γύριζε τον σκοτωμένο κι έβλεπε τα σπλάχνα του έξω, κι έλεγε, η Αθηνά:

            —Μα δεν έχει προχωρήσει καθόλου αυτή η ταινία;

Αυτή η ταινία του ΄70, η πιο προχωρημένη απ’ όλες, με τον Άλαν Άρκιν πάλι ανώτερο όλων, και του Όρσον Γουέλς, όλων. Γιατί ο Άλαν Άρκιν ήταν πάντοτε ένα κλικ, μια τρέλα πιο πάνω στα έργα, μια μορφή τόσο ιδιαίτερη, τόσο μυστήρια φωτεινή, χωρίς να βγαίνει όμως ποτέ από του φιλμ το κάδρο και την υπόθεση, σαν να ήταν πάντα ο δάσκαλος μαζί με τους άλλους ηθοποιούς τους μαθητές του δίπλα, σκηνοθέτης του σκηνοθέτη αόρατος, αλλά στην οθόνη πάνω ο πιο σαφής, ο πιο σωστά ευδιάκριτος.
Στον «Τρόμο στο Κολλέγιο» το 1983, γράφοντας για τον Άρκιν μαζί με τον Νόρμαν Γουίσντομ και τον Βασίλη Αυλωνίτη ένα κείμενο, κατέληγα στο σάστισμά του το τρομερό, το παρόμοιο με του Θανάση Βέγγου, που κάθε γήινης κατάστασης τον σουρεαλισμό η έκπληξή του απορροφούσε, τον εξουδετέρωνε.

(Μια φίλη μου νεαρή σε ηλικία πρόπερσι με πήρε στο τηλέφωνο να μου πει:

        —Δες αυτό το σήριαλ, τη «Μέθοδο Κομίνσκι» στο Νέτφλιξ. Παίζει ένας απίστευτος γέρος με τον Μάικλ Ντάγκλας.

Έτσι μου είπε. Για δες, σκέφτηκα).


(Από το ανέκδοτο βιβλίο Νουάρ Στιγμές )