Η χρυσοχοϊα όπως την έζησα

Ήταν σί­γου­ρα του τέ­λους της τουρ­κο­κρα­τί­ας, δη­λα­δή της τουρ­κο­κρα­τί­ας, Βυ­ζα­ντί­ου, αρ­χαιό­τη­τας, και, θα τολ­μού­σα να πω, μια τέ­χνη όλων των τό­πων και όλων των επο­χών. Μια τέ­χνη ίδια και απα­ράλ­λα­χτη, ίσως η μό­νη. Ήμουν έτοι­μος να πω αυ­τή και η κε­ρα­μι­κή, αλ­λά με­τά θυ­μή­θη­κα ότι ό τρο­χός ήταν άγνω­στος στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, αλ­λά και σε πολ­λά μέ­ρη στην Αφρι­κή.
Και όλα αυ­τά άρ­χι­σα να τα σκέ­φτο­μαι συ­ναι­σθη­μα­τι­κά φορ­τι­σμέ­νος, όταν έμα­θα ότι μπρο­στά από το χρυ­σο­χο­είο μας –65 χρό­νων μα­γα­ζί– στην Εγνα­τί­ας 51, βρέ­θη­καν ερ­γα­στή­ρια χρυ­σο­χοϊ­ας υστε­ρο­βυ­ζα­ντι­νά, με αφορ­μή τις ανα­σκα­φές για το με­τρό. Οι ερ­γα­σί­ες, έμα­θα, στα­μά­τη­σαν για λί­γο λό­γω του επι­κίν­δυ­νου υδραρ­γύ­ρου που βρέ­θη­κε, υλι­κού απα­ραί­τη­του στην επε­ξερ­γα­σία του χρυ­σού. Εκεί, στο διά­ση­μο πλέ­ον σταυ­ρο­δρό­μι… Μα­κά­ρι να έχουν κρα­τη­θεί τα δε­δο­μέ­να και κά­πο­τε να πα­ρου­σια­στούν αυ­τά τα ερ­γα­στή­ρια… Για­τί βέ­βαια τα επά­νω στρώ­μα­τα «φα­γώ­θη­καν», τα υπερ­κεί­με­να δη­λα­δή των πλα­κο­στρώ­σε­ων της Via Regia…
Εκεί, σε ένα σκο­τει­νό πί­σω χώ­ρο του χρυ­σο­χο­εί­ου, μά­θαι­να και έβλε­πα υπό αυ­στη­ρή πα­τρι­κή επί­βλε­ψη, πώς ασκού­νταν η τέ­χνη αυ­τή που αρ­γό­τε­ρα συ­νει­δη­το­ποί­η­σα το βά­θος και το πλά­τος της στο χρό­νο και στο χώ­ρο. Τώ­ρα τα πράγ­μα­τα, μα­θαί­νω, έχουν αλ­λά­ξει. Όλα σχε­δόν γί­νο­νται με υπο­λο­γι­στές και μη­χα­νή­μα­τα.
Δεν θα σας πω τα μυ­στι­κά και τη δια­δι­κα­σία για να γί­νουν τα ψήγ­μα­τα χρυ­σού με­ντα­γιόν. Τα κρα­τάω αυ­στη­ρά για τον εαυ­τό μου, όπως οι πα­λιοί οι μά­στο­ρες.

Ιού­νιος 2019

ΒΡΕΙ­ΤΕ ΤΑ ΒΙ­ΒΛΙΑ ΤΟΥ Τά­κη Γραμ­μέ­νου ΣΤΟΝ ΙΑ­ΝΟ.