( TΑΝΚ ΜΑΝ )
[…] το κύμα των διαδηλώσεων επεκτείνεται […] με αποτέλεσμα στη Δύση να μιλούν ήδη για τον «Κινέζικο Μάη»
Εφημ. H Kαθημερινή
Με δυο σακούλες πλαστικές, μια, δες, σε κάθε χέρι,
δες πως σε φωτογράφησαν…
Η φωτογραφία του παραμένει σύμβολο· από τις εμβληματικότερες όλων των εποχών, λένε. Έπος σε δεκαπεντασύλλαβο ψυχανεμίζομαι, ω ποιητά,
παρ’ ότι θα ’ταν προτιμότερο να ’γραφες κάτι πιο σύγχρονο, πώς να το πω, πιο αυτοαναφορικό ίσως…
Με δυο σακούλες πλαστικές, μια, δες, σε κάθε χέρι,
μόνος, με πλάτη στο φακό,
μόνος τα βλέπεις να ’ρχονται μέσα το μεσημέρι.
Τι άλλο ξέρεις για αυτόν και τις σακούλες του; Ήταν διαδηλωτής ή απλώς ένας περαστικός; Και γιατί αυτός ό ένας, ο μόνος, ω ποιητά,
σε λίγο θα τολμήσει να σταθεί μπροστά σ’ εκείνα – αν και ξέρει πως απλώς μπορούν να περάσουν από πάνω του, όπως συνέβη λίγες ώρες πριν με τόσους άλλους;
Με κάτασπρο πουκάμισο και μαύρο παντελόνι
στέκεις εκεί και σε κοιτούν,
σε σημαδεύουν όλα τους, σε φτάνουν μες στη σκόνη.
Γνωρίζουμε, λοιπόν, τι φορούσε. Τίποτα άλλο; Βρέθηκε ανάμεσα στους νεκρούς, στους τραυματίες ή στους συλληφθέντες;
Ξέρουμε τι απέγινε; Ποτέ δεν μάθαμε τίποτα· ούτε καν τ’ όνομά του. Σαν να μην υπήρξε. Υπήρξε, λες, ω ποιητά;
Κι εσύ, κρατώντας μοναχά τα ψώνια της ημέρας,
κοιτάς το πρώτο της σειράς,
κοιτάς βαθιά στην κάννη του, στ’ ατσάλινό του κέρας.
Ατσάλινο κέρας;… Είπαμε: τα λυρικοεπικά με φειδώ. Τέλος πάντων. Κι αν ο ήρωας σου δεν υπήρξε ακριβώς, ω ποιητά; Όμως ας μιλήσουμε καλύτερα για σκέψεις.
***
Σκέψεις. Μετά από δύο περίπου μήνες διαδηλώσεων, ποικίλες σκέψεις πολλαπλασιάζονταν εναγωνίως τις τελευταίες μέρες εκείνης της άνοιξης.
Τις έκαναν οι αμέτρητοι διαδηλωτές αυτής εδώ της πλατείας μέχρι και λίγες ώρες πριν, όταν τους έλιωσαν τα τεθωρακισμένα του καθεστώτος. Όμως να…
ανάμεσα σε καμένα οδοφράγματα και σπασμένα ποδήλατα, πάλλονται ακόμα ζωντανές οι σκέψεις των νεκρών πια διαδηλωτών·
σκέψεις φόβου, οργής, αυταπάρνησης και τόσες άλλες, πλήθος αξεδιάλυτο· μια αόρατη μάζα που επέζησε και τώρα ενσαρκώνεται. Ενανθρωπίζεται.
Και ξάφνου, ένας νεαρός Κινέζος εμφανίζεται και, παίρνοντας τη θέση των σκοτωμένων, παρεμποδίζει σαν οδόφραγμα τα διερχόμενα τεθωρακισμένα.
Μπροστά σου τρίζουν άξονες, ερπύστριες και δίσκοι·
εσύ κι απέναντι σειρά,
κι απέναντι σου μια σειρά κανόνια και πυργίσκοι.
Τόσο μόνο υπήρξε ο ήρωας σου, ω ποιητά: Λίγα λεπτά. Τόσο μόνο χρειάστηκε. Μετά θα τον διώξουν, δεν θα τον ξαναδούμε. Δεν θα τα εμποδίσει ποτέ ξανά.
Όμως, πριν χαθεί, θα ξαναμεταμορφωθεί· θα γίνει φωτογραφία, χάρις στον τηλεφακό δυτικού δημοσιογράφου. Έτσι, θα τον βλέπουμε να τα εμποδίζει για πάντα.
***
Για πάντα. Ακίνητα μπροστά του, σε μια ευθεία γραμμή, δεκαπέντε και πλέον τανκ του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού.
Ακίνητα και ακίνητος μπροστά τους, αυτός, ο επονομασθείς «Tank Man» σε στάση προσοχής να τους κλείνει το δρόμο, με δυο πλαστικές σακούλες ανά χείρας.
Με δυο σακούλες πάνοπλος, μια, δες, σε κάθε χέρι,
δες πως σε φωτογράφισαν…
