Πράσινη ρόμπα από την Κίνα θα σου πάρω
Με δράκους κεντημένη
Έζρα Πάουντ, «Μερικές ακόμα οδηγίες», Lustra, μτφρ. Τάκης Μενδράκος, εκδ. Αιγόκερως
Το ξενοδοχείο Λισαβόνα είναι η πραγματική Μητρόπολη του Μακάο. Εξωτερικά θυμίζει ένα τυπικό κινέζικο κλουβί. Επιχρυσωμένο κάθε βράδυ από το φως των χιλιάδων λαμπτήρων του, υποστηρίζει έναν εύληπτο συμβολισμό. Όσοι το επισκέπτονται για να παίξουν στο καζίνο του με τις πολλές παραφυάδες, παραμένουν εκεί έως το τέλος εγκλωβισμένοι και ανυπεράσπιστοι, ώσπου να χάσουν και το τελευταίο τους κέρμα. Ένα μεγάλο μέρος του πλούτου, που αλλάζει χέρια νύχτα – μέρα στη Νοτιοανατολική Ασία, περνάει αναγκαστικά από εδώ. Είναι το κέντρο μιας συστηματικής, ασφαλώς νόμιμης εκτροπής.
Ξενοδοχείο – παγίδα. Αποτελεί κι αυτό δημιούργημα του προνοητικού Στάνλεϊ Χο, που διείδε εγκαίρως τις μοναδικές δυνατότητες ανάπτυξης της οικονομίας του Μακάο μέσα από τις διασταυρωμένες υπηρεσίες που θα προσέφεραν οι επιχειρήσεις του. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 1970 με τριακόσια δωμάτια, αφού πρώτα διάσημοι γαιωμάντεις και αρκετές αυθεντίες του feng shui ενέκριναν την κάθε λεπτομέρεια του αρχιτεκτονικού σχεδίου. Η κατασκευή του και οι ανάλογες προσθήκες ολοκληρώθηκαν μόλις το 1993. Ο αριθμός των δωματίων ανήλθε στα χίλια, των ειδικών αιθουσών πολυτελείας για τους διεθνείς μαικήνες σε εβδομήντα τέσσερις και των εστιατορίων σε δέκα τέσσερα. Η πρόσχαρη αυτή Μητέρα όλων των καζίνων της ευρύτερης περιοχής αποτελεί δικαιωματικά το ανεπίσημο, αλλά καθοριστικό σημείο αναφοράς της ευμάρειας μιας πολύφερνης Ασίας. Της Ασίας εκείνης, που έρχεται από τα βάθη του μύθου, γεμάτη θησαυρούς, κειμήλια υπερβολών, ψευδαισθήσεις και σκοτεινές αλήθειες.
Ένας στολίσκος ελικοπτέρων εξυπηρετεί σε εικοσιτετράωρη βάση τους ανυπόμονους, διακεκριμένους πελάτες του, που είναι εγκατεστημένοι στις απέναντι ακτές. Μια αλυσίδα καταστημάτων, οπωροπωλείων, θερμών λουτρών, ειδών λαϊκής τέχνης, καφετεριών, χρυσοχοείων, ντισκοτέκ, αλλά και καταστημάτων με είδη της παραδοσιακής κινεζικής φαρμακοποιίας, απλώνεται στο υπόγειο, στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο. Αμέτρητα κορίτσια από διάφορες ευρασιατικές χώρες περιφέρονται διαρκώς από διάδρομο σε διάδρομο, έτοιμα να ταξιδέψουν στον εθνικό τους ερωτισμό άτυχους και τυχερούς παίκτες. Οι τιμές ποικίλλουν, ενώ οι ηδονές αν και μοιάζουν λίγο πολύ, εκεί στις μικρές τους παραλλαγές παράγουν, ως γνωστόν, την πολύτιμη διαφορά. Ο, τι αποτελεί δηλαδή την πολιτισμική έκπληξη της ερωτικής στιγμής. Το αέναο αυτό ερωτογράφημα εκπέμπει τα αρχετυπικά του μηνύματα με τη χρήση ελάχιστων σωματικών συλλαβών. Ένας ολοζώντανος κινηματογράφος - δείκτης της σεξουαλικής δαψίλειας. Ανήκει ασφαλώς στα αδιαφιλονίκητα αποκτήματα της Λισαβόνας.
Οργανώθηκε με τα χρόνια λοιπόν ένα δεύτερο Μακάο. Αυτό που κυριολεκτικά ζει αυτοτελώς μέσα στο υπερμέγεθες ομοίωμα του δεσμωτηρίου των πουλιών - παικτών. Μια πολιτειακή οντότητα, που της είναι αδιάφορη η κατάπτωση που προκαλεί την αιδώ, που δείχνει με κάθε τρόπο ότι αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον κόσμο, ότι υπερασπίζεται με συνέπεια τις δικές της αξίες, τις ατομικές της προοπτικές, διακηρύσσοντας στην χαρτοπαικτική πράξη, στο γύρισμα της ρουλέτας, στις άτεγκτες εντολές του κρουπιέρη, την φιλοσοφία του κυνισμού, την μόνη άλλωστε που ασπάζεται.
Η κεντρική είσοδος αναπαριστά ένα τεράστιο, ορθάνοικτο στόμα τίγρης. Συμβολισμός, που από μια άποψη ακυρώνει τον άλλο, εκείνον του κλουβιού, διότι η πιθανότητα απόδρασης στην προκειμένη περίπτωση θα πρέπει μάλλον να αποκλειστεί.
Με καταπίνει κι εμένα το στόμα της τίγρης. Φυσιολογική διείσδυση σ΄ ένα εξευγενισμένο τοτέμ. Προφανώς μια αυθόρμητη πράξη ανοχής. Προχωρώντας στην χοάνη του κόκκινου βελούδου, προετοιμάζομαι για τα χειρότερα. Σύμπτωμα κι αυτό της κεκτημένης αταραξίας.
(Τώρα που διαβάζω αυτές τις γραμμές, διορθώνοντας τα τυπογραφικά δοκίμια, χιλιάδες χιλιόμετρα πια μακριά από την Κίνα, μού φαίνεται ότι το πέρασμά μου μέσα από το στόμα της πυλαίας εκείνης τίγρης ήταν ένα αδόκητο βάφτισμα στο κιτς. Μια πράξη αθώας εμπλοκής μου στην παραφορά. Αν μου δινόταν θεωρητικά η ευκαιρία να ζήσω από την αρχή αυτή τη μέρα, εκεί στην καρδιά του Μακάο, να είχα και πάλι το δικαίωμα της πρώτης επιλογής, δηλαδή να ενδώσω ή όχι στην τίγρη, θα διάλεγα και πάλι την κατάποση. Άλλωστε, είτε αποδέχεται κανείς την στρατηγική του amor fati, την ανυπόκριτη αγάπη, τον άνευ όρων προσεταιρισμό του πεπρωμένου του, είτε όχι. Επιστρέφω στον βολικό ιστορικό ενεστώτα εκείνης της Λισαβόνας του Μακάο:)
Με φωτογραφική λεπτότητα: Στις ταπετσαρίες, στα πρόσωπα, σε κάθε επιφάνεια, ζωντανή ή όχι αυτού του περίκλειστου, αποπνικτικού χώρου προβάλλεται σταθερά η αιωνιότητα του ισοπεδωτικού πάθους. Είναι η κυρίαρχη αίσθηση, που με καθηλώνει μόλις φτάνω στο κεντρικό, κατάμεστο σαλόνι με την γνωστή βαριά μυρωδιά, που συνεπάγεται η παρατεταμένη πολυκοσμία σε κλειστό χώρο. H τυφλή ροπή προς τη μεριά του αβέβαιου, δηλαδή καταλυτικού Πόρου, η προσδοκία του ευκαιριακού πλουτισμού, που δεν εμπεριέχει κανέναν απολύτως εργασιακό χρόνο, συνιστούν τις μόνες όψεις της ζωής. Είναι η αλήθεια αυτοπροσώπως .
Γνωρίζουμε ότι η αυτοσπίλωση αποτελεί την κατ΄ εξοχήν ρήτρα των παιχνιδιών αυτού του είδους. Μόνο που εδώ τα πράγματα επιμένουν σε ωμότερες εκδοχές, σαφώς μαζικότερες. Όλο αυτό το θέαμα των εκατοντάδων ευάλωτων ανθρώπων, που αν και είναι έτοιμοι να καταρρεύσουν από τη μια στιγμή στην άλλη, επιδεικνύουν παρ΄ όλα αυτά έναν απίστευτο εθισμό στο παράλογο, έναν απροκάλυπτο ηρωισμό, πιστεύοντας ακράδαντα ότι η υπεροψία της μοίρας προς τους θνητούς δεν είναι τίποτε άλλο παρά η έσχατη ευτέλεια, όλη αυτή η παράσταση της βαθύτατης, και γι΄ αυτό το λόγο δυσεξιχνίαστης ανάγκης για εκούσια, σκληρή τιμωρία, θα έλεγα ότι σ΄ ένα βαθμό ανακαλεί την σφοδρή τάση αυτομαστίγωσης, που διέκρινε ανέκαθεν ορισμένους επιφανείς και μη θρησκομανείς σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Αποζημιώνομαι έτσι με τρόπο αναπάντεχα εντυπωσιακό για την πρώτη μου αυτή επίσκεψη. Απεδείχθη λίγο αργότερα ότι δεν στάθηκε και η μόνη. Η συνάφειά μου με τις αρνητικές μας πτυχές, ο αναγκαίος συγχρωτισμός μου με το αρνητικό θαύμα, που συνιστά ένα μεγάλο κατά κανόνα τμήμα της ανθρώπινης φύσης, ίσως να είναι εν τέλει υπόθεση αισθητικών αποτιμήσεων. Αποτυπώνω περιγράμματα, όψεις, εμμονές της νύχτας, έμπρακτες δομές των ερώτων της τράπουλας. Το ξέφτισμα του είναι. Η ζοφερή τοιχογραφία των σπασμωδικών εκπτώσεων της ύπαρξης είναι ανεξάντλητη. Το ξενοδοχείο Λισαβόνα, ιστορικός πλέον πόλος εκτόνωσης των χαρτοπαικτικών και άλλων αιρέσεων, συνιστά, μεταξύ άλλων, ένα κέντρο μύησης, πλάγιας και μάλιστα ομοιοπαθητικής, στον πολιτισμό της αποστροφής.
