Η νήσος των δονήσεων και των κυβερνήσεων

Η νήσος των δονήσεων και των κυβερνήσεων

Για το βιβλίο του Φαίδωνα Παπαθεοδώρου «Ιλ Γκουαντογκό, Μογγόλ Αντασί, Νήσος Αφροδίτη ή Ατλαντίς», εκδ. Νήσος 2024




Έχει λείψει η ευφάνταστη και καλογραμμένη σάτιρα από την σύγχρονη εκδοτική παραγωγή. Ακόμα περισσότερο στις ρεαλιστικές αφηγήσεις που έχουν σκοπό να αποδομήσουν ό,τι σάπιο και σκάρτο απλώνει τις ρίζες και τα πλοκάμια του στη σύγχρονη ζωή, εκλείπουν οι σταλαγματιές χιούμορ που προγενέστεροι συγγραφείς (όπως για παράδειγμα ο Νίκος Τσιφόρος, ο Κ. Γ. Καρυωτάκης με το περιοδικό Η Γάμπα, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και πιο πρόσφατα ακόμα ο Χρήστος Βακαλόπουλος και ο Ευγένιος Αρανίτσης) χρησιμοποιούσαν για να ποτίσουν τον κήπο μιας ιστορίας, να αρωματίσουν με τον τρόπο αυτό την γκρίζα απόχρωση που έχει εκ των πραγμάτων η πολιτική ζωή και ο στεγνός κοινωνικός ιστός.
Στο σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα Φαίδωνα Παπαθεοδώρου, διαβάζουμε ότι «με τη συγγραφή ασχολείται όπως άλλοι ασχολούνται με την κηπουρική ή με μαστορέματα» ― με μεράκι δηλαδή. Σμιλεύει ιστορίες στο χαρτί για να αποφορτιστεί από την καθημερινότητα, ίσως για να απαγκιστρωθεί από τον προκαθορισμένο ζυγό του χρόνου, για να αραδιάσει τον σωρό με τα σάπια φρούτα που σερβίρονται και τρώγονται αμάσητα στο αβυσσαλέο χαζοκούτι, για να βάλει τρικλοποδιές στους αδέξιους χειριστές της πολιτικής μηχανής της χώρας. Καταπιάνεται με ζητήματα που ανήκουν αναπόσπαστα πια στην καθημερινότητά μας, που μας αφορούν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, που αφήνουν το στίγμα τους στην ζωή την δική μας και του τόπου μας και καθορίζουν εν τέλει την εξέλιξή του.

Η νουβέλα Ιλ Γκουαντογκό, Μογγόλ Αντασί, Νήσος Αφροδίτη ή Ατλαντίς που κυκλοφόρησε προσφάτως, αποτελεί μία από τις πιο ξεκαρδιστικές αφηγήσεις που διαβάσαμε την χρονιά που μας πέρασε. Παράλληλα ο σύγχρονος κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας της ζωντανεύει τους ήρωες και τις καταστάσεις, φέρνει στο προσκήνιο όσα συμβαίνουν στο παρασκήνιο και δίνει φωνή στις ενδόμυχες σκέψεις.
Όλα ξεκινούν από τις σεισμικές δονήσεις που καταγράφονται στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ο σεισμολόγος Ραφαήλ Γκιουρέλης αναλαμβάνει να ερευνήσει το σημείο όπου παρατηρούνται οι δονήσεις, επιβαίνοντας στο Πλοίο Φαρικών Αποστολών Καραβόγιαννος, με κυβερνήτη τον Ευστράτιο Γενιτζαροχωρίτη και ξεκινούν για τον φάρο της Κανδελούσιας. Την ίδια στιγμή το σαπιοκάραβο Captain P. ξεκινά από την μαρίνα της Μαρμαρίδας, μεταφέροντας 200 Aφρικανούς επιβάτες με καταγωγή από την Μπουρκίνα Φάσο, με σκοπό να φτάσει στα παράλια της Ιταλίας. Μπροστάρης του πληρώματος είναι ο Κριστόφ Γκουαντογκό ή απλώς Κριστό, μεγάλο ποδοσφαιρικό αστέρι της Μπουρκίνα Φάσο που η συμφωνία του με την τούρκικη Μπαλικεσίρσπορ και τον επιχειρηματία Ντελίκαγια ναυάγησε ― τώρα αποπλέει για να διεκδικήσει την τύχη του στην Ευρώπη. Η τουρκική κορβέτα Μιντιλί περιπολεί τα παράλια της Τουρκίας, πλέοντας στα ανοιχτά της «Γαλάζιας Πατρίδας», έτοιμη να αναχαιτίσει οποιαδήποτε παραβίαση και να προδικάσει οποιαδήποτε ύποπτη κίνηση της γείτονος.
Τα τρία σκαριά, τα πληρώματά τους, αλλά και οι τρεις κυβερνήσεις των χωρών τους, θα συναντηθούν κάτω από αλλοπρόσαλλες και απίστευτες συνθήκες, στη μέση του πελάγους, εκεί όπου ένα μεγάλο κομμάτι γης έχει ξεπροβάλλει μέσα από το νερό δημιουργώντας ένα καινούριο νησί. Το πολιτικό παιχνίδι που αρχίζει να ξεδιπλώνεται, δεν θυμίζει σε τίποτα πολιτικό δράμα, αλλά μια επιθεώρηση με πρωταγωνιστές την ιστορία και τις ερμηνείες της, την εχθρότητα και τις συνέπειές της, τον ίδιο τον άνθρωπο και τα σύνορα της ενσυναίσθησής του.
Η ρυθμική αφήγηση του Παπαθεοδώρου σε συνδυασμό με την άρτια δομή της ιστορίας, είναι τα εφόδια για μια απολαυστική ανάγνωση που μας παρασέρνει και μας αφοπλίζει με τους ζωντανούς διαλόγους της, τις γαργαλιστικές παρεμβάσεις που επιτείνουν την σάτιρά της (ο παρουσιαστής Τομπούλογλου, ο γάμος της Σάρα και του Μάρα κ.ά.), τις σύγχρονες και ρεαλιστικές λεπτομέρειες που τοποθετούν το κείμενο ριζικά στην εποχή του (αναφορά στους εφοπλιστές προέδρους των ελληνικών ποδοσφαιρικών ομάδων, αναφορά στο σύστημα παρακολούθησης Predator κ.ά.), τις σουρεαλιστικές δόσεις και τον άρτιο χειρισμό της επίσημης και της προφορικής ελληνικής γλώσσας.
Παρ' ότι πρωτοεμφανιζόμενος στα γράμματα, ο Παπαθεοδώρου δείχνει πολύπειρος γραφιάς και καλός γνώστης της μυθοπλασίας. Δημιουργεί ο ίδιος στον εαυτό του δύσκολες απαιτήσεις, ανοίγοντας την ιστορία σε διαφορετικά μέτωπα για να καταλήξει στο τοπικό κέντρο της, αλλά και στον σαρκαστικό, στον φιλοσοφικό και στον ουσιαστικό κορμό της. Μας χαρίζει ένα αξιοπρόσεκτο πρώτο ανάγνωσμα που διαβάζεται απνευστί και μας δημιουργεί πάραυτα την επιθυμία να διαβάσουμε κι άλλες ιστορίες του. Υποθέτω πως στο συρτάρι του θα έχει πολλές. Τώρα που η αρχή έγινε, ελπίζουμε να έχει και συνέχεια...



Υ.Γ. Προτού κλείσουμε αυτό το κείμενο, αξίζει να κάνουμε και μια αναφορά στον καταπληκτικό γραφίστα των Εκδόσεων νήσος, που για ακόμη μία φορά έχει καταφέρει με ένα πανέμορφο σχέδιο να αποτυπώσει όλη την ιστορία του βιβλίου στο εξώφυλλό του. Το όνομά του είναι Γιώργος Τριανταφυλλάκος και επιμελείται γραφιστικά όλη την σειρά «ν/λ» με μοναδικά και αξιέπαινα αποτελέσματα.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: