Ο Πάνος στα πάνω και στα κάτω του…

Αγροσυκιά, Αύγουστος 1972. «Με τους γονείς μου, μετά την περιοδεία στον Αλιάκμονα ποταμό».
Αγροσυκιά, Αύγουστος 1972. «Με τους γονείς μου, μετά την περιοδεία στον Αλιάκμονα ποταμό».

Δεν ξέρω πολλούς σαν και του λόγου του σε τούτο τον τόπο. Δηλαδή να είναι ποιητές, τραγουδοποιοί, δοκιμιογράφοι, χρονογράφοι, συγγραφείς, ζωγράφοι, σκηνοθέτες, ντοκιμαντερίστες, να είναι με δυο λόγια «Αναγεννησιακοί» τύποι, σε αυτή την εποχή που η εξέλιξη της Τεχνολογίας τρέχει ανεξέλεγκτα.
Ο Πάνος είναι δέκα σε έναν. Ήμουν στο πατρικό του στην Αγροσυκιά της Πέλλας, στον κήπο, όταν ξαφνικά είδα πίσω μου ένα μεγάλο κριάρι που με κοίταζε με τα πορτοκαλί του μάτια κι έλεγα πως θα μου ρίξει κουτουλιά, όταν ο Θεοδωρίδης του φώναξε «Άρη, φύγε από τον Ηλία κι έλα δω…» κι ο Άρης όντως τον υπάκουσε πάραυτα. Στον κήπο τριγυρνούσαν επίσης ένα όμορφο πουλάρι, ένας πυγμάχος- γάτος που πλάκωνε στις μπουνιές έναν όμορφο γκρίζο σκύλο, κότες, χελώνες, κουνέλια πάπιες και σε μια γούρνα είχε κατακόκκινα ψαράκια. Το σπίτι με τα τρία δωμάτια είχε αυτοσχέδιες βιβλιοθήκες από το πάτωμα μέχρι το ταβάνι ίσως περί τις δέκα χιλιάδες βιβλία, τετράδια και φακέλους με αναρίθμητα έγγραφα και σημειώσεις και χάρτες.

Στην Αγροσυκιά ένα καλοκαίρι γιόρταζα το όνομά μου στο μαγαζί του Βάσου με τα περήφανα τηγανιτά του κοτόπουλα κι η παρέα όλη διασκέδαζε με κλαρίνα και νταούλι (τραγούδια Μακεδονίτικα) ο Βάσος είχε εξαφανιστεί για λίγο από το σέρβις κι εμφανίσθηκε ντυμένος παπάς με καλυμμαύχι και το κλαρίνο στο στόμα ενώ όλοι οι φίλοι χειροκροτούσαν δαιμονιωδώς. Τότε ο Πάνος με απίστευτη σοβαρότητα έβγαλε από δίπλα του ένα σπαθί ιλάρχου του Ιππικού (που είχε αγοράσει από παλαιά αντικερί της Θεσσαλονίκης) και μου το χάρισε, δώρο στη γιορτή μου.

Επίσης είχε αγοράσει μια στολή τροχονόμου την οποία δώρισε σε ένα ζαβό παιδί 15 χρόνων (τον Γώγο) με την οποία, το αγαθό παλικαράκι ρύθμιζε την κυκλοφορία των τρακτέρ και των αγελάδων στη πλατεία απέναντι από το σπίτι του.

Έδωσε μία διάλεξη για στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (σχολή Αρχιτεκτόνων) με θέμα «η ρυμοτομία των Βυζαντινών πόλεων» φορώντας φράκο με παπιόν και παπούτσια-μπαλαρίνα, ενώ σε μία παρέμβασή του, σε φαντασιακό συνέδριο Λογοτεχνίας, στη Αίθουσα Τελετών της Φιλοσοφικής του ΑΠΘ, με απέλυσε από Σύμβουλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας παρουσία όλων και όταν του φώναξα από κάτω: «Δεν περνάνε οι διαταγές σου εδώ μέσα, κύριε Διευθυντά ...» δήλωσε μεγαλοφώνως πως με επαναπροσλαμβάνει «λόγω στιγμιαίας παράκρουσης». Μερικοί σοβαροί φιλόλογοι καθηγητές που παρακολουθούσαν το συνέδριο δεν ήξεραν τι να υποθέσουν και άλλοι είχαν ξεραθεί στα γέλια…


Χορεύοντας με τους Κουτσούκους...
Χορεύοντας με τους Κουτσούκους...



Ο Πάνος είχε και την ικανότητα να «μεταμορφώνεται» σε γέροντα ξαφνικά, να παριστάνει τον βραδύγλωσσο, να κάνει περίεργες παντομίμες ακόμα και σε σοβαρές συνεδριάσεις, ήξερε να «ρίχνει» τα χαρτιά και να λέει τη «μοίρα» σε κοριτσόπουλα και κυρίες αντλώντας ιστορίες του Μεσαίωνα με απίστευτες λεπτομέρειες και σκηνοθετικά κόλπα.

Όταν ήταν στα κάτω του, εξαφανιζόταν, κανείς δεν γνώριζε το βαθμό της ένδειας που έζησε κατά διαστήματα, ούτε πολλοί γνωρίζουν, τους βαθμούς της αυτομαστίγωσης του σε διάφορα γεγονότα της ζωής του. Διαρκώς άλλαζε σπίτια, γειτονιές, τόπους. Στο κεφάλι του κυκλοφορούσαν μυθιστορήματα, ποιήματα και πίνακες ζωγραφικής καθώς και πολιτικοί χάρτες ανύπαρκτων κρατών. Στο μυαλό του οι άνθρωποι δεν πέθαιναν ποτέ, παρά γυρνούσαν σε πόλεις ή χωριά ψάχνοντας ένα στέκι για να κουβεντιάσουν φιλικά με άλλους.

Ίσως να υπάρξουν στο μέλλον δυο-τρεις ερευνητές να ρίξουν μια ματιά στα αρχεία του… αλλά δεν νομίζω πως θα βρεθούν τέτοιοι χρυσοθήρες.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: