«Όχι μια μουσική που λύνεται/μα πάθος για τη μέσα έκφραση/μιας ασυναρτησίας»

Στο νέο αφιέρωμα διαρκείας που φιλοξενεί ο Χάρτης, με τίτλο στίχους από το ποιητικό βιβλίο του Νίκου Αλέξη Ασλάνογλου Ο δύσκολος θάνατος (Θεσσαλονίκη 1954, Νεφέλη 2007), τραγουδοποιοί της νεότερης γενιάς παρουσιάζουν μελοποιήσεις ποιημάτων σύγχρονων ποιητριών και ποιητών που εκδόθηκαν στην Ελλάδα μετά το 2000. Το αφιέρωμα επιχειρεί να εξερευνήσει τη σχέση μεταξύ της ποιητικής τέχνης και της τραγουδοποιίας, όπως αμφότερες καλλιεργούνται και ανθίζουν τις τελευταίες δύο δεκαετίες στη χώρα μας. Από τον Μάρτιο του 2024 έως και τον Μάρτιο του 2025, κάθε μήνα θα δημοσιεύεται στον Χάρτη μία μελοποίηση σε μορφή βίντεο καθώς και μια σύντομη γραπτή συνομιλία με τις/τους τραγουδοποιούς.

_____________

^{Η Δανάη Nίλσεν, Ελληνοδανή μουσικοσυνθέτις με καταγωγή από την Κοπεγχάγη και έδρα την Αθήνα, είναι γνωστή για τις solo εμφανίσεις της, όπου δημιουργεί ένα ατμοσφαιρικό, απόκοσμο «σύμπαν». Με τη χρήση synthesizers και samples, που συχνά περιλαμβάνουν φυσικούς ήχους, συνδυάζει εφέ στη φωνή της για να δημιουργήσει διαλόγους μεταξύ ενός θηλυκού και αρσενικού alter ego. Το μουσικό της στυλ χαρακτηρίζεται ως dream pop, ενώ το 2021 κυκλοφόρησε το ντεμπούτο άλμπουμ της, Who Are They.
Έχει πραγματοποιήσει σημαντικές εμφανίσεις σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις, όπως το TEDxAthens (2022), το EJEKT Festival, και το ESNS Festival στην Ολλανδία, καθώς και σε ευρωπαϊκές σκηνές σε Βέλγιο, Γερμανία και άλλες χώρες. Το 2023, συμμετείχε στις δημοφιλείς εκπομπές της ΕΡΤ «Μουσικό Κουτί» και «Δυνατά», ενώ στη εναλλακτική Λυρική Σκηνή παρουσίασε την πρώτη της ορχηστρική σύνθεση με συνοδεία της παιδικής χορωδίας και ορχήστρας του El Sistema Greece, στο πλαίσιο του project Lullaby.
Παράλληλα, πέρυσι έδωσε τη φωνή της στην παιδική τηλεοπτική σειρά "Kookooland" και πραγματοποίησε συναυλίες σε Αθήνα, Γαλλία και Ολλανδία. Από το 2016, συνεργάζεται με τη βρετανική δισκογραφική εταιρεία Ninja Tunes και άλλους διεθνείς καλλιτέχνες, ενισχύοντας το καλλιτεχνικό της αποτύπωμα στη διεθνή μουσική σκηνή.}

^_________
Η Δανάη Nίλσεν μελοποιεί τα ποιήματα «Η φύση μου» και «Τομέας»
της Αλεξάνδρας Πλαστήρα
^_______

Για ποιούς λόγους διάλεξες να μελοποιήσεις αυτό το ποίημα;

Είναι ένα ποίημα που με άγγιξε βαθιά και συντονίστηκε απόλυτα με τη "φάση" ζωής μου. Η αλήθεια είναι πως απέχω πολύ από την ποίηση, χρειάστηκε να διαβάσω αρκετά ποιήματα για να μπω σε αυτήν την πιο αργή και συνειδητή ταχύτητα που απαιτεί. Έψαξα την Αλεξάνδρα Πλαστήρα online, της οποίας δεν γνώριζα δουλειά, τυχαία βρέθηκα μπροστά σε ένα βίντεο με απαγγελία της, να ακούω την ήρεμη φωνή της και αυτά τα ζωντανά λόγια, κι απευθείας κόλλησα, σαν να πατήθηκε παύση σε όλα τα υπόλοιπα που συνέβαιναν. Επέλεξα να χρησιμοποιήσω και να συνδυάσω 2 ποιήματά της, το πρώτο "Η φύση μου" λειτουργεί ως κουπλέ και το δεύτερο "Τομέας" είναι ας πούμε το ρεφρέν. "Η φύση μου" περιγράφει με έναν υπέροχα τρισδιάστατο τρόπο την καθημερινή λούπα που βιώνουμε/βιώνει/βιώνω, την επαναλαμβανόμενη προσπάθεια και εξουθένωση, το ποίημα "Τομέας" είναι ωμό, αφοπλιστικό και ειλικρινές. Και τα δύο έχουν επαφή με την φύση.

Πόσο κοντά ή/και πόσο μακριά πιστεύεις ότι είναι το να γράφεις τραγούδια με το να γράφεις ποιήματα;

Καλή ερώτηση. Είναι αρκετά κοντά σαν διαδικασία δημιουργίας και έκφρασης υποθέτω, μόνο που η μουσική καμουφλάρει και ντύνει τα λόγια. Στην ποίηση τα λόγια στέκονται μόνα τους, εντελώς εκτεθειμένα και γυμνά. Δεν μπορώ να φανταστώ τους στίχους από τα τραγούδια που γράφω εγώ προσωπικά να υπάρχουν και να βγάζουν νόημα χωρίς τη μουσική. Η μουσική συμπληρώνει με συναίσθημα, χρώμα/ένταση, γεμίζει κενά, ομορφαίνει και μαζί σαν σύνολο φτιάχνουν ένα τραγούδι.

Ποιές μελοποιήσεις ποιημάτων από εγχώριους ή ξένους καλλιτέχνες έχεις θαυμάσει και γιατί;

Νούμερο ένα αγαπημένο το "Μόνο". Ερμηνεία: Σαβίνα Γιαννάτου η υπέροχη / Σύνθεση: Λένα Πλάτωνος / Ποίηση: Κώστας Καρυωτάκης. Κάθε μα κάθε φορά που το ακούω ανατριχιάζω.

Λειτουργεί το ποίημα σαν οδηγός για την μουσική που θα το συναντήσει, ή ανάποδα; Ποιες είναι κατά τη γνώμη σo οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να γίνει το ποίημα τραγούδι;

Βέβαια! Οδηγεί την μουσική με το περιβάλλον που περιγράφει, το συναίσθημα που προβάλει, την κατάσταση που φανερώνει. Μπορεί σίγουρα και η μουσική αντίστοιχα να είναι η μούσα, εξαρτάται από που ξεκινάς. Επιλέγεις σαν έναυσμα τα λόγια ή τη μελωδία; Για εμένα, καθαρά προσωπικό γούστο, ένα ποίημα για να μπορέσει να μελοποιηθεί και να "απομνημονευτεί" χρειάζεται κάποια ρυθμικότητα, στις καταλήξεις, ομοιοκαταληξίες ιδανικά, για να απλοποιείται η δομή του και να σε οδηγεί μόνο του στη μελωδία που θέλει.

Υπάρχει κάποιο ποίημα ή κάποια ποιητική σύνθεση που θα θέλατε πολύ να μελοποιήσετε στο μέλλον και αν ναι ποιο/ποια;

Δεν είχα κάποια τέτοια σκέψη μέχρι που υλοποιήθηκε αυτό το πρότζεκτ/τραγούδι με τους στίχους της Αλεξάνδρας Πλαστήρα. (Στην οποία κιόλας ελπίζω να αρέσει! Δεν ζήτησα άδεια για το εγχείρημα αυτό.)
Υπάρχουν κι άλλα ποιήματά της που με αγγίζουν και θα ήθελα να μελοποιήσω. Σίγουρα η διαδικασία αυτή έδωσε τροφή για σκέψη και κατανόηση για την περίοδο της "φρέσκιας" μητρότητας που βιώνω τους τελευταίους 11 μήνες, που πέρα από πολύ γεμάτο συναίσθημα, αγάπη, ενθουσιασμό, έχει και μια τρομερή καθημερινή εξάντληση, μοναξιά κι ελάχιστο προσωπικό χρόνο. Περιγράφει τη διαδικασία αυτή με τρομερή ακρίβεια το ποίημα "η Φύση μου", κάθε μέρα είναι σαν να γεμίζεις ένα ολόκληρο ρυάκι και να στρώνεις ένα ολόκληρο λιβάδι, ξεκινάς με όρεξη και τόση υπομονή και τόση αγάπη, η κούραση όμως είναι μεγάλη και στο τέλος της ημέρας μοιάζει να έχει στερέψει ολόκληρο το ρυάκι και να έχει τσαλαπατηθεί το μεγάλο ισιωμένο λιβάδι. Το επόμενο πρωί ξαναγεμίζει και ξανά ισιώνει.
Η πρόταση που μου έγινε για μελοποίηση σίγουρα αποτελεί ένα μεγάλο κίνητρο ώστε να ψάξω να διαβάσω περισσότερη ελληνική ποίηση και να μπορέσω να συνεργαστώ πιθανά με ποιήτριες και ποιητές, να φτιάξουμε τραγούδια που θα τραγουδιούνται και θα βγουν απ΄τις σελίδες του βιβλίου να πάνε στα ηχεία των στερεοφωνικών και των ακουστικών. Ευχαριστώ πολύ Παυλίνα για τη σκέψη! Ευχαριστώ πολύ Αλεξάνδρα για τα λόγια.