Αναδιφώντας τα ηχητικά αρχεία της Deutsche Welle με αφορμή τα γενέθλια της Ελληνικής Εκπομπής βρήκα ξεχασμένη σε κάποιο ντουλάπι και μια σκονισμένη κασέτα με ημερομηνία 10.2.1991. Επρόκειτο για το βραδινό δελτίο ειδήσεων εκείνης της συγκεκριμένης Κυριακής, μεσούντος του πρώτου πολέμου κατά του Ιράκ και είχε μεταδοθεί μέσω δορυφόρου αποκλειστικά για τον ΣΚΑΪ 100,3 στις 23:20 έως 23:30 ώρα Ελλάδος. Έβαλα την κασέτα στο μαγνητόφωνο περισσότερο από υποχρέωση, επειδή είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου μια εξαντλητική έρευνα του αρχειακού υλικού, παρά από ενδιαφέρον. Ένα δελτίο ειδήσεων ηλικίας πολλών ετών είναι αφόρητα γερασμένο, αλλά και εξαιρετικά οχληρό, καθώς με τον τρόπο του υπενθυμίζει πόσο δέσμια του παροδικού είναι συχνά η δημοσιογραφική δουλειά. Είχα πλανηθεί. Τη νυσταλέα παρακολούθηση του παλιού δελτίου διαδέχθηκε η έκπληξη και η πνευματική αφύπνιση στο άκουσμα των ακόλουθων τριών ειδήσεων εκείνης της ημέρας:
Ρώμη
Διαβουλεύσεις για την κατάσταση στον Περσικό Κόλπο και τη στάση του ΝΑΤΟ σε περίπτωση ιρακινής επίθεσης στην Τουρκία πραγματοποιεί με την πολιτική ηγεσία της Ιταλίας ο Γερμανός υπ. Άμυνας Γκέρχαρντ Στόλτενμπεργκ. Ο Στόλτενμπεργκ θα συναντηθεί αύριο με τον πρωθυπουργό Τζούλιο Αντρεότι και τον Ιταλό ομόλογό του Ρονιόνι, ενώ δεν αποκλείεται να έχει συνομιλίες και με τον σύμβουλο του Βατικανού Ιερώνυμο Τεγ. Την Τρίτη ο Γερμανός υπουργός θα επισκεφθεί την Κρήτη, όπου στη βάση της Σούδας ελλιμενίζονται τέσσερα ναρκαλιευτικά σκάφη του γερμανικού πολεμικού ναυτικού με 500 περίπου άνδρες πλήρωμα. Την Πέμπτη τέλος ο Στόλτενμπεργκ αναμένεται ότι θα μεταβεί στην Τουρκία και θα επισκεφθεί τη βάση του Ερχάτς, όπου βρίσκονται τα 18 γερμανικά Άλφα-τζετ και 200 άνδρες.
Βόννη
Σε πολιτική απόφαση της σοβιετικής κυβέρνησης να μην επιτρέψει εφεξής τη μεταφορά όπλων στην περιοχή του Περσικού Κόλπου οφείλεται η άρνηση του σοβιετικού πιλότου να πετάξει με το μεταγωγικό αεροπλάνο τύπου Αντόνοφ στη βάση Ερχάτς της Τουρκίας μεταφέροντας εκεί τους γερμανικούς πυραύλους Ρόλαντ. Τη διευκρίνιση αυτή έδωσε χωρίς σχόλιο το γερμανικό υπ. Άμυνας προσθέτοντας ότι η γερμανική κυβέρνηση αναζητά άλλη λύση για τη μεταφορά των πυραύλων στην Τουρκία. Τα μόνα μεταγωγικά, πλην των σοβιετικών Αντόνοφ, που μπορούν να κάνουν τη μεταφορά, είναι τα αμερικανικά Γκάλαξι, που είναι όμως δεσμευμένα από την αμερικανική κυβέρνηση για τη μεταφορά βαρέος πολεμικού υλικού στον Περσικό Κόλπο. Ο εκπρόσωπος πάντως του υπουργείου χαρακτήρισε ανυπόστατες τις πληροφορίες σημερινού δημοσιεύματος, σύμφωνα με το οποίο οι πύραυλοι Χοκ και Ρόλαντ θα μπορούσαν να μεταφερθούν διά θαλάσσης στην Τουρκία από το Κίελο με ένα ειδικό φορτηγό ονόματι «Αβαγλαώρ». Ούτε ο χρόνος επαρκεί, είπε ο εκπρόσωπος, ούτε υπάρχει τέτοιο φορτηγό.
Ναϊρόμπι
Ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των ανταρτικών οργανώσεων της Σομαλίας άρχισαν σήμερα, σύμφωνα με πληροφορίες από τη γειτονική Κένυα, όπου έχει καταφύγει ο έκπτωτος δικτάτορας Σιάντ Μπαρέ. Μονάδες της οργάνωσης Σομαλικό Κογκρέσο άνοιξαν πυρ κατά της έδρας της οργάνωσης του Σομαλικού Πατριωτικού Κινήματος, 30 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της χώρας Μογκαντίσου, ενώ παράλληλα συνεπλάκησαν με ανταρτικά τμήματα του φυλάρχου Οτομπούσι Μπούθι, που λυμαίνεται την περιοχή Μουδάγκα.
Οι παροικούντες τη λογοτεχνική Ιερουσαλήμ θα αναγνώρισαν φυσικά την εμπλοκή των υπερλεξιστικών κειμένων του Αλέξανδρου Σχινά στην ειδησεογραφία εκείνης της ημέρας. Ο ταλαίπωρος ιεραπόστολος Ιερώνυμος Τεγ της Αναφοράς περιπτώσεων φέρεται ως σύμβουλος του Βατικανού, ο απρόθυμος θαυματοποιός Αβαγλαώρ φαίνεται να έχει δώσει το όνομά του σε κάποιο αινιγματικό φορτηγό πλοίο, ενώ το έκφυλο μεγαθήριο Μπούθι εμφανίζεται τον Φεβρουάριο του 1991 ως αιμοδιψής φύλαρχος της Σομαλίας. Τι συνέβη ακριβώς τη μυστηριώδη εκείνη νύχτα, πριν από 33 στο μεταξύ ολόκληρα χρόνια; Μήπως η ζωή μιμήθηκε αναπάντεχα τη λογοτεχνία; Μήπως η λογοτεχνία είχε προκαταλάβει τα τεκταινόμενα; Η μήπως επρόκειτο για το πρώτο και τελευταίο σύμπτωμα εγγαστριμυθίας του συγγραφέα Αλέξανδρου Σχινά, ο οποίος εκείνο το βράδυ αποδεδειγμένα αναπαυόταν στο Έσεν, μακράν των κτηρίων και των στούντιο της Deutsche Welle που βρίσκονταν τότε ακόμη στην Κολωνία; Επικοινώνησα με τους συναδέλφους, οι οποίοι ενέχονταν στο συγκεκριμένο δελτίο ειδήσεων και έχουν διασκορπισθεί έκτοτε στα τέσσερα σημεία του δημοσιογραφικού ορίζοντα. Κανείς δεν θυμάται το παραμικρό και δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω τις διαβεβαιώσεις τους, επειδή πρόκειται για τίμιους και καθ’ όλα ακέραιους επαγγελματίες. Δεν απομένει άλλη δυνατότητα από το να θεωρήσω το μοναδικό αυτό ηχητικό ντοκουμέντο ως πειστήριο μιας πρωτοφανούς εισβολής της λογοτεχνίας στην πραγματικότητα, μιας διείσδυσης της ποιητικής φαντασίας στην πιο πεζή εκδοχή της καθημερινότητας, την ειδησεογραφία της ημέρας. Και ως τέτοιο τεκμήριο τοποθετώ αυτή την κασέτα στην πιο περίοπτη θέση του γραφείου μου.
(Πρωτοδημοσιεύθηκε στο περ. Ποίηση, τ. 24, φθινόπωρο-χειμώνας 2004, σ. 317-9)
