Αφού συγκεντρωθούν 100 καύκαλα συγγραφέων, ακολουθεί επόμενος αιώνας. Κάποιοι έχουν γίνει γνωστοί. Άλλοι μένουν άγνωστοι. Κάθε λογοτεχνικός αιώνας έχει διαφορετική διάρκεια. Για τους γνώστες της τελετουργίας σημασία έχει ο αριθμός των κρανίων, που συνδέει τη μοναδικότητα με την αναριθμησία και την τριαδικότητα με τον πολυθεϊσμό. Ανώτεροι από τους γνώστες θεωρούνται οι αναγνώστες, που επιδεικνύουν την κρυφή τέχνη της ανάγνωσης ξεφυλλίζοντας ό,τι βρουν: δέντρα, βιβλία, ηλεκτρονικές σελίδες. Κανείς δεν ξέρει τι διαβάζουν, αφού κανείς δεν ξέρει να διαβάσει. Ενδιαμέσως επιδίδονται βραβεία. Ιδιαίτερη αναγνώριση θεωρείται η μη βράβευση, την οποία βραβευμένοι επιδιώκουν αρνούμενοι να παραλάβουν το δικό τους.
Τα άπαντα κάθε συγγραφέα, ή μάλλον το σύμπαν, διαρρέουν σύμφωνα με το ρεύμα μίας επιστολής, όπου εξηγεί, δηλαδή υπαινίσσεται, ότι φράγμα γραφής δεν του επιτρέπει να πλημμυρίζει σελίδες. Ζητά να καταστρέψουν την επιστολή χωρίς να τη διαβάσουν, αίτημα εύλογο εφόσον κανείς δεν διαβάζει. Η επιστολή περιγράφει πώς από τα Άγραφα έχουν κατεβεί όλοι οι συγγραφείς, για να ξεχυθούν στα νερά της Θεσσαλίας, τις πεδιάδες της Μακεδονίας και τα φαράγγια της Αττικής, πριν μεταναστεύσουν στο Δουβλίνο, την Πράγα και την ενάλιο νήσο της Νέας Γης. Μετά τον αλφαβητικό κατακλυσμό επικρατεί η λατρεία των λειψάνων των συγγραφέων, με τα απολιθωμένα δάχτυλα των οποίων παίζουν ψαλίδι, πέτρα, χαρτί. Οι νικητές δίνουν στα λείψανα νέα ονόματα, με τα οποία ταξινομούνται.
Στις 3 Ιουνίου συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από τον θάνατό του σε ηλικία σαράντα ετών. Εβραϊκής καταγωγής συγγραφέας της γερμανικής γλώσσας στο έδαφος της Βοημίας στην Τσεχία σήμερα, ο Κάφκα ήταν Βοημός ή Μποέμ, επομένως. Η ζωή του δεν ήταν καφκική, θύμισε πρόσφατο βιογραφικό σίριαλ στη γερμανική τηλεόραση. Σε ηλεκτρονικό πλειστηριασμό του οίκου Sotheby’s στα τέλη Ιουνίου πάνω από εβδομήντα χιλιάδες στερλίνες αναμενόταν να αποφέρει επιστολή του. Μην ξεχνάτε να γράφετε με το χέρι. Υπάρχει ζήτηση για χειρόγραφες επιστολές την ψηφιακή εποχή.
Όταν οι ανησυχίες έχουν διεισδύσει σε ένα ορισμένο επίπεδο ύπαρξης, η γραφή και τα παράπονα προφανώς σταματούν, γράφει με τα πολύ καθαρά γερμανικά του ο Κάφκα στον Αυστριακό ποιητή Albert Ehrenstein, που πρέπει να του είχε ζητήσει συνεργασία για το εξπρεσιονιστικό λογοτεχνικό περιοδικό Οι σύντροφοι (Die Gefährten), που έβγαζε τότε. Ούτε η αντίστασή μου ήταν ιδιαίτερα σθεναρή. Δεν έχω γράψει τίποτε για τρία χρόνια, προσθέτει.
Δεν γράφω για τρία χρόνια, μπορεί κάποιος να γράφει κάθε τρία χρόνια. Συγκρίσεις εξωτερικών εμποδίων και εσωτερικών φραγμών γραφής μεταξύ διαφορετικών συγγραφέων θα διευκόλυνε η υιοθέτηση μίας διεθνούς μονάδας μέτρησης της δυσκολίας γραφής. Η μονάδα θα μπορούσε να ονομάζεται Κάφκα. Επειδή όμως στα αγγλικά καθιερώθηκε ο όρος writer’s block σχετικά με τη φραγή γραφής, στο Λεξικό αναμνήσεων λέγεται ότι μόνο στα αγγλικά θα έπρεπε να μη μπορούν να γράφουν οι συγγραφείς.
Η αχρονολόγητη επιστολή, με την υπογραφή Kafka, εκτιμάται ότι έχει γραφεί τον Ιούνιο του 1920 ή λίγο νωρίτερα, όταν ο Κάφκα βρισκόταν σε σανατόριο στη βόρεια Ιταλία, έχοντας διαγνωστεί με φυματίωση, ασθένεια με την οποία παγίωσε «το τέλος της γραφής», στο οποίο επανέρχεται στα ημερολόγια και τα σκίτσα του. Πρέπει να βουτήξεις βαθιά, κατά κάποιον τρόπο, και να βυθιστείς πιο γρήγορα από αυτό που βυθίζεται πριν από εσένα, σημείωνε στις 30 Ιανουαρίου 1915. Η άρνηση του υλισμού από πνευματικούς ανθρώπους συνδέεται με την ακρότητα της χειρωνακτικής εργασίας που συνεπάγεται η γραφή.
Εν πάση περιπτώσει, συμπίπτει μία περίοδος έντονης ερωτικής σχέσης με τη δημοσιογράφο Milena Pollaková-Jesenská, που είχε μόλις μεταφράσει τον Θερμαστή ή Στόκερ (Der Heizer). Ο πύργος και ο Καλλιτέχνης της πείνας ακολουθούν. Ο Κάφκα δεν ολοκλήρωσε κανένα από τα μυθιστορήματά του. Κορυφαία έργα του αποτελούν οι νουβέλες, τα διηγήματα και οι αφορισμοί εν διελεύσει – en passant, όπως στο σκάκι, όπου ο βασιλιάς δεν μπορεί να βρίσκεται σε σαχ τη στιγμή του ροκέ.
Η επιστολή του Κάφκα έχει τεθεί σε πλειστηριασμό από ανώνυμο συλλέκτη, στα χέρια του οποίου περιήλθε πριν από έντεκα χρόνια. Το γράμμα βρίσκεται στον αεροπορικό φάκελο, με τον οποίο ο Ερενστάιν το είχε στείλει το 1948 στην Αδολφίνη Dolly Perutz, που με τον σύζυγό της είχαν δραπετεύσει το 1938 από την Τσεχοσλοβακία υπό ναζιστική κατοχή. Το γλυπτό της «Πτηνο-πτητική μηχανή» (Bird Flying Machine) εκτίθεται στην οροφή του Οπλοστασίου (Arsenal) εντός του Κεντρικού Πάρκου της Νέας Υόρκης.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ασιτία: ο Κάφκα και η μη πληρότητα της λογοτεχνίας https://www.hartismag.gr/hartis-21/klimakes/asitia
… είναι γνωστό ότι ο συγγραφέας ένα βιβλίο γράφει. Εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι ότι ο αναγνώστης ένα βιβλίο διαβάζει όλη του τη ζωή επίσης. https://www.hartismag.gr/hartis-61/klimakes/thewrima-toi-enos-vivlioi
