Η γυναίκα δεν μπορεί να ειπωθεί (se dire). Τίποτα δεν μπορεί να ειπωθεί για τη γυναίκα.
Η γυναίκα... δεν είναι πλήρης, αφού μπορεί επίσης να έχει σχέση με το Ν. Ορίζω το Ν ως
φαλλό στο βαθμό που υποδεικνύω ότι είναι το σημαίνον που δεν έχει σημαινόμενο
Λ Α Κ Α Ν
Σεμινάριο ΧΧ
Επειδή η ποίηση είναι μια μορφή του «γίγνεσθαι-γυναίκα», δηλαδή μια διαδικασία που εκκρεμεί, διότι «Η» γυναίκα (άρθρο οριστικό), «δεν υπάρχει», πώς να μιλήσω για την Ζέφη Δαράκη που γίνεται και ξαναγίνεται γυναίκα, όντας γυναίκα; Μέσα στο «γίγνεσθαί» της υπάρχει ένα «ήδη γυναίκα» που όμως γίνεται διαρκώς για να διαβάλλει το μοιραίο δυισμό (των ηλικιών, των φύλων) και να γλιστρά στο συνεχές της μουσικής ενός ακορντεόν. Μια διαφορά λοιπόν, ως συνθήκη του αμιγούς γίγνεσθαι, όπως στην Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη, ίδια μες στον χρόνο και συγχρόνως άλλη. Εκεί, μέσα στην ουσία του γίγνεσθαι, προχωρά συγχρόνως και προς τις δύο κατευθύνσεις την ώρα που μονολογεί τα άγραφα ποίηματά της. Η μια κατεύθυνση, προς τον χρόνο του accordion στους ήχους μιας κυμαινόμενης μουσικής και η άλλη, προς τη μονοφωνία του μονόξυλου της ερημιάς του χρόνου. Και τότε, πώς η ποίησή της να μην αποκτά την άπειρη ταυτότητα με τις δύο συγχρόνως διαστάσεις, του μέλλοντος και του παρόντος, συντεθειμένων από την δύναμη του παρελθόντος της; Ολόκληρη μια forza del destino.
Δεν υπάρχουν συνεπώς παλιές κα νέες συλλογές της Δαράκη αλλά ένα έργο ad infinitum.
Η Δαράκη, όπως η Αλίκη του Κάρολ, δεν μπορεί να εντοπισθεί, να καταχωρηθεί στους καταλόγους, να αναλυθεί φιλολογικά. Περνά από το σωματικό, που τόσο δραματικά περιγράφει, στο ασώματο, που εξ ίσου δραματικά αφήνει να φανεί. Έτσι ελευθερώνει τον ασώματο σωσία της: με τον πιο ηδονικό σωματικό τρόπο. Κι έτσι ολοκληρώνεται ό,τι έλεγε ο Πολ Βαλερί: «Το πιο βαθύ είναι η επιδερμίδα». Άνοδος και κάθοδος στην νιτσεϊκή επιφάνεια, ιδιότητα/περιπέτεια ενός κοριτσιού (της Αλίκης/Ζέφης) κατά την άνοδο/κάθοδό της στο παράδοξο της ποίησης που αναθέτει στη γλώσσα να περατώνει και συγχρόνως να ξαναρχίζει, αλλά όχι από την αρχή: από οπουδήποτε! Διότι στη Δαράκη συμβαίνει αυτό ακριβώς που περιγράφει ο Zακ-Αλέν Μιλέρ «Το τίποτα να μπαίνει στον κόσμο μέσω της γλώσσας», κάτι που μπορεί να ειπωθεί με το δικό της τρόπο: «Θροΐζει η ζωή μισόγδυτη κοπέλα ακουμπισμένη / στο δυνατό στήθος του θανάτου» (accordion, σ. 60).
Τη θαυμάζω καθώς είμαι παγιδευμένος στο βάθος του «άνδρα» για τον οποίο το γίγνεσθαι είναι αδύνατο δίχως το δικό της γίγνεσθαι: τη μουσική που αφήνει ένα accordion πτυχώνοντας τις σελίδες των ποιημάτων της σε μια αεροπαραγωγό φυσούνα, που συμπιέζεται και επεκτείνεται, διαχέοντας τον ήχο σε ξεχωριστά πληκτρολόγια. Διαβάλουν τις τονικότητες του ενός και του άλλου. Αυτή τη ροή αέρα που κάνει να πάλλονται τα μεταλλικά ελάσματα του οργάνου της ποίησης, μού την παρέχει η δική της ποίηση. Κι όταν γράφω ποίηση με ένα είδος άθλησης και εξιστορώ την απώλεια, δεν ξεφεύγω από την οιδιπόδεια αναγωγή του άνδρα: «η μάνα μου, ή η πληγή/πηγή μου». Δεν ξεχορταριάζω τα παλιά γράμματα (σ. 64), δεν διαχωρίζω την ήρα από το στάρι και γίνομαι και κάτι άλλο εκτός από ποιητής.
Γι' αυτό η Ζέφη Δαράκη πηγαίνει:
...επίτηδες μόνη
συναντώντας τους ίσκιους του σώματος
σε άγνωστα φυλλώματα ― πώς ένα παιδί
παίζει κρυφά με τον εαυτό του
μια δροσερή αυταπάτη
πολύ μακριά
απ' τα βαριά νομίσματα των πράξεων
Μακριά από αγριεμένες λέξεις ικριώματα ―
δεν αφήνουν να ξεμυτήσει το έκθαμβο
παρά μερόνυχτα τιμωρημένες απ' τις πράξεις
δεμένες πισθάγκωνα
βλέπουνε στο βυθό τους πουλιά
στραγγαλισμένα απ΄ τη φωνή τους
[ ... ]
Γιατί μονολογούσε άγραφα ποιήματα
που απόδιωχναν ασθμαίνοντας
την ασφυξία της γραφής
Παραληρούσε κάτωχρο το χρόνο
μονόξυλο της ερημιάς του
(accordion, Ύψιλον/βιβλία, 2024 σ. 47).
ΥΓ. Έγραψα για τη Ζέφη; Δεν έγραψα;
...«μην εναγκαλιστείτε ποτέ έναν Άγγελο
θα μείνει καρφωμένος στο σώμα σας
σαν πεταλούδα.»
