Καρτέλες 12/13/14/17/18/19/20

Τζόρτζιο ντε Κίρικο: «Το σπίτι του ποιητή», 1918
Τζόρτζιο ντε Κίρικο: «Το σπίτι του ποιητή», 1918


_______
Συνέχεια από τον Χάρτη#65
_______

Τι σημαίνει για την ποίηση πως η γλώσσα είναι ολοκληρούμενη και τι σημαίνει για τη γλώσσα πως η ποίηση είναι ολοκληρούμενη. Τι σημαίνει γλώσσα ως περιεχόμενο σε μια ποίηση με περιεχόμενο, τι σημαίνει ποίηση ως περιεχόμενο σε μια γλώσσα με περιεχόμενο. Το περιεχόμενο γλώσσας ή το περιεχόμενο ποίησης είναι περιεχόμενο; Υπάρχει αντικείμενο αναφοράς γλώσσας σε αντικείμενο αναφοράς ποίησης ή αντικείμενο αναφοράς ποίησης σε αντικείμενο αναφοράς γλώσσας; Εάν υπάρχει αντικείμενο αναφοράς, δεν υπάρχει περιεχόμενο καθώς το περιεχόμενο δεν είναι περιεχόμενο αναφοράς μα περιεχομενικό αντικείμενο. Η ποίηση λοιπόν δεν συνδέεται τόσο με τη γλώσσα όσο συνδέεται με τον λόγο, πρόκειται για διαμορφούμενη θέση ή κατάσταση, όχι για δυνατότητα. Ο λόγος συνδέεται με την ποίηση καθώς η ποίηση είναι αναπόδοτο περιεχόμενο.

Η εκφορά που αποδίδει έλξη προς τον στίχο, επιλογή στίχου έναντι άλλης επιλογής, δεν είναι ποίηση μόνο επειδή δεν λειτουργεί τον ορισμό της ―δηλαδή δεν είναι δημιουργούμενο περιεχόμενο― μα επίσης γιατί αποτελεί λεκτισμό, μεταφορά που αποδίδει προδιαγραφές κειμένου.
Η ψυχική ή συναισθηματική κατάσταση δεν κεντρώνει την κοινωνικότητα ή την πολιτισμική ακολουθία, πόσο μάλλον την ποίηση. Αυτή η φαντασίωση -κατεξοχήν περίβλεπτη- περνιέται για σχέση και καθορισμός πρωτοπορίας, για καθαυτή ποίηση, μολονότι είναι μέρος της καθολικής αλλοτρίωσης: σ’ αυτή και λόγω αυτής το πολιτισμικό συγχέεται με το αισθητικό, η περιγραφή συγχέεται με την ερμηνεία και την κριτική, το λεκτικό συγχέεται με το γλωσσικό, το γλωσσικό με το δημιουργικό, η εμφάνιση και η έκθεση συγχέονται με την πραγματικότητα, ο μύθος συγχέεται με την έννοια, η δεισιδαιμονία συγχέεται με την ιδέα, το δικαίωμα με την αλήθεια κτλ., σ’ αυτή και λόγω αυτής οι εκφάνσεις δεν διαθέτουν αντικείμενο ποίησης μα αντικείμενο διεκδίκησης.

Η πρωτοπορία διαφέρει, δεν αντιτίθεται και, πιο συγκεκριμένα, δεν υπάρχει πράγματι πρωτοπορία, πρόκειται για πλεονασμό που λειτουργεί στη σκιά του όρου ποίηση.

Εκείνο με το οποίο διαφωνούσαν οι ανεπίδεκτοι διδαχής, εξακολουθεί να υπάρχει με την τεκμηρίωσή του να ευρύνεται όσο πληθαίνουν οι διαφωνούντες ανεπίδεκτοι. Εκείνο με το οποίο διαφωνούσαν οι διδαγμένοι, εξακολουθεί να υπάρχει με την τεκμηρίωσή του να μειώνεται όσο πληθαίνουν οι διαφωνούντες διδαγμένοι.

Η ποίηση δημιουργείται με ένωση ετερότητας η οποία ολοκληρώνεται με παύση αναζήτησης, δηλαδή με υπέρβαση των δεδομένων. Το αρχικό δεν προσεγγίζεται με εγκαταλείψεις όπως το έσχατο δεν αποφεύγεται με ενισχύσεις. Το ποίημα δεν είναι κάπου, είναι στο άπαν.
Κάθε εποχή ή ακόμα και δεκαετία, φέρει μια ιδιότυπη αίσθηση νεωτερικότητας, η οποία αιτιολογείται στη δεσμευτική απολυτότητα της θέσης της, μιας πραγματικότητας που ακολουθεί μια προηγούμενη και ταυτόχρονα προηγείται μιας άλλης. Η ποίηση που λειτουργεί σ’ αυτή την ιδέα μεσοδιαστήματος, μεταβατικής περιόδου, είναι υποδειγματικά ευτελής. Ο χρόνος είναι τα ερείπιά του.

Το ποίημα δεν είναι πολιτισμικό γεγονός ούτε ο ποιητής είναι πολιτισμικός. Ο πολιτισμικός τομέας είναι μεταπρατικός, ο τομέας της ποίησης δημιουργικός.

Η αντινομία ορίζεται από αλληλεξάρτηση, συνεπώς το νέο δεν συγκρίνεται με το παλιό γιατί το νέο δεν συγκλίνει με το νέο.



_________

*Οι «Καρτέλες» αποτέλεσαν σειρά από μικρά ή πολύ μικρά ημιτελή δοκίμια, που γράφτηκαν από το 2015 ως το 2020. Ο συντάκτης τους θεώρησε σκόπιμο να κρατηθούν στην ημιτελή τους μορφή. Οι Καρτέλες 12/13/14/17/18/19/20 δημοσιεύθηκαν αρχικά στο ιστολόγιο του ποιητή τον Ιούνιο του 2020.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: