Φωσάκια σαν βεγγαλικά στο διάστημα

Φωσάκια σαν βεγγαλικά στο διάστημα

Ελισάβετ Ιγγλίζ, «Θρυαλλίς», εκδ. Κέδρος 2023

Η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ποιητικής ανάγνωσης, είναι εκείνη που το σώμα αρχίζει να πάλλεται χορευτικά, να σπαρταρά σαν ψάρι ξεβρασμένο στην πιο ανοιχτή στεριά στον ουράνιο θόλο, να μη ξεχωρίζει για λίγο την λεπτή γραμμή που χωρίζει το ονειρικό απ' το πραγματικό - η καρδιά χτυπά πιο δυνατά και το βιβλίο παραπαίει στα χέρια σου. Είναι η ποίηση που κάνει την ίδια την τέχνη μέρος της ζωής, της κοσμοθεωρίας και της αυτοπραγμάτωσης.

Η συλλογή Θρυαλλίς της Ελισάβετ Ιγγλίζ ήρθε στα χέρια μου ύστερα από προτάσεις και παρακινήσεις φίλων και γνωστών που γνωρίζουν τα γούστα μου (και γνωρίζω κι εγώ τα δικά τους). Ένα βιβλίο μικρό σε μέγεθος, ωστόσο μεγάλο στη γενναιοδωρία του, καθώς η ποιήτρια ξεκλειδώνει μια πόρτα που κανείς μας δεν είχε μέχρι τότε προσέξει. Μας ξεναγεί με βήματα σταθερά και ρυθμικά στο νέο κόσμο που η ίδια φαίνεται να γνωρίζει και ν' ανακαλύπτει ξανά και ξανά καθώς γράφει, μας σκεπάζει με χρώματα όποτε το βαθύ σκότος μας πλακώνει και μας πετά απροστάτευτους και μόνους στα βίαια ραπίσματα του ανέμου για να κλάψουμε δυνατά ― και τα ζεστά δάκρυα να μας προστατέψουν απ' το κρύο.

Συνειδητά και εύστοχα συγκρατεί στα περισσότερα ποιήματα τις λέξεις της για να αφοπλίσει τον ίδιο τον Λόγο και την χαοτικότητά του και να μεταβεί με απαλές κινήσεις της πένας στο ξάστερο νυχτερινό ουρανό θαρρείς, όπου αντικρύζει τα πιο όμορφα σκιρτήματα και τα πιο μύχια στίγματα της πλάσης και να τ' αποδεχτεί ως μέρος της κι ως μέρος του όλου. Αναγνωρίζει την ελαφρότητα στα μπαλόνια των συνειρμών που πετούν ανέμελα, πετά κι η ίδια μαζί τους προτού γκρεμιστεί στης γης το έρημο χώμα και σηκωθεί ξανά.

Γραφεί στο ποίημα 15 με τίτλο «Το κόκκινο μπαλόνι»: Αυτό το κόκκινο μπαλόνι/ συνάντησα σ' ένα σταυροδρόμι/ ελαφρύ/ ζωτικό/ αναστάσιμο/ Έτοιμο να πετάξει/ Έτοιμο να πέσει και να ξανασηκωθεί. Και πιο κάτω στο ποίημα 44 με τίτλο «Δεν είναι μόνο για νεκρούς»: Δεν είναι μόνο για νεκρούς/ της γης το έρημο χώμα/ Κάτω απ' τα πόδια μας/ το κάθε βήμα/ χάραμα μαζί και δύση. Και στο ποίημα 54 με τίτλο «Λέξεις» προς το τέλος της συλλογής έχει πια αναγνωρίσει την αξία τους, την θέρμη τους και την ψυχρότητά τους: Αρχαίες πριν/ κι αρχαίες μετά/ Από εμάς/ Για εμάς/ Μ' εμάς/ Σ' εμάς/ Μαζί μας/ Κι εναντίον μας στρέφονται/ οι Λέξεις.

Στέκομαι στα δύο συγκλονιστικότερα κατ' εμέ ποιήματα της συλλογής, το υπ' αριθμόν 13, όπου γράφει: Γιατί η τρέλα είναι μεγαλείο/ και πλέον δεν έχουμε καιρό για τέτοια/ πλέον δεν έχουμε καιρό για Ιθάκες/ ή έστω για έναν θάνατο/ Δεν έχουμε καιρό γι' αστέρια/ γιατί πλέον κανείς δεν κοιτάζει ουρανούς, αλλά και το υπ' αριθμόν 19, όπου σε μια αξιοσημείωτη κραυγή έκστασης και «Στιγμή» διαύγειας γράφει: Για κάθε Στιγμή που κρατηθήκαμε σε κατάρτια/ Για κάθε Στιγμή που η καρδιά/ ελάμπρυνε και είπεν λόγο/ Για κάθε Στιγμή/ Σμιξίματος/ Για κάθε Συνουσία/ Για κάθε ίδιο Φως/ Για κάθε Αφοβία/ Για κάθε Πεθυμιά/ Για κάθε/ Συνουσία.

Η ποίηση της Ελισάβετ Ιγγλίζ εμπεριέχει όλη την σύγχρονη οπτική θεώρηση της ζωής όσων την αγκαλιάζουν για την ομορφιά της και την γλυκόπικρη ασχήμια της. Οι λέξεις της γίνονται πότε ιπτάμενα χαλιά και πότε πέτρες που εφορμούν στο στέρνο και διαλύονται σε μυριάδες φωσάκια σαν βεγγαλικά στο διάστημα.

Όσα αινίγματα θέτει, τα απαντά με κινήσεις του λόγου μαεστρικές, ενώ οι απαντήσεις γίνονται φάροι που αποκαλύπτουν την εκ των πραγμάτων αντίφαση της αλήθειας μας. Επαναστατεί κόντρα στην επανάσταση, κερδίζει τον χρόνο στα σημεία των ανείπωτων αποκαλύψεων, απλώνει τον δικό της κόσμο μπροστά στα έκπληττα μάτια μας, μάς αποπλανεί και μας οδηγεί στο βάθος της ουσίας.

Πολυτάλαντη η ίδια και καλλιτέχνις πολλών διαστάσεων, φτιάχνει ένα μαγευτικό ιντερμέδιο στην ποιητική αφηγηματική ροή της με πέντε δικούς της πίνακες άμεσα σχετιζόμενους με ποιήματα που προηγούνται και έπονται, εξοικειώνοντας τον αναγνώστη στις εικόνες που πλάθει με λόγο, χρώμα και άρωμα ενίοτε στις μαγευτικές αποχρώσεις που χρησιμοποιεί.

Η Θρυαλλίς είναι από τις ποιητικές συλλογές που οφείλουμε να επιστρέφουμε συχνά για να παίρνουμε ανάσες ευωδιάς, καταπράσινου δάσους και τρυφερότητας.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: