Η ανθρωπότητα δεν μιλά ποίηση και δεν γράφει ποίηση, μα γλώσσα η οποία μερίζεται σε γλώσσες. Ποια είναι, τι είναι, δική γλώσσα σε ποίηση, το σχολίασα πριν από χρόνια. Με βάση όσα τότε σχολίασα, καθώς επιμένω σ’ αυτά, το φέρσιμο ξένης γλώσσας -έργου ποίησης- στη δική, είναι για γέλωτα, κάθε ξένη γλώσσα γίνεται γλώσσα δική όταν εγχέεται σε ποίηση – κοινή είναι, ίσως, η δυσκολία ποίησης ως αλλαξοπιστία χωρίς βοήθημα πίστης. Το φέρσιμο είναι έγχυση σε ποίηση, όχι σε γλώσσα. Μια γλώσσα δική δεν εξαρτάται υποχρεωτικά από ποίηση όπως και μια ποίηση δική δεν εξαρτάται υποχρεωτικά από γλώσσα. Καμιά από τις δύο δεν είναι δική εάν δεν εξαρτάται κι απ’ ό,τι θέτει κανείς σ’ αυτή.
Στην ποίηση όλες οι γλώσσες υπόκεινται, δεν ενώνονται.
❧
Όταν το ποίημα δεν απευθύνεται σε κατάλληλους αποδέκτες μα σε «σωστούς αναγνώστες», σε αναγνώστες της αιτίας ανάγκης αποδοχής του κι εξίσου των απότοκών της, τότε το ποίημα έχει προεγκρίνει την κριτική του, το περιεχόμενό του δεν είναι δημιουργημένο μα αποτελεί μέρος μιας ήδη υπάρχουσας, κοινής, προκριμένης, αποδοχής, η οποία το έχει ορίσει. Συνεπώς δεν υπάρχει ποίημα, διότι το νόημα και η σημασία του (ή η απουσία και των δυο) αποτελούν απόδοση ενός κανονισμού.
Οι περισσότεροι αναγνώστες αποφεύγουν ν’ αντιμετωπίζουν το περιεχόμενο ποίησης, προτιμούν να αποδέχονται ή να μην αποδέχονται μέρος μιας τεχνικής ή ενός χαρακτήρα ώστε να εξακολουθούν σε ζητήματα πλαισίου κι επικαιρότητας. Οι αναγνώστες αυτοί δεν έχουν τίποτα κοινό με τον ποιητή, όχι επειδή είναι μεταξύ τους άλλοι, διαφορετικοί, μα γιατί αποφεύγουν να διδάσκονται, να χάνουν, να αλλάζουν, επιλέγουν να επιβεβαιώνονται ή να μην επιβεβαιώνονται, να επιβεβαιώνουν ή να μην επιβεβαιώνουν, παριστάνοντας τους παρεμβατικούς, τους ανήσυχους. Σε τί και κατά πόσο όμως μπορεί κανείς να παρέμβει εάν αντί να τίθεται ο ίδιος σε ποίηση θέτει κάποια επικαιρότητα ή κάποιο πλαίσιο πληροφοριών σ’ εκείνο που πιστεύει πως είναι ποίηση;
Η θέσπιση ενός απότοκου που υπερβαίνει το κείμενο δεν είναι απότοκο που υπερβαίνει το κείμενο – το απότοκο που υπερβαίνει το κείμενο είναι γεγονός ώσης απ’ το περιεχόμενό του. Πράγματα και θέσεις που αναδείχθηκαν από παλιά, ίσαμε τη θεωρία του Ρομαντισμού, υπήρξαν μέρη ενός εξαιρετικά διφορούμενου μα και διττού ισχυρισμού: η ποιητική ελευθερία εξασφαλιζόταν από ποιητική ευθύνη. Η ευθύνη όμως, όπως η ποίηση και η κριτική, δεν παραμένουν στάσιμες για πολύ. Ακόμα και μια επανένταξη, λοιπόν, σε διφορούμενο ή διττό ισχυρισμό εξαρτάται από εκείνο που δεσμεύεται εφόσον ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε δεσμευμένο.
Η ανάδειξη εκείνου που λέει ο ποιητής δίχως να προσπαθεί, δεν αναδεικνύει εκείνο που προσπαθεί να πει, η απόδειξη της ακρίβειάς του δεν φέρει μια αντίστοιχη ή ανάλογη ακρίβεια απόδειξης, εκείνο που καταδεικνύει κάποια αρετή του δεν βρίσκεται πάντα στην αρετή του, το βάθος του αισθήματός του δεν είναι υποχρεωτικά αισθηματικό βάθος, κ.ο.κ.
Το ποίημα είναι προοίμιο μέλλοντος, δηλαδή είναι προβληματικό εκ των πραγμάτων της ποίησης -κατά την ουσία της- διότι επιφέρει σ’ αυτά, όχι γι’ άλλον λόγο. Επιφέρει όμως εκείνο που, αυθωρεί με την επιφορά του, καθιστά την ποίηση εκ νέου. Τα όριό του είναι όριο ποίησης όχι όριο άποψης, εντύπωσης ή απόδοσης.
❧
Το παραφθαρμένο συνάδει με το ποιόν των βασικών απαιτήσεων: η αστοχία στο αυτό (στην ποίηση) είναι ακυρωτική, για πέταμα, ενώ η αστοχία στην παραφθορά περιβάλλεται από κύρος και σεβασμό.
❧
Απ’ όταν έφτασε η εποχή της κατάντιας στην οποία κάθε ιδεολογία ζωής έχει έρεισμα ισχυρότερο και πιο ευρύ από τη ζωή, το ποίημα είναι σημαντικό διότι απευθύνεται στο «κοινό της εποχής του», στο «κοινό της σημασίας» που το καθιστά σημαντικό∙ η ολκή έχει αντικατασταθεί από τη χρηστικότητα διότι η τέχνη έχει αντικατασταθεί από την ευδριακρισία, εφόσον κάθε επίτευξη στην τέχνη της ποίησης δεν είναι υπαγωγή μα κατάργηση, ακύρωση, απρόσμενη αύξηση πρόσβασης σε κάτι απροσδόκητο.
____________
Οι «Καρτέλες» αποτέλεσαν σειρά από μικρά ή πολύ μικρά ημιτελή δοκίμια, που γράφτηκαν από το 2015 ως το 2020. Ο συντάκτης τους θεώρησε σκόπιμο να κρατηθούν στην ημιτελή τους μορφή. Οι Καρτέλες 7, 8, 9 και 10 δημοσιεύθηκαν αρχικά στο ιστολόγιο του ποιητή τον Σεπτέμβριο του 2019.
