Αν δεν έχεις καταχωρηθεί, αν δεν έχεις νούμερο, δεν δικαιούσαι τίποτα.
WILLIAM S. BURROUGHS
Η σφαίρα της τεχνολογίας με τα αλγοριθμικά πρότυπα δεν είναι μόνο καθοριστικός παράγοντας ενσωματωμένος πλέον στον τρόπο ζωής μας αλλά τροφοδοτεί τις φαντασιώσεις και τις οραματικές ερμηνείες σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως του Raymond Tijssen που είναι μουσικός techno και video artist ολλανδικής καταγωγής με βάση το Λος Άντζελες.
Γνωστός για τις οπτικοακουστικές καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις του , όπως και για τις διαδραστικές ζωντανές προβολές του, ο σύγχρονος αυτός καλλιτέχνης με ιδιαίτερες δεξιότητες και ποικίλες τεχνικές εξερευνά νέες λεωφόρους εικαστικής έκφρασης. Το καινοτόμο έργο του εκφράζει τα εννοιολογικά ρεύματα της εποχής, νέες τεχνολογίες, τεχνητή νοημοσύνη, εικονική πραγματικότητα.
Ο Ολλανδός οραματιστής έμπειρος στο να συνθέτει οπτική γλώσσα με ήχο χρησιμοποιεί micro led οθόνες – τοίχου [με ποιότητα υψηλής ανάλυσης] που θυμίζουν παραδοσιακούς φουτουριστικούς καμβάδες.
Το μουσείο μοντέρνας τέχνης της Μπανγκόγκ MOCA, ισχυρή απόδειξη του αστικού ρόλου της πόλης στην προώθηση της σύγχρονης τέχνης, παρουσιάζει αυτή την περίοδο σε συνεργασία με τον ηγέτη της τεχνολογίας αιχμής Samsung, το έργο του «algorithmic organisms».
Η σκοτεινή αίθουσα της έκθεσης με τον ζωντανό ήχο, μια συμφωνία από συνθεσάιζερς και ντραμς [από τελευταίας τεχνολογίας ακουστικά ηχεία ειδικά σχεδιασμένα], προκαλεί την περιέργεια του θεατή πριν αυτός περάσει το κατώφλι. Από την στιγμή δε που εισέρχεται συμμετέχει σε μια εμβυθιστική ιλουζιονιστική εμπειρία τόσο οπτική όσο και ακουστική που υπερβαίνει τα συμβατικά όρια της video-art.
Οι μορφές και οι απόκοσμες ψηφιακές οντότητες στις micro led οθόνες τοίχου που τον περιβάλλουν προσομοιάζουν με ανθρώπινες φιγούρες η και φιγούρες ζώων. Μια ταυτόχρονη αλληλουχία τεχνολογίας και αντισυμβατικής τέχνης, με την καθοδήγηση του καλλιτέχνη, κάνει ορατά τα αόρατα δεδομένα των ποικίλων εγκάρσιων οργανικών υποστρωμάτων και συνδέσεων της εσωτερικής οργανικής φύσης των υβριδικών αυτών μορφών οι οποίες παραπέμπουν σε μηχανογραφημένο εν κινήσει ανθρωπόμορφο ή και ζωώδες σώμα.
Δεδομένου δε ότι οι φυσικοί οργανισμοί είναι εν πολλοίς αναγώγιμοι και εξηγήσιμοι με αλγόριθμους και κώδικες, τόσο ως προς την φυσική τους δομή όσο και ως προς την επικοινωνιακή τους ιδιότητα, το κεντρικό νευρικό σύστημα όπως και οι εν τω βάθει διασυνδέσεις του μεταιχμιακού συστήματος προσομοιώνονται και αποτυπώνονται μέσω ενός data set του καλλιτέχνη. Οπτικοποιείται έτσι στις οθόνες μια εναλλακτική πραγματικότητα, ένα τεχνητό νευρωνικό δίκτυο, η υπολογιστική προσομοίωση της λειτουργίας των βιολογικών δικτύων του νευρικού συστήματος με βάση κάποιον αλγόριθμο. Η υλη μοιάζει να χάνει την συμπαγή στερεότητα της, ρευστοποιείται, εξαχνώνεται και ανασυντίθεται.
Πρόσωπα εκρήγνυνται σε αργή κίνηση, αλληλοδιασπώνται, παραμορφώνονται, συγχωνεύονται το ένα μέσα στο άλλο δημιουργώντας νέες διαφανείς αιθέριες υπάρξεις που γεννιούνται όπως γεννιέται το σύμπαν, μέσα από την καταστροφή. Οι οργανικοί χυμοί, οι ορμόνες, ο νευρικός ιστός, οι συνάψεις νευρώνων, τα νεύρα του νωτιαίου μυελού των υπάρξεων αυτών τινάζονται σαν έγχρωμα αδράχτια, τα δεδομένα γίνονται χρώμα.
Ο θεατής απορροφά το έργο τέχνης μέσω των συσχετισμών που επικαλούνται οι αισθητήριες εντυπώσεις του, γοητεύεται αλλά και σοκάρεται, νοιώθει δέος από αυτήν την εναλλαξιμότητα ψευδαίσθησης και πραγματικότητας, από την γκροτέσκα απατηλότητα με κυρίαρχο το στοιχείο της αβεβαιότητας.
Ο Raymond Tijssen αναγνωρισμένος πρωτοπόρος μιας μεταμοντέρνας εικαστικής τέχνης βασισμένης σε αλγόριθμους και γενεσιουργά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, ψάχνει ψηλαφητά να βρει τον δρόμο που θα τον οδηγήσει στην οριοθέτηση των κανονικών δυνατοτήτων του ανθρώπινου εγκεφάλου και καταλήγει στο ότι τέτοιος ορισμός είναι αδύνατος λόγω της συνεχούς προσαρμοστικότητας και πλαστικότητας του εγκεφάλου, ενώ θεωρεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσες τις εγκεφαλικές και νευροδιαβιβαστικές ατέλειες, ένα σύμπαν λεπτών δυσαρμονιών που ενώ αποτελούν «παραφωνία» προκαλούν όπως ο ίδιος ισχυρίζεται απελευθερωτικές και δημιουργικές εξιδανικεύσεις.
Αντλώντας δύναμη από το προσωπικό του ταξίδι με την νευροποικιλότητα, neurodivergence, έναν μη ιατρικό όρο που περιγράφει άτομα νευροαποκλίνοντα σε σχέση με τα νευροτυπικά, θεωρεί ότι ο εγκέφαλος των ατόμων αυτών είναι «διαφορετικά ικανός» με άτυπα πλεονεκτήματα, όπως η ικανότητα επίλυσης πολύπλοκων μαθηματικών, η ικανότητα απεικόνισης τρισδιάστατων αντικειμένων, η εξαιρετικά έντονη ικανότητα επικέντρωσης κλπ αλλά ενδεχομένως και με χαρακτηριστικά διαταραχών που παρουσιάζονται στον αυτισμό, στις αγχώδεις διαταραχές, στις διπολικές διαταραχές, στην δυσλεξία, στις ψυχαναγκαστικές διαταραχές, κλπ. Σήμερα πολλά από τα άτομα αυτά έχουν σημαντική θέση στο διαδίκτυο δεδομένου ότι η γλώσσα του σώματος δεν αποτελεί απαραίτητα μέρος την διαδικτυακής διάδρασης, η «διαφορετικότητα» τους με τα συνοδά χαρακτηριστικά της αποτελεί στον χώρο ακόμα και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η δε αισθητηριακή τους τροπικότητα ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον και τις εμπειρίες τους εμπλουτίζει με πληροφορίες το πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.
Η έκθεση του R.Τijssen στο MOCA στοχεύει στον επαναπροσδιορισμό των παραμέτρων της μοντέρνας τέχνης παρουσιάζεται δε σε τρία κεφάλαια αφηγήσεων:
Συμβίωση στο διάστημα.
Συνθετικές αισθήσεις .
Συντακτικό λάθος.
Το όνομα του καλλιτέχνη στο διαδίκτυο είναι 0010 Χ 0010. Πρόκειται για δυαδικό κώδικα που μεταφράζεται σε 2-2 δηλαδή 2 Φεβρουαρίου, ημερομηνία των γενεθλίων του «μια ψηφιακή μη φυσική αντανάκλαση του εαυτού μου» όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος, τα δε εικαστικό του έργο εκτίθεται σε γκαλερί στο Λονδίνο, σε οθόνες στην Times Square κλπ.
Ο R. Tijssen λειτουργεί ως εκφραστής μιας ομάδας καλλιτεχνών που πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη, οι αλγόριθμοι και οι υπερφυείς μηχανές διευρύνουν τις δυνατότητες στο αισθητικό παιχνίδι, πυροδοτούν στην τέχνη την ιδέα της αυτονομίας και δημιουργούν διαφορετική επαφή με την αυτογνωσία. Σύμφωνα με άλλες γνώμες και κριτικές η εμπλοκή της ΑΙ και των αλγορίθμων στην τέχνη σημαίνει την απαξίωση αυθεντικότητας, την ρηχότητα συναισθήματος, την ανήθικη συλλογή δεδομένων [unethical data collection] .
Μήπως όμως το γεγονός της ύπαρξης τους αποδεικνύει την αναγκαιότητα της ύπαρξης τους; Μέχρι που θα φτάσουν οι δαιμονικές ικανότητες των μηχανών, τι σημαίνει μια έκρηξη της ευφυίας τους, μια υπερφυής μηχανή θα μας αντιμετωπίσει αυταρχικά και αδιάφορα η μήπως η υπερορθολογική ή παράλογη βούληση της θα αποτρέψει την ερήμωση και τον μηδενισμό την ίδια στιγμή που θα εκφράζονται;
