Όταν έφυγε, μάζεψα όλες τις φωτογραφίες που είχε σπίτι. Αν μπορούσα σε έναν χάρτη να τις απλώσω, θα έβλεπα τα ταξίδια, που είχαν κάνει με τον θείο μου, από όπου επέστρεφαν με φωτογραφίες. Σε αεροδρόμια και μέσα σε οχήματα. Μπαίνοντας σε τρένο ή βγαίνοντας από καράβι. Μπροστά σε μνημεία. Στην είσοδο μουσείων. Καθισμένοι σε ξενοδοχεία και εστιατόρια. Αν μπορούσα με ταχύτητα να τις φυλλομετρήσω, θα παρέμεναν σε κίνηση και οι δύο. Θα μεγάλωναν το βήμα τους, ενώ μίκραιναν τα τοπία. Λίγα πράγματα πήρε μαζί της η θεία μου στο τελευταίο ταξίδι που έκανε. Αυτά που φορούσε. Είχε και μια φωτογραφία δική της, που όμως την κράτησα, γιατί δεν θα τη χρειαζόταν. Εκεί που πήγαινε και οι άγνωστοι ανταλλάσσουν χαιρετισμό μεταξύ τους. Άλλωστε δύο ημέρες πριν ήταν πρωτοχρονιά, όταν όλες οι γνωριμίες ανανεώνονται.
Μπορείς να κατεβάσεις το άλμπουμ, που δεν το φτάνω, με αιφνιδίασε με την ερώτησή της η μητέρα μου, που μπήκε χωρίς να την έχω ακούσει στο γραφείο όπου καθόμουν. Είχε καταφέρει να κατεβεί από το κρεβάτι, όπου νωρίτερα την είχα ανεβάσει, να διασχίσει με το μπαστούνι της τον διάδρομο και να έρθει να με βρει. Όπως κάθε άτομο που δεν ακούει, έχει δύο τρόπους να μετακινείται. Ο πρώτος συνδυάζει την κίνηση με πολλούς θορύβους, που κάνουν οι μετακινούμενοι, τα βοηθητικά μέσα που χρησιμοποιούν και τα σημεία που τρίζουν, σε έπιπλα και τοίχους όπου στηρίζονται, προειδοποιώντας όσους προσεγγίζουν. Ο δεύτερος τρόπος είναι αθόρυβος, καθώς όσα δεν ακούν ούτε οι άλλοι τα ακούνε. Αντίστοιχα αποτελέσματα προκαλούν και οι φωτογραφίες. δημιουργώντας θόρυβο, ενώ οι ίδιες είναι αθόρυβες.
Νεκροί είναι πάντοτε όσοι εμφανίζονται σε φωτογραφίες. Ας τους έχουν απαθανατίσει. Ακόμη και αν επιμένουν ότι ζουν, δεν ταυτίζεται εύκολα το πώς φαίνονται με την εμφάνισή τους όταν εμφανίστηκε η φωτογραφία. Εσύ είσαι εδώ, ρωτάς τον διπλανό σου, μήπως σε διαφωτίσει. Μήπως θα έπρεπε να λέγονται σκοτογραφίες; Αν γνώριζα τα άτομα που απεικονίζονται στις φωτογραφίες, ασφαλώς θα τις παραχωρούσα. Για να ξέρω πού να τις δώσω, θα έπρεπε να γνωρίζω ποιοι είναι. Αλλά, αν τους αναγνώριζα, γιατί να τις παραδώσω;
Τα τοπία σβήνουν, η θάλασσα βουλιάζει, τα βουνά χαμηλώνουν, οι οικισμοί ξαναγίνονται ακατοίκητες εκτάσεις. Στις φωτογραφίες. Κάθε τόπος καθίσταται θανάσιμη καρτ ποστάλ. Ένα αφωτογράφητο παρελθόν, το οποίο υπαινίσσεται η φωτογραφία, φαίνεται να υποκρίνεται το μέλλον, όπως συμβαίνει με φωτογραφίσεις Άγνωστης Ταυτότητας Ιπτάμενων Αντικειμένων. Ελπίζει ο φωτογράφος ότι εκείνον φωτογραφίζουν εξωγήινα όντα. Η ζωή αποτελεί μια διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων για όσα δεν υπάρχουν.
Η μητέρα μου ήθελε να ξαναδεί κάποιες φωτογραφίες, που επέπλευσαν στον κατακλυσμό των εικόνων, από τον οποίο καμία κιβωτός δεν σε σώζει. Σε μία από αυτές εμφανιζόταν με τις δύο νεκρές αδελφές της. Ήταν μικρότερές της τότε και ας έχουν πεθάνει πριν από εκείνη. Είχαν στείλει τη φωτογραφία, μου είπε, στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν ο πατέρας μου, τραυματίας. Τα σωληνάκια των ασθενών συνιστούν αγωγούς παροχέτευσης αισθημάτων, όπως και οι φωτογραφίες. Συνεχώς αλλάζει τη θέση τους η μητέρα μου, προσθέτοντας κάποιες σε άλμπουμ και αντικαθιστώντας άλλες σε κάδρα, από τότε που τις έφερα.
Αν υπήρχε μία μόνο φωτογραφία, που ανήκει σε όλους, διαρκώς θα αλλάζαμε τη θέση της, όπως συμβαίνει όταν με τα μάτια κοιτάζουμε και όχι με τους φακούς μιας μηχανής. Θα διαρκούσαν όσες εικόνες δεν θα έσβηναν στο μυαλό. Θα έλειπαν όσα ξενίζουν τους εικονομάχους. Δημιουργώντας αφηρημένες συνθέσεις, οι εικαστικοί αντιμάχονται εικασίες. Με τα εικονίσματα των λέξεων οι γραφομανείς αναπαριστούν μια ανεικονική αντίληψη. Ξέρει κανείς πού βρίσκεται το τέλος της επιθυμίας; Ένα άβαταρ ή κάθοδος, στα σανσκριτικά, της επιθυμίας του τέλους δεν είναι κάθε φωτογραφία; Υπάρχει ισότητα στον θάνατο, πέρα από το γεγονός ότι όλοι πεθαίνουν; Είναι ισοτελής η φαντασία;
Με τόσες φωτογραφίες, πρέπει να προσέχω, κατέληξε η μητέρα μου. Αλλά, πρόσθεσε, αν έρθει η ώρα σου, τι να προσέξεις;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
«Τα κορίτσια»: Φερμουάρ / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr) Μαρτ 22
«Τα κορίτσια»: Τα πρώτα βήματα / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
«Τα κορίτσια»: Το φόρεμα / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
Μελαγχολία της ανατομίας / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
