Κάθε τί που φωτογραφίζεται, αυτομάτως μνημονεύεται. Μαζί και οι φωτογραφίζοντες, αυτομνημονεύονται και αυτοπροσδιορίζονται. Στη συνέχεια, σε μιά αμφίδρομη σχέση με τους αποδέκτες, οι εικόνες και οι δημιουργοί τους ετεροπροσδιορίζονται, αποκτούν νέο νόημα και ακολουθούν νέα διαδρομή.
Η μνήμη και οι αισθήσεις συνυπάρχουν, αλληλοτροφοδοτούνται και συνδιαμορφώνουν την αντίληψή μας. Πότε η μνήμη γίνεται παιδί των αισθήσεων και πότε γονιός. Σ’ αυτήν την πολύπλοκη, ταραχώδη και αναπόφευκτη συγγένεια, η οπτική μνήμη συνήθως κυριαρχεί, ενίοτε ως πραγματική εικόνα, άλλοτε ως λανθάνουσα και άλλοτε ως ψευδαίσθηση.
Όταν υπάρχει οπτικό ερέθισμα, όλες οι αισθήσεις το αγκαλιάζουν και το μεταμορφώνουν σε μιά υποκειμενική «πραγματικότητα». Κάποιες φορές, εικόνα και μνήμη γίνονται ένα κράμα στο χυτήριο του μυαλού, που μοιάζει με όχημα επιστροφής. Αλλά και όταν ακόμη δεν υπάρχει εικόνα, η νοητική διεργασία την απαιτεί και στο τέλος την κατασκευάζει ως πραγματική, λανθάνουσα ή φανταστική.
Αποτυπώματα μνήμης
Οι εικόνες ως αποτυπώματα της παρουσίας των απόντων...
Η κωδικοποίηση της πληροφορίαςκαι το νόημά της στη ανθρώπινη συνείδηση, εξαρτάται από τη μορφή του ερεθίσματος, την αποθήκευση τής αποτύπωσης και την ανάκτηση/επιστροφή τής αποθηκευμένης εικόνας με την ενσωματωμένη πληροφορία, αρχική και δευτερεύουσα, αναλόγως επεξεργασμένη.
«...με ένα απαλό άγγιγμα του χεριού η Πασιμάχη, ψάχνει στη μισοανοιγμένη πυξίδα τη χαμένη λάμψη της γήινης ζωής της…» (Γ. Σταϊνχάουερ)
Η λανθάνουσα εικόνα, σχεδιασμένη με οπτικές συμβάσεις, σχηματίζει μιά εικονική πραγματικότητα που αποθηκεύεται και παραμένει ως αποτύπωμα σε αναμονή μετεξέλιξης.
Η ανάκληση της αποτύπωσης αντλεί την υπόστασή της και το νόημά της από την αρχική αποθήκευση συνδυασμένη με το ερέθισμα που προκαλεί την ανάκληση. Σε όλη αυτή τη διαδικασία η ατομική μνήμη αποκτά στοιχεία συλλογικά και η συλλογική αποκτά στοιχεία ατομικά.
Η μεταπλασμένη επομένως μνήμη είναι το αποτέλεσμα του μύθου που την «έντυσε». Η ιστορική, η καλλιτεχνική και η συναισθηματική αξία τής εικονογραφημένης πληροφορίας, προστίθεται ως νέο φορτίο στο όποιο αρχικό βάρος είχε όταν έγινε η αρχική καταγραφή στον αμφιβληστροειδή και στη συνέχεια μεταφέρθηκε κωδικοποιημένη.
Η νέα εικόνα προστίθεται στη μνήμη και συνυπάρχει ως συνδυασμένο αφήγημα. Ανακατασκευάζεται κάθε φορά που ανακαλείται και στη συνέχεια μεταφέρεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και από κουλτούρα σε κουλτούρα. Πότε ως μακρυνή φιγούρα ή ως όνειρο που κάποιες φορές μπορεί και να υποκινείται από το φορτωμένο με συμβολισμούς υποσυνείδητο και άλλοτε ως οικεία οντότητα, ως αναπόδραστη πραγματικότητα, που υπό το βάρος της καταρρέει το αμφίβολο αφήγημα. Σε συσχετισμούς σημειολογικά προκαθορισμένους, σε ερμηνείες αναμενόμενες και σε αντιδράσεις φορτισμένες, συναισθηματικά, εικαστικά και αξιολογικά.
Κάποιες φορές οι πολύπτυχες παραλλαγές και οι εννοιολογικά συγγενείς ενότητες γίνονται ατέρμονη ακολουθία όπου το τέρμα και η αφετηρία εναλλάσσονται, υπερβαίνοντας τα όρια του καθορισμένου χρόνου.
Η κακοποίηση της αποτυπωμένης μνήμης (1)
Το τοπίο στην περίφημη "τοιχογραφία της νηοπομπής", που χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως ο αρχαιότερος χάρτης του κόσμου. Το ταυτίζουν με το τοπίο στα δυτικά της προϊστορικής πόλης του Ακρωτηρίου, πριν τον αυχένα που οδηγεί στην κόκκινη παραλία, που εδώ και χρόνια έχει μετατραπεί σε πάρκινγκ/ντροπή.
Η κακοποίηση της αποτυπωμένης μνήμης (2)
Στον σταθμό “ΣΕΠΟΛΙΑ” οι φωτογραφίες των δύο δόμων της ζωφόρου ανάποδα τυπωμένες επί 19 χρόνια...
Ακολουθεί η απάντηση της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ σε ερώτηση επί του θέματος. (Το κείμενο προφανώς έχει γραφεί από άτομο που δεν γνωρίζει ούτε από φωτογραφία ούτε από αρχαιολογία, επομένως διατηρώ τη σύνταξη, την ορθογραφία και την ορολογία του συντάκτη)...
«Σε συνέχεια των ηλεκτρονικών σας μηνυμάτων και σχετικά με την ορθή παρατήρησή σας, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε τα εξής:
Το θέμα της ανάστροφης ψηφιακής εκτύπωσης των φωτογραφιών, των αρχαιολογικών ευρημάτων από τη Ζωφόρο του Παρθενώνα, γνωστοποιήθηκε
στην ΑΜ σε προγενέστερο χρόνο, διερευνήθηκε και εξετάστηκε με τη συμμετοχή εκπροσώπου της αρμόδιας Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Επειδή όμως η τοποθέτηση των φωτογραφικών αρχαιολογικών απεικονίσεων στις μετώπες των κλιμακοστασίων του Σταθμού Σεπόλια είναι μία προσωρινή λύση μέχρι την ολοκλήρωση διαδικασιών ανάδειξης μόνιμων εκθεμάτων, αποφασίστηκε η παράταση της παραμονής των συγκεκριμένων φωτογραφιών μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών τοποθέτησης νέων εκθεμάτων.»
Ναί, όπως διαβάσατε, «προσωρινή λύση» ... διαρκείας δεκαεννέα χρόνων.
Έστω κι αν η εικόνα, σύμφωνα με το στερεότυπο ευφυολόγημα, πράγματι
ισούται με χίλιες λέξεις, κάποιες φορές θα ήταν προτιμότερο να μην είχαν
ειπωθεί. Η γλώσσα της φωτογραφίας και το συντακτικό της.