Από την ερχόμενη «Αναγέννηση» {2}

ARCANGELO TUCCARO [1535-1602]

Όπως είπε η Αικατερίνη των Μεδίκων
(αυτή που με τον Δούκα του Γκυζ οργάνωσε
τη σφαγή πέντε χιλιάδων Ουγενότων σε μια νύχτα),
στον γιο της Κάρολο Θ’, Βασιλιά της Γαλλίας,
«αν θέλεις ο λαός να ζει ήσυχα
και να μη σου δημιουργεί προβλήματα
φρόντισε στον ελεύθερο χρόνο του
ν’ ασχολείται με τον χορό και τον αθλητισμό,
αλλιώς μπορεί να επιλέξει
«autres choses plus dangereuses».
Ο Κάρολος ως καλός και υπάκουος γιος
προσέλαβε τον Τουκάρο
ως saulterin du roi –
«ακροβάτη του Βασιλιά».
Ο Τουκάρο είχε ήδη υπάρξει
Hofspringmeister του Μαξιμιλιανού Β’
Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Όταν συνόδευσε την κόρη του Μαξιμιλιανού στο Παρίσι
για τον γάμο της με τον Κάρολο
είχε τη φαεινή ιδέα να οργανώσει προς τιμήν των νεόνυμφων
μια ακροβατική παράσταση.
Την επόμενη κιόλας μέρα
άλλαξε τόπο κατοικίας.
Ο Ιταλός έμαθε στον Κάρολο, στον αδελφό του
και στα πιο «ευλύγιστα» μέλη της Αυλής,
πώς να κάνουν άλματα με περιστροφές στον αέρα,
ανάποδες τούμπες, κλπ.,
και οργάνωνε «ακροβατικές θεάματα»
ώστε η Βασίλισσα να εντυπωσιάζει
τους ξένους επισκέπτες.
Το ζήτημα όμως ήταν ο λαός,
να μάθει τούμπες και ασκήσεις στη δοκό,
όχι οι Βαλουά και οι Μέδικοι.
Για τον σκοπό αυτό ο Τουκάρο
πείστηκε από τον «θηλυκό Μακιαβέλι»
(έτσι αποκαλούσαν την Αικατερίνη οι εχθροί της)
να δημοσιεύσει ένα σχετικό βιβλίο.
που να περιέχει τις γνώσεις του πάνω στο θέμα.
Το 1599 εκδόθηκε το περίφημο:

Trois dialogues de l’ exercise de sauter, et voltiger en l’ air

με πλούσια εικονογράφηση
και αναλυτικές οδηγίες
για αρχάριους, αλλά και για επίδοξους ακροβάτες.
Αν κρίνουμε από τη σύγχρονη πολιτική ιστορία
οι «Τρεις διάλογοι», μετά από τέσσερις αιώνες,
παραμένουν ακόμη επίκαιροι.
Όλο και κάποιος Κάρολος θα χρειαστεί να κάνει
ένα τριπλό somersault για να παραμείνει στην εξουσία.

GIOVANNI PICO DELLA MIRANDOLA [1463-1494]

Είσαι ο σπουδαιότερος φιλόσοφος της Αναγέννησης.
Καλείς λογίους απ’ όλη την Ευρώπη
σε συμμετάσχουν σε σύνοδο στη Ρώμη
με σκοπό να αντιπαρατεθούν στις 900 Θέσεις σου,
σίγουρος εκ των προτέρων
ότι ουδείς θα μπορέσει
να αμφισβητήσει την ορθότητά τους.
Ο Πάπας ακυρώνει τη σύνοδο
και αποκηρύσσει τις Θέσεις.
Τις αποκηρύσσεις κι εσύ.
Γράφεις μια Απολογία
για να τις υπερασπιστείς.
Ο Πάπας την αποκηρύσσει.
Την αποκηρύσσεις κι εσύ.
Ο φίλος σου Σαβοναρόλα
σε πείθει να γίνεις μοναχός
και να αποκηρύξεις
τις φιλοσοφικές σου πραγματείες
Τις αποκηρύσσεις.
Σου ζητάει να κάψεις τα σονέτα σου.
Τα καις.
Λίγο μετά σε δηλητηριάζει ο γραμματέας σου
(ή μήπως ήταν ο Πίερο των Μεδίκων;)
και πεθαίνεις στα τριάντα ένα σου.
Θεωρεί ότι είσαι υποχείριο
του Δομινικανού.
Τι να σκέφτηκε άραγε ο Φιτσίνο,
όταν αντίκρισε
το άψυχο κορμί σου
πεσμένο στα κρύα πλακάκια
της μικρής σου κάμαρας;
Ότι τόσα χρόνια σπουδών
    (Φεράρα, Πάδοβα, Παρίσι)
πήγαν χαμένα;
Ότι όλη αυτή η προσπάθεια
να συνδέσεις τον μυστικισμό της Καμπάλα
με τα δόγματα της χριστιανικής θεολογίας,
ήταν μάταιη;
Ότι εσύ, ο αγαπημένος του μαθητής,
                «ο Πρίγκιπας της αρμονίας»,
που πίστευες τόσο σθεναρά στη hominis dignitate
υπέκυψες τελικά στην κούφια σκέψη
ενός γελοίου ανθρώπου,
και στη συνέχεια ενστερνίστηκες
το μισαλλόδοξο όραμα
ενός παράφρονα;
Ευτυχώς πέθανες πριν προλάβεις
να δεις τα γαλλικά στρατεύματα
να καταλαμβάνουν την πόλη σου.
Δεν ήταν λίγοι όσοι πίστευαν
ότι ο Κάρολος Η’
είχε έρθει να «αποκαθάρει την Φλωρεντία
από τις βαριές αμαρτίες της»
και τον υποδέχθηκαν, όπως ο Σαβοναρόλα,
ως «Σωτήρα».
Η δική σου όμως ήταν άλλη:
ότι παρέδωσες το λαμπρό σου πνεύμα
σ’ έναν κακό, ζηλόφθονα Θεό.
Δύο αιώνες αργότερα
ένας άλλος φιλόσοφος
θα θυσίαζε το δικό του λαμπρό πνεύμα
στον ίδιο Θεό –
«θύμα κι αυτός του Χριστιανισμού»,
όπως σωστά έγραψε ο Νίτσε.