Έξη (πεζο)ποιήματα

Μετάφραση: Νίκος Πρατσίνης
Έξη (πεζο)ποιήματα



Ο Πορτογάλος Αφόνσου Κρουζ (Afonso Cruz) αυτοπροσδιορίζεται ως πολυδιάστατος καλλιτέχνης. Σπούδασε στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Λισαβώνας και στο Ανώτερο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών της Μαδέιρα. Ζει στο Αλεντέζου της Πορτογαλίας, περιοχή στην οποία εκτυλίσσεται η δράση του μυθιστόρήματός του «Ο Ιησούς Χριστός έπινε μπίρα». Δημιουργεί και βιοπορίζεται ως εικονογράφος βιβλίων, παιδικών, σχολικών αλλά και άλλων. Είναι ακόμη σκηνοθέτης διαφημιστικών αλλά και καλλιτεχνικών ταινιών animation, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει η μικρού μήκους Dois Diários e um Azulejo (Δυο Ημερολόγια και ένα Ζωγραφισμένο Πλακάκι), του 2022, βασισμένη στο έργο του Μάριου ντε Σα-Καρνέιρου


Είναι επίσης μέλος του συγκροτήματος «The Soaked Lamb»  (γράφει στίχους, τραγουδάει και παίζει διάφορα όργανα). Έχει συμμετάσχει σε τρία άλμπουμ, με μουσική που συνδυάζει τα μπλουζ με ρυθμούς της Πορτογαλίας.


Να έχω ένα παρελθόν μαζί σου

Όταν ξύπνησαν το πρωί, στο ίδιο κρεβάτι, εκείνη του είπε πως θα ήθελε να έχει ένα παρελθόν μαζί του. Όχι ένα μέλλον, που είναι πράγμα αβέβαιο, αλλά ένα παρελθόν, απ’ αυτά που έχουν δυο γέροι άνθρωποι, όταν έχουν πια περάσει μια ζωή μαζί. Λέγοντας πως ήθελε να έχει ένα παρελθόν με κάποιον, ήθελε να πει τα πάντα. Δεν επιθυμούσε μια αβεβαιότητα, αλλά την Ιστορία, την αλήθεια.


Σάρκα

Έμαθα στο σχολείο πως η καρδιά είναι ένας μυς. Σάρκα, κατά βάθος. Δεν ήθελα να το πιστέψω, Γιατί πάντα σκεφτόμουν την καρδιά Σα να ήταν γεμάτη σκέψεις. Ή ακόμη και αναμνήσεις. Θα μπορούσα μέχρι και να πιστέψω Πως είναι καμωμένη από παλιές φωτογραφίες Ή από μπισκότo ή από ένα χορευτικό βήμα ή από εκείνα τα απογέματα στα οποία οι άνθρωποι παίρνουν φωτιά Όταν λένε δυο λέξεις ταυτόχρονα. Ίσως γι’ αυτό να έχει νόημα, Το ό,τι η καρδιά είναι καμωμένη από σάρκα. Εξηγεί πολλά. Υπάρχουν και κάτι καρδιές, είμαι βέβαιος, Που έχουν μέχρι και κόκαλα.


Σαν να στρώνουμε το κρεβάτι

Τώρα τελευταία, όταν νιώθω τα χείλια της να ακουμπάνε στα δικά μου, διαπιστώνω πως είναι δίχως ιστορία, δεν παραπέμπουν πια στο πρώτο φιλί που ανταλλάξαμε. Πιστεύω πως, σε μια σχέση, το φιλί θα πρέπει να διατηρεί πάντα την πυκνότητα του πρώτου, την ιστορία μιας ζωής, όλα τα ηλιοβασιλέματα, όλα τα ψιθυριστά λόγια στο σκοτάδι, όλη τη βεβαιότητα του έρωτα. Δεν είναι όμως έτσι. Τώρα έχουν τη γεύση από τα εμβόλια που κάναμε στη σκυλίτσα (έχει πια πεθάνει), τις συζητήσεις με το διευθυντή του σχολείου, τα πιάτα που πρέπει να πλυθούν, τη λάμπα που πρέπει να αλλαχτεί, το νερό που στάζει από το ταβάνι, τις συνελεύσεις της πολυκατοικίας. Αγγίζω απαλά τα χείλια της και νιώθω τη γεύση από τη ρουτίνα, τα λεφτά, το πλυντήριο ρούχων. Φιλιόμαστε σαν να στρώνουμε το κρεβάτι



Όταν πεθάνει η μητέρα σου

Θυμάσαι τότε που ήσουν τριών χρόνων; Όχι, βέβαια, πού να θυμάσαι; Τότε που ήσουν τεσσάρων; Ούτε και τότε. Δύο; Ενός; Πέντε; Κάποια εικόνα, ίσως, ή κάποια άλλη, υπερβολικά φευγαλέες, όμως, δεν πρόκειται για αληθινές αναμνήσεις. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από ασύνδετα επεισόδια, η μια ή η άλλη μυρωδιά, κάποια χρώματα, η αίσθηση πως υπήρχε ένα ενυδρείο στην κουζίνα, χωρίς, όμως, καμιά βεβαιότητα. Την εποχή εκείνη οικοδόμησες την προσωπικότητα που είσαι σήμερα. Ξέρεις ποιος θυμάται τα χρόνια εκείνα και τα φυλάει στο στήθος σα μια καρδιά πιο σημαντική και από τη δική του την καρδιά; Η μητέρα σου. Οι μητέρες είναι οι πιστοί θεματοφύλακες της παιδικής μας ηλικίας, των πρώτων χρόνων. Και οι πιο σημαντικές αναμνήσεις σου, οι πιο καθοριστικές για τη διαμόρφωσή σου, δεν είναι δικές σου, ανήκουν σε εκείνη. Και όταν πεθάνει η μητέρα σου, θα πάρει μαζί της την παιδική σου ηλικία, θα χάσεις τα πρώτα χρόνια της ζωής σου. Να της φέρεσαι καλά, λοιπόν.


Μάθημα του Φθινοπώρου

Καμιά φορά το πέταγμα των πεταλούδων μπλέκεται στα φύλλα των δέντρων και χρειάζεται το Φθινόπωρο για να το βγάλει από εκεί, γι’ αυτό και τα φύλλα δεν πέφτουν κάθετα σαν πέτρες, αλλά σαν πεταλούδες που πάνε να κάτσουν απαλά στο χώμα.


Παραλία

Μια σταγόνα νερού πάει δίπλα σε με άλλη σταγόνα νερού, σχηματίζοντας μια σταγόνα νερού, αλλά ένας κόκκος άμμου δίπλα σε έναν άλλον κόκκο άμμου, έχουν σαν αποτέλεσμα δυο κόκκους άμμου, όσο δίπλα και αν βρίσκονται ο ένας με τον άλλο. Επειδή οι κόκκοι δεν παύουν να είναι αυτοί που είναι, ένας και άλλος ένας. Ξέρω ότι υπάρχουν στιγμές σταγόνες νερού και ότι υπάρχουν και στιγμές κόκκοι άμμου, και είναι ξεκάθαρο πως το πιο δύσκολο είναι να αποφασίσουμε πότε πρέπει να είμαστε νερό και πότε πρέπει να είμαστε άμμος, έχει όμως σημασία να καταλάβουμε πως η συνύπαρξη των δυο φτιάχνει μια παραλία.

Έξη (πεζο)ποιήματα


Tα τέσσερα πρώτα (πεζο)ποιήματα διαβάστηκαν τον Ιούνιο στην Αθήνα από τον συγγραφέα στην Ποιητική Βραδιά του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις), ενός Φεστιβάλ που στόχο έχει την προβολή του ιβηρικού και του λατινοαμερικανικού πολιτισμού στην Ελλάδα. Τα δύο τελευταία βρίσκονται στο μυθιστόρημα του Κρουζ  Ο Ιησούς Χριστός έπινε μπίρα, το οποίο κυκλοφορεί σε μετάφραση Νίκου Πρατσίνη, εκδ. Στιγμός-Ευρασία, και παρουσιάστηκε με συμμετοχή του συγγραφέα στο Φεστιβάλ ΛΕΑ.

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: