And roars out ‘Weel done, Cutty-sark!’
And in an instant all was dark
ROBERT BURNS
«Tam O’ Shander»
Η Μαρία ετοίμαζε πρωινό. Η Μαίρη πάλι καθυστερούσε. Αργούσε να ξυπνήσει και όταν πλέον άνοιγε τα μάτια της το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να τεντώσει το χέρι και να ανασηκώσει το πλαστικό κάλυμμα του παραθύρου, να το σπρώξει λίγο έτσι ώσπου να τυλιχτεί στο πάνω μέρος του. Ακίνητη πλέον στην ίδια θέση κατόπιν παρατηρούσε το γυμνό δέντρο της πίσω αυλής, στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των δύο σπιτιών που μοιράζονταν τον ίδιο μεσότοιχο στο Γκρίνουιτς. Αυτό κάθε φορά διαρκούσε τουλάχιστον μία ώρα – ίσως και περισσότερο. Οι θόρυβοι στην κουζίνα εν τέλει κάποτε δυνάμωναν και με την άνωση εκείνη των στενών χώρων που ρουφούν προς τα πάνω τον αέρα και τις μυρωδιές έφταναν τότε ως το κρεβάτι της σαν να της έλεγαν πως πέρασε πια η περίοδος της χάριτος, πως τώρα αυτή η πραγματικότητα των τροφών και του νερού, της συνομιλίας και της καθαριότητας δεν μπορούσε πλέον να αναβληθεί. Ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της ημέρας. Χρειαζόταν μεγάλη δύναμη για τον αποχωρισμό. Όταν τελικά τα πόδια πρώτα πατούσαν στο πάτωμα και το σώμα της ήταν όρθιο έστω και κατά το ήμισυ αλλά καθισμένη ακόμη στο κρεβάτι, τότε σαν να άρχιζε μια βαθειά και συγκλονιστική αλλαγή, το ίδιο βαθειά και συγκλονιστική την κάθε ημέρα. Τόσο που όταν πια στέκονταν και ακουμπούσε τα ρούχα και τα παπούτσια της πριν τα φορέσει ένοιωθε σαν αυτά να ήταν καινούργια ή σαν εκείνη να έρχονταν από έναν άλλον τόπο με κάθε νέο ξύπνημα, λες και δεν τα αναγνώριζε. Έπρεπε έτσι να τα μάθει από την αρχή.
Το κατέβασμα της στενής σκάλας ήταν λιγότερο δύσκολο. Αυτό δηλαδή μέχρι την πρώτη επαφή, μέχρι το πρώτο καλημέρα στην κουζίνα. Η ίδια η λέξη κάθε φορά ήταν ξένη, κάτι σαν άβυσσος που καταπίνει και σαν γέφυρα από ήχους που δεν θέλεις όμως να ρίξεις στον άλλο απέναντί σου γιατί απλά δεν θέλεις να ξεφύγεις από το δικό σου τόπο. Όχι δηλαδή από μίσος αλλά από μια ιδιόρρυθμη ερμητικότητα, από έναν εσωτερικό ‘τοπικισμό’. Πώς να το εξηγήσεις αυτό στον άλλο; Πώς να μην θεωρηθείς λίγο ιδιότροπος και δύσθυμος αν όχι και λίγο μισάνθρωπος;
Πώς φτιάχνεις το smoothie σήμερα; Με μπανάνα και φράουλες. Δεν το φτιάχνω κάθε μέρα ίδιο, αλλάζει συνέχεια η γεύση μου, κάποιες μέρες δεν το θέλω καθόλου. Όταν εσύ κατεβαίνεις συνήθως το έχω πια τελειώσει. Ναι, βλέπω το άδειο ποτήρι στον λευκό νεροχύτη και υποθέτω την διαφορετική αναλογία των φρούτων από τις αποχρώσεις των χρωμάτων στα τοιχώματα του ποτηριού. Να βράσω νερό για καφέ; Ναι, αλλά όχι για καφέ. Σήμερα τσάι. Θέλω πολύ να σου κάνω παρέα. Εντάξει, αλλά δεν έχω πολύ χρόνο, πρέπει να πάω στο γραφείο, να ετοιμαστώ για τα ραντεβού που έχω νωρίς το απόγευμα. Εσύ τι θα κάνεις, θα πας πάλι να χαζέψεις το Cutty Sark; Ίσως, δεν ξέρω ακόμη, προς το παρόν έχω αποφασίσει να διαβάσω. Μετά θα δω, ίσως… αν ο καιρός αλλάξει τότε θα το ήθελα να δω τα κατάρτια του και πάλι κάτω από διαφορετικό φως. Έψαχνα όλη τη νύχτα στο ίντερνετ. Βρήκα το ποίημα του Robert Burns και το διάβασα. Cutty Sark σημαίνει «κοντό πουκάμισο» στα σκοτσέζικα· το φαντάζεσαι, δεν είναι περίεργο; Ένας τέτοιος μακρινός ταξιδευτής να λέγεται «κοντό πουκάμισο», δεν νομίζεις; Βέβαια, ήταν το χαϊδευτικό μιας μάγισσας, της Nannie Dee, όμως και πάλι μοιάζει σχεδόν ιεροσυλία. Πάντως, αυτό το φως είναι καλύτερο για φωτογράφιση δεν πας τώρα πάλι να το δεις και διαβάζεις αργότερα; Όχι πρέπει να διαβάσω πρώτα, πρέπει πρώτα να καταλάβω καλά την ιστορία του, σήμερα πρέπει να γράψω γι’ αυτό. Νομίζω πως φταίει το τσάι για κείνην την αλλόκοτη συνάντηση. Το τσάι, την συνάντηση, δηλαδή; Να κάποτε, λέει, το Cutty Sark γλιστρώντας σαν αστραπή πάνω στα κύματα μετέφερε ένα φορτίο 1450 τόνων τσαγιού από την Σανγκάη και ο καπετάνιος βιαζόταν πολύ να φτάσει πίσω στην πατρίδα. Είχε βλέπεις το νου του στο κέρδος που τον περίμενε αν το δικό του φορτίο με το πρώτο τσάι της χρονιάς έφτανε στον προορισμό του πριν απ’ όλα τα άλλα. Είχε μόλις περάσει από τα δύσκολα νερά στο ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας όταν από «την φωλιά του κόρακα» ο ναύτης άρχισε να φωνάζει. Είχε δει μια φάλαινα να ξεφυσά κάπου κοντά τους! Ο καπετάνιος βγήκε στη γέφυρα και έμεινε κόκαλο. Πρόλαβε μόνο να δει μια τεράστια οριζόντια ουρά να βυθίζεται στη θάλασσα και ν’ αφήνει ένα γιγαντιαίο αυλάκι στην επιφάνειά της έτσι που είχε τραβήξει με δύναμη τα νερά προς τα κάτω. Έκανε πολλή ώρα για να σβήσει εκείνο το υδάτινο αυλάκι. Περίεργη ιστορία, δεν την έχω ξανακούσει. Τι έγινε λοιπόν, κινδύνεψε το πλοίο; Ναι, ναι, η φάλαινα τους ακολουθούσε για πολλή ώρα πλησιάζοντάς τους απειλητικά ξεφυσώντας και υψώνοντας την ουρά της τόσο που έφτανε και ξεπερνούσε το ύψος του μεσαίου καταρτιού. Το πλήρωμα είχε πανικοβληθεί, πίστεψε πως την επόμενη φορά η ουρά θα έπεφτε πάνω τους και θα τους τσάκιζε. Δεν άκουγαν πλέον τον καπετάνιο μόνο άλλοι είχαν πέσει στα γόνατα και προσεύχονταν, άλλοι είχαν κατεβεί κρυφά στο αμπάρι, έκλεψαν το κρασί και ήταν κιόλας μισομεθυσμένοι. Η κατάσταση λίγο απείχε από την αρχή μιας ανταρσίας όταν ο καπετάνιος φώναξε στη γέφυρα τον μάγειρα και όλοι απόρησαν. Σε λίγο στα καζάνια του ιστιοφόρου έβραζε νερό και όλο το πλήρωμα διατάχτηκε να ανεβεί στο κατάστρωμα για να τους σερβίρουν τσάι. Ύστερα τους διέταξε να καθίσουν κάτω και το πιουν σιωπηλοί. Όποιος μιλούσε θα είχε να κάνει μαζί του. Ένα όπλο ήταν πάντα στην καμπίνα του και το ήξεραν. Μόλις τέλειωσαν το τσάι η φάλαινα άρχισε να απομακρύνεται. Πολύ σύντομα το φύσημά της δεν ήταν πλέον ορατό. Ποιος ξέρει, ίσως πήγε κάποιο άλλο πλοίο να φοβίσει ή ίσως βυθίστηκε στον ωκεανό για να βρει τους συντρόφους της…
Πέρασε η ώρα, δεν το κατάλαβα. Το πρώτο ραντεβού μου είναι στη μία, χρειάζεται να διαβάσω το paper ξανά πριν μιλήσω με τον φοιτητή, δεν θυμάμαι τίποτα παρά μόνο το ενοχλητικό του ύφος και τις απαιτήσεις του. Ναι, ναι εντάξει, συγνώμη που σε καθυστέρησα. Καθόλου, ήταν ενδιαφέρουσα ιστορία. Ευχαριστώ, ευχαριστώ πολύ για το τσάι. Τίποτα, μήπως αύριο πάλι τσάι αντί για καφέ; Ίσως, να δούμε, και μένα η γεύση μου αλλάζει κάθε μέρα. Θα πας στο Cutty Sark λοιπόν; Όχι, δεν νομίζω το φως είναι ίδιο όπως και χθες που ήμουν εκεί. Διάβασμα λοιπόν; Ναι, διάβασμα. Τι διαβάζεις αυτόν τον καιρό; Αυτό τον καιρό; Moby Dick.
