Ανεβαίνοντας από την Έδεσσα προς το χωριό αριστερά, βλέπεις μεγάλο σωλήνα που κατεβάζει το νερό του ποταμού στο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Τότε λέγαμε ότι χωράει ολόκληρο φορτηγό μέσα του. Έχει δεν έχει 1,30 μ. διάμετρο. Στο γκρεμό είχε πέσει, λέγανε, REO και είχαν σκοτωθεί φαντάροι, αλλά είχαν αποσιωπήσει το γεγονός.
Λίγο δυτικά από το χωριό, στο χωριό Καρυδιά, είναι το ηρώο των μακεδονομάχων Άγρα και Μίγκα και σε ένα μικρό μουσειάκι, εκθέτουν ένα μεγάλο μέρος από τον κορμό καρυδιάς που τους κρέμασαν, συντηρημένο από καλόγριες σε ένα μοναστήρι με σχολή για συντήρηση φορητών εικόνων.
Εκεί κοντά είναι και ένα φράγμα για το ποτάμι και ο κόσμος τότε ψάρευε τις Κυριακές κάτι κακόμοιρα ψαράκια ως πέντε εκατοστά.
Γύρω ο τόπος είναι γεμάτος κερασιές αλλά ποτέ δεν αξιώθηκα να περάσω ανάμεσά τους όταν είναι ανθισμένες. Από κείνες τις παλιές τις πανύψηλες όχι αυτές της νέας γενιάς τις γιαπωνέζικες που είναι κοντούλες και ευαίσθητες αλλά βγάζουν πιο πολύ καρπό. Πάντως οι παλιές, άμα τις χαράκωνες στο κορμό, έβγαζαν ένα υγρό (το έλεγαν σμόλα), όπως η μαστίχα Χίου, για να επουλωθεί η πληγή, που ξεραινόταν και, άμα το έβραζες, γινόταν η καλύτερη κόλα του κόσμου.
Τώρα το τι λέγανε για το τι έγινε στα γύρω βουνά, ας το αφήσουμε, καλύτερα. Όλα μισόλογα, χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Σκοτεινά.
Ως τη λίμνη πέρα, της Άρνισας, πήγαιναν ελάχιστοι, αυτοί έφερναν γριβάδια και έλεγαν ότι έχει φοβερές καταβόθρες που μπορεί να βγάζουν και στη θάλασσα. Και αλίμονο σε όποιον χανόταν εκεί μέσα.
Στο χωριό, αν και έχει σχεδόν οκτακόσιους κατοίκους, επικρατεί πάντα μια απόλυτη ησυχία· δεν τόλμησα ποτέ να πάω παραμέσα, φοβόμουν τα σκυλιά. Η περιοχή κατοικείται σίγουρα από το 1000 π.Χ. (νεκροταφείο), αλλά και παλιότερα (προϊστορικός οικισμός). Η αδερφή της μαμάς μου, όταν πηγαίναμε το καλοκαίρι, έσφαζε πάντα μία κότα και έβγαζε πάντα κάτι τεράστιες φέτες μαύρο ψωμί δικό της. Τέτοιο δεν έχω ξαναφάει. Το απόγεμα γυρνούσε συνεπέστατη μια αγελάδα.
Μπαίνοντας στο χωριό δεξιά είναι το Δημοτικό Σχολείο. Δεν γνωρίζω πότε και με ποια κτηριολογικά προγράμματα κτίστηκε, πάντως είναι γεμάτο με γύψινα κιονόκρανα ιωνικού ρυθμού, κάτι σαν Παρθενώνας.
[ Ιούνιος 2022 ]
_____________
Ευχαριστώ την ξαδέρφη μου Καλλιόπη Φιτσιώρη για τις φωτογραφίες από το κινητό της.
