15me Vignette (Η ΓΛΩΣΣΑ)
Αποτραβιόνται τα σπάργανα να αναδείξουν τον νέο Μωυσή
μα ο άνθρωπος που είμαι ούτε εξημερώνεται ούτε ενδίδει στους αυλικούς και στα κονκλάβια·
βάτραχοι βγαίνουν απ’ τα σπλάχνα μου κι ακρίδες
και το κρέας σαπίζει δίχως το αίμα μου
είμαι ένα σφάγιο από μιαν αναίμακτη σφαγή
είμαι ένα άμορφο πρόπλασμα
η καταχνιά των σκήπτρων.
Τα χείλη μου μιλούν
μόνο τη γλώσσα που τα σχηματίζει.
Σ' αυτή τη γλώσσα στρέφομαι να λάβω.
και πάντοτε λαμβάνω
περισσότερα απ’ όσα έδωσα.
Ι
Η γλώσσα μου είναι ταυτόσημη της ιδέας και της εξέλιξης: καταργεί τον ομφαλό, τον ενδιάμεσο, τη σύναψη, την επίρρωση και οδηγεί στην κατάληξη. Έπειτα σφραγίζει την κατάληξη με ρυθμό που δεν αποκαλύπτεται λες κι είναι απευθείας ταυτόσημη με το έργο τέχνης (κι όχι με την ίδια την τέχνη ή με κάποια τεχνική της). Στο τέλος καταλήγει το ίδιο κρυπτική όσο και αυτοαναφορική: καλύπτει κι επανακαλύπτει τα ίδια της τα σωθικά κι όλο επανορίζεται. Κάποιος θα μπορούσε να πει: μόλις ολοκληρώνεται θάβεται μόνη της και ξεφορτώνεται το φτυάρι.
ΙΙ
Στη γλώσσα αυτή ανατρέχω όταν αποζητώ μια ανατροπή. Ένα οικείο περιβάλλον ωραιότητας σ' έναν ανεξερεύνητο χώρο· σαν ένα βουδιστικό τέμενος όπου ψάλλονται ύμνοι βυζαντινοί και σιγοκαίνε αγιοκέρια. Ο Θεός (είτε είναι ένας είτε κανένας) μες στους ψαλμούς λατρεύεται. Κι ενώ ο πιστός προσεύχεται στη μητρική του γλώσσα, η ψυχή του γονατίζει στην πρωτεϊκή παγκόσμια γλώσσα της δίψας για Θεό.
ΙΙΙ
Από αυτή τη γλώσσα διέρχομαι και όσο αναπτύσσομαι· από τα μέτρα της που είναι μουσικά και γεωμετρικώς ελέγξιμα (ώστε η ελευθερία της να είναι τόσο ορισμένη όσο και περιορισμένη).
ΙV
Η γλώσσα είναι συνήθως συνειδητή κι (όταν αξίζει) χειρουργικά ακριβής. Για αυτό λένε «Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.» Δε γεννάει ποτέ απλώς ένα άχρηστο υπόβαθρο από άτυπα αραβουργήματα δίχως να συμπεριλάβει ένα λειτουργικό και ακριβές σχήμα στη μέση. Ορατό η Αόρατο. Στα ακριβή της σχήματα ανήκουν:
α) το απειροστικό οριζόντιο οκτώ,
β) οι χαοτικές χιονονιφάδες,
γ) το φι των Ναυτίλων και του Λεονάρντο
δ) ο δίγραμμος κύκλος του Χάρου και τα εντοιχισμένα του λάφυρα
ε) οι μαύρες μάνες,
στ) τα μαύρα πουλιά που επιστρέφουν στις φωλιές τους το σούρουπο,
ζ) τα καυτά χάδια που με τον καιρό παγώνουν και νεκρώνονται
η) ο χρόνος που δεν αντέχει στην κατάψυξη και σπάει.
Τότε η γλώσσα αποκτά ονοματεπώνυμο. Γίνεται η Γλώσσα της Απελπισίας. Μηδενικής λογικής και λογοτεχνικής αλληλουχίας, ψυχρής υπόστασης. Η γλώσσα που απ' τους θρήνους της γεννιόνται μοιρολόγια. Η γλώσσα προάγγελος της αιώνιας σιωπής.
V
Η σιωπή προηγείται επειδή είναι πηγή· έπειτα ακολουθείται από τον χείμαρρο του χρόνου κι ο χρόνος αυτός διοχετεύεται —από τα μείζονα ρέματα ή απ’ τις ελάσσονες συρμές— εντός δεξαμενής.
VI
Η σιωπή είναι μια στάση κινδύνου (ψυχική) ή μία επικίνδυνη στάση (σωματική). Γενικά είναι μια στάση που δείχνει συνήθως τη διαχείριση της συνθήκης της ύπαρξης πολύ περισσότερο από ότι την εξοικείωσή μας με το τέλος της (τον αναπόφευκτο θάνατο).
VII
Η σιωπή παράγει με τη σειρά της απόγνωση σαν ένα διαρκές γενέθλιο του κενού. Σημεία όπου η μοναξιά μάς κερδίζει, σημεία όπου η απελπισία καιροφυλακτεί. Σημεία που λειτουργούν ως κοίλες σφαίρες που κατευθύνουν τους ήχους αποσβεστικά. Σημεία πάντα βυθισμένα στη σιωπή τους.
16me Vignette (Η ΣΙΩΠΗ)
Οι γυναίκες που αγάπησα
σιωπούσαν πριν τον έρωτα
λες και περίμεναν το έναυσμα από κάποιον αδήριτο χρησμό
ή την ουβερτούρα του Τζον Κέιτζ στο έργο 4′ 33″
για να ξεκινήσουν
έπειτα έπεφταν σ’ έναν ύπνο άπνοο
χωρίς ροχαλητό
κι απ' τα μαλλιά τους ευωδίαζαν τα ποιήματα
σαν ένα φρέσκο σαμπουάν μπίρας
από μια παλιά διαφήμιση·
μετά από χρόνια,
δίχως τον έρωτα να στάζει
απ' τις κουβέρτες το πρωί,
μια άχρονη σιωπή θα πλημμυρίζει πια όλη τους τη μέρα·
ετούτη εδώ είναι μια σιωπή μεγάλη
πιο αμήχανη ακόμη κι απ’ εκείνη πριν τον έρωτα·
ταυτόσημη τέλος πάντων με τη σιωπή του εραστή τους
εξίσου αμήχανη και το ίδιο θλιβερή.
[ Από τη συλλογή 17 βινιέτες για τις Κάτω Χώρες ]
