Οι γρεγερίες

Μετάφραση: Βάσω Χρηστάκου



Σύμ­φω­να με την αυ­το­βιο­γρα­φία του ο Ρα­μόν Χα­βιέ Χο­σέ και Εου­λό­χιο Γκό­μεθ ντε λα Σέρ­να (Ramón Javier José y Eulogio Gómez de la Serna Puig) γεν­νή­θη­κε στις 3 Ιου­λί­ου του 1888 στη Μα­δρί­τη. Γνω­στός σαν Ρα­μόν Γκό­μεθ ντε λα Σέρ­να (Ramón Gómez de la Serna), ο συγ­γρα­φέ­ας με­τά το σχο­λείο άρ­χι­σε να σπου­δά­ζει νο­μι­κά και να έρ­χε­ται κο­ντά στη λο­γο­τε­χνία επη­ρε­α­σμέ­νος από ένα θείο του.
Στα δε­κα­έ­ξι του δη­μο­σί­ευ­σε το πρώ­το του βι­βλίο με τί­τλο Entrando en fuego (Πρω­τά­ρης στον πό­λε­μο) και στη συ­νέ­χεια εστί­α­σε στα γράμ­μα­τα και συ­νέ­χι­σε να γρά­φει και να δη­μο­σιο­γρα­φεί.
Στα ει­κο­σιέ­να του θα βρι­σκό­ταν για δου­λειά στο Πα­ρί­σι όπου και θα έγρα­φε τις πε­ρί­φη­μες «γρε­γε­ρί­ες» του («greguerías»), επι­νο­ώ­ντας ένα λο­γο­τε­χνι­κό εί­δος που συν­δύ­α­ζε την με­τα­φο­ρά και το χιού­μορ και που έμοια­ζε με τον αφο­ρι­σμό· εί­ναι λα­κω­νι­κές, έχουν μια λο­γι­κή συ­νέ­χεια και συ­χνά δη­μιουρ­γούν στον ανα­γνώ­στη ει­κό­νες.
Το ξέ­σπα­σμα του Α΄ Πα­γκο­σμί­ου πο­λέ­μου θα τον έβρι­σκε στην Ισπα­νία, όπου, με­τα­ξύ του 1914 και του 1936, ο Ντε λα Σέρ­να δη­μιούρ­γη­σε μια λο­γο­τε­χνι­κή συ­ντρο­φιά στο κα­φέ Πό­μπο της Μα­δρί­της το οποίο έγι­νε γνω­στό και πε­ρι­γρά­φτη­κε από τον συγ­γρα­φέα σε δύο έρ­γα: El pompo και La sagrada cripta del Pompo. Όταν άρ­χι­σε ο Ισπα­νι­κός Εμ­φύ­λιος πό­λε­μος ο Γκό­μεθ ντε λα Σέρ­να με­τα­κι­νή­θη­κε στην Αρ­γε­ντι­νή όπου και πέ­θα­νε στις 12 Ια­νουα­ρί­ου του 1963.
Δε­κά­δες βι­βλί­ων (πε­ρί­που 100), μυ­θι­στο­ρή­μα­τα, θε­α­τρι­κά έρ­γα, δο­κί­μια, μι­κρο­δι­η­γή­μα­τα, δη­μο­σιο­γρα­φι­κά άρ­θρα κα­θώς και οι προ­α­να­φερ­θεί­σες γρε­γε­ρί­ες πε­ρι­λαμ­βά­νο­νται στο πλού­σιο έρ­γο του. Το ανε­πι­τή­δευ­το στυλ του εί­ναι μια αντα­νά­κλα­ση της προ­σω­πι­κό­τη­τάς του και χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από την ελευ­θε­ρία και την ανε­ξαρ­τη­σία που τον χα­ρα­κτή­ρι­ζαν, χω­ρίς να προ­σκολ­λά­ται σε κά­ποια ήδη κα­θιε­ρω­μέ­νη τε­χνο­τρο­πία.
Κά­ποια από τα έρ­γα του, ανά­με­σα σε πολ­λά άλ­λα, εί­ναι τα: El circo, El caballero del Hongo gris, El regalo del doctor και Piso bajo.


Ο Ramόn Gόmez de la Serna
Ο Ramόn Gόmez de la Serna
Ο παγκόσμιος χάρτης μας σερβίρει τον κόσμο σαν δύο αυγά μάτια.

__________


ΑΓΑ­ΠΗ

Με­ρι­κές φο­ρές το φι­λί εί­ναι ένα «μά­ση­μα τσί­χλας» από κοι­νού.
Τα φι­λιά του ήταν από δεύ­τε­ρο στό­μα
Αγά­πη εί­ναι να ξυ­πνάς μια γυ­ναί­κα και να μην εξορ­γί­ζε­ται.
Η αγά­πη γεν­νιέ­ται από την ξαφ­νι­κή επι­θυ­μία να κά­νει κα­νείς αιώ­νιο το πα­ρο­δι­κό.
Αφού έδι­νε αρ­γό­συρ­τα φι­λιά οι αγά­πες του διαρ­κού­σαν πε­ρισ­σό­τε­ρο.
Το φι­λί εί­ναι πεί­να για αθα­να­σία.

TEXNH

Το βι­βλίο εί­ναι ένα που­λί με πε­ρισ­σό­τε­ρα από εκα­τό φτε­ρά για να πε­τά.
Το να γρά­φει κά­ποιος εί­ναι να τον αφή­νουν να κλαί­ει και να γε­λά­ει μό­νος του.
Με την εφεύ­ρε­ση του κι­νη­μα­το­γρά­φου τα στα­μα­τη­μέ­να σύν­νε­φα στις φω­το­γρα­φί­ες άρ­χι­σαν να περ­πα­τάν.
Το να παί­ζεις τρο­μπέ­τα εί­ναι σαν να πί­νεις μου­σι­κή κα­θώς τα τσού­ζεις.
Ο συγ­γρα­φέ­ας θέ­λει να γρά­ψει το ψέ­μα του και γρά­φει την αλή­θεια του.
Το βι­βλίο εί­ναι το σω­σί­βιο της μο­να­ξιάς.
Ο Στο­χα­στής του Ρο­ντέν εί­ναι ένα σκα­κι­στής που του πή­ραν τη σκα­κιέ­ρα.
Τα πι­νέ­λα γαρ­γα­λάν τους πί­να­κες. Το πι­νέ­λο του Λε­ο­νάρ­ντο έκα­νε τη Τζο­κό­ντα να χα­μο­γε­λά αιω­νί­ως.

ΑΝ­ΘΡΩ­ΠΟΙ

Το μω­ρό χαι­ρε­τά­ει τον εαυ­τό του δί­νο­ντας το χέ­ρι στο πό­δι.
Τα μω­ρά με πι­πί­λα βλέ­πουν τον κα­πνι­στή τσι­μπου­κιού σαν συ­νά­δελ­φο.
Ακού­γο­ντας τον ανό­η­το να λέ­ει «Εί­μαι αυ­το­δη­μιούρ­γη­τος» σκε­φτό­μα­στε πό­σο κα­κός γλύ­πτης που ήταν.
Οι γω­νί­ες υπάρ­χουν για να μπο­ρείς να με­τα­νιώ­σεις για τον δρό­μο που πή­ρες.
Έβγαι­νε τό­σος ατμός από το κύ­μα, που η μι­κρή ανα­φώ­νη­σε: Μα­μά, το νε­ρό καί­γε­ται!
Με­ρι­κές φο­ρές νιώ­θου­με ένα σφί­ξι­μο χε­ριών στην καρ­διά.

ΘΑ­ΝΑ­ΤΟΣ

Τα τσι­γά­ρα εί­ναι τα δά­χτυ­λα του χρό­νου που με­τα­τρέ­πο­νται σε στά­χτη.
Η πρώ­τη κου­δου­νί­στρα και η τε­λευ­ταία αγια­στού­ρα μοιά­ζουν πο­λύ.
Σκε­λε­τός: μια τζα­μα­ρία με σπα­σμέ­να όλα τα τζά­μια.
Το κυ­ριό­τε­ρο στη ζωή εί­ναι να μην έχεις πε­θά­νει.

ΖΩΑ

Η κα­μη­λο­πάρ­δα­λη εί­ναι ένα άλο­γο στε­νό­μα­κρο από την πε­ριέρ­γεια.
Η κα­μή­λα έχει όψη πρό­βα­του με κα­μπού­ρα.
Ο κρο­κό­δει­λος εί­ναι μια βα­λί­τσα που τα­ξι­δεύ­ει για την πάρ­τη της.
Ο μι­κρό­τε­ρος σι­δη­ρό­δρο­μος του κό­σμου εί­ναι η κά­μπια.
Οι γλά­ροι γεν­νή­θη­καν από τα μα­ντί­λια που λέ­νε αντίο στα λι­μά­νια.
Το άλο­γο με το κε­φά­λι κά­τω ενώ βό­σκει μοιά­ζει να δια­βά­ζει το το­πίο σαν μύ­ω­πας.
Υπάρ­χουν ψά­ρια στον ήλιο; –Ναι, αλ­λά τη­γα­νη­τά.

ΠΡΑΓ­ΜΑ­ΤΑ

Η σπει­ροει­δής σκά­λα εί­ναι το ασαν­σέρ με τα πό­δια.
Το οπλο­πο­λυ­βό­λο ακού­γε­ται σαν γρα­φο­μη­χα­νή του θα­νά­του.
Στο ξί­δι βρί­σκε­ται όλη η κα­κή διά­θε­ση του κρα­σιού.
Το σκιά­χτρο μοιά­ζει με του­φε­κι­σμέ­νο κα­τά­σκο­πο.
Ο κα­φές με γά­λα εί­ναι ένα πο­τό-μι­γάς.
Το γά­λα εί­ναι το νε­ρό ντυ­μέ­νο νύ­φη.
Το ηλε­κτρι­κό σί­δε­ρο εί­ναι σαν να σερ­βί­ρει κα­φέ στα που­κά­μι­σα.
Ο ανε­μι­στή­ρας ξυ­ρί­ζει τη ζέ­στη.
Το μο­λύ­βι ζω­γρα­φί­ζει σκιές λέ­ξε­ων.
Το σου­τιέν εί­ναι η μά­σκα των βυ­ζιών.
Αυ­τό που ανα­τρι­χιά­ζει πιο πο­λύ το μα­χαί­ρι εί­ναι το να κό­βει ένα λε­μό­νι.
Στον αφα­λό λεί­πει το κου­μπί.
Το ου­ρά­νιο τό­ξο εί­ναι σαν δια­φή­μι­ση κα­θα­ρι­στή­ριου.
Όταν το σφυ­ρί χά­νει το κε­φά­λι, τα καρ­φιά γε­λάν.
Θα έπρε­πε να υπάρ­χουν κιά­λια για μυ­ρω­διές για να δια­κρί­νου­με το άρω­μα των μα­κρι­νών κή­πων.
Οι άδειες κον­σέρ­βες μέ­νουν με τη λα­μα­ρι­νέ­νια γλώσ­σα έξω.
Το νε­ρό στους κα­ταρ­ρά­κτες αφή­νει τα μαλ­λιά του λυ­τά
Το μέ­ρος όπου ο χρό­νος εί­ναι πιο πο­λύ ένα με τη σκό­νη εί­ναι οι βι­βλιο­θή­κες.



ΜΕ­ΡΗ

Το μι­σο­γκρε­μι­σμέ­νο Κο­λοσ­σαίο εί­ναι σαν ένα σπα­σμέ­νο φλυ­τζά­νι στο πρό­γευ­μα των αιώ­νων. 
Οι πυ­ρα­μί­δες κά­νουν την έρη­μο κα­μπού­ρα.
Ανά­με­σα στις σι­δη­ρο­τρο­χιές του τρέ­νου με­γα­λώ­νουν λου­λού­δια-αυ­τό­χει­ρες.
Οι αψί­δες του θριάμ­βου εί­ναι πε­τρω­μέ­νοι ελέ­φα­ντες.
Τα μά­τια των αγαλ­μά­των κλαί­νε την αθα­να­σία τους.
Ένα τρέ­νο με εμπο­ρεύ­μα­τα που περ­νά εί­ναι το κλπ. κλπ. κλπ. σε κί­νη­ση.
Ο πα­γκό­σμιος χάρ­της μας σερ­βί­ρει τον κό­σμο σαν δύο αυ­γά μά­τια.
Αν δεν υπήρ­χε το φεγ­γά­ρι, τα πο­τά­μια θα έχα­ναν το δρό­μο.
Το ου­ρά­νιο τό­ξο εί­ναι η κορ­δέ­λα που φο­ρά­ει η φύ­ση με­τά το λού­σι­μο.

ΓΡΑΜ­ΜΑ­ΤΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘ­ΜΟΙ

Το Α εί­ναι ένα μα­γα­ζί των Απά­τσι.
Το Β εί­ναι η πα­ρα­μά­να του αλ­φα­βή­του.
Το b εί­ναι ένα σα­λι­γκά­ρι που σκαρ­φα­λώ­νει στο τοί­χο.
Το C εί­ναι ένα δα­γκω­μέ­νο μπι­σκο­τά­κι.
Το k εί­ναι ένα γράμ­μα με μπα­στού­νι.
Το Λ μοιά­ζει να απλώ­νει τη μύ­τη του πο­διού στο δι­πλα­νό του γράμ­μα.
Το ñ εί­ναι το n με μου­στά­κι.
Το ñ εί­ναι ένα n που χαι­ρε­τά­ει.
Το ñ εί­ναι ένα γράμ­μα που σου­φρώ­νει το μέ­τω­πο.
Το Ο εί­ναι το Ι με­τά το φα­γη­τό.
Το Ο εί­ναι το χα­σμου­ρη­τό του αλ­φα­βή­του.
Το S εί­ναι το αγκί­στρι του αλ­φα­βή­του.
Το Χ εί­ναι η πτυσ­σό­με­νη κα­ρέ­κλα του αλ­φα­βή­του.
Το W εί­ναι το Μ κά­νο­ντας κα­τα­κό­ρυ­φο.
Το Ζ εί­ναι ένα επτά που πα­ρα­κο­λου­θεί λει­τουρ­γία.
Τα μη­δε­νι­κά εί­ναι τα αυ­γά από τα οποία βγή­καν οι υπό­λοι­ποι αριθ­μοί.


Σημ. Υπάρχει και αυτή η έκδοση: https://biblionet.gr/titleinfo/?titleid=36164&return_url

 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: