Ο Σαμαράκης, τα Πυροτεχνήματα και η φιλόλογος της δανειστικής

___________
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥΣ
^{_______________}

Σε προηγούμενο κείμενο της στήλης είχα αναφερθεί, νομίζω, στο ότι η μάνα μου (όταν πρόκειται να πω κάτι αρνητικό γίνεται «μάνα», στα καλά είναι «μαμά») δεν με έγραφε ως παιδί στη δημοτική βιβλιοθήκη της γειτονιάς μας, γιατί φοβόταν πως θα με πιάσει άγχος και θα θέλω να τα διαβάσω όλα, και θα παραμελώ και τα μαθήματά μου. Πράγματι, όταν έφτασα σε ηλικία που μπορούσα πλέον να βγάλω κάρτα μόνη μου, εξαντλούσα το όριο των τεσσάρων βιβλίων που δικαιούμουν, τα διάβαζα μονοκοπανιά με το που πήγαινα σπίτι μέσα σε μία-δύο ημέρες, κι έπειτα ήθελα αμέσως να τα επιστρέψω, να φεύγουν, να πάρω άλλα που δεν έχω διαβάσει.
Δεν συνέβαινε το ίδιο με τη δανειστική βιβλιοθήκη στο σχολείο. Στο δημοτικό, άνοιγε μόνο σε ένα διάλειμμα μία φορά την εβδομάδα – και μάλιστα όχι όλες τις χρονιές, οπότε θέλοντας και μη έπρεπε να διαχειριστώ το άγχος μου και να αποδεχτώ ότι δεν πρόκειται να διαβάσω όλα τα βιβλία που υπάρχουν εκεί. Τι να φτουρήσει το μια φορά τη βδομάδα; Θυμάμαι πως τα βιβλία που δανειζόμουν τότε ήταν κυρίως από τη σειρά του Ευγένιου Τριβιζά Ιστορίες από το νησί των πυροτεχνημάτων, όπως Ο ταύρος που έπαιζε πίπιζα, Ο φωτογράφος Φύρδης Μίγδης (απ’ τα αγαπημένα μου), Ο ναυαγός Κοκκινοτρίχης… Κι άλλα πολλά φυσικά, αλλά από αυτά έχω τις πιο έντονες αναμνήσεις.
Στο λύκειο δεν είχαμε δανειστική βιβλιοθήκη, στο γυμνάσιο, όμως, στήσαμε μία όταν πήγαινα στην Τρίτη τάξη. Λέω «στήσαμε», γιατί ήταν το τμήμα μου που βοήθησε την υπεύθυνη καθηγήτρια να φτιάξει τον ειδικό χώρο, να ταξινομήσει τα βιβλία, να φτιάξει καταλόγους με όλα τα βιβλία και να ετοιμάσει τις λίστες για δανεισμό. Ήμουν εγώ, μάλιστα, που προθυμοποιήθηκα να ανοίγω μία φορά την εβδομάδα τη βιβλιοθήκη, να προτείνω βιβλία σε όσους έρχονταν και να κρατάω τις λίστες με τα δανεισμένα. Η χαρά μου! Βιβλία και λίστες μαζί! Η χαρά μου, διπλή!

Να πω την αμαρτία μου μερικές φορές οι συμμαθητές/τριές μου έτρωγαν μπούλινγκ για τα βιβλία που δανείζονταν, όχι από εμένα, φυσικά, αλλά από την υπεύθυνη καθηγήτρια που έβλεπε τις λίστες και τους λοιδορούσε για τις επιλογές του. Ε, ας μην τα είχε τότε η βιβλιοθήκη. Τι φταίνε τα παιδιά;
Όπως καταλαβαίνετε, βέβαια, δεν γινόταν και κοσμοσυρροή. Ποιος θα χάσει τώρα ένα πολύτιμο διάλειμμα να πάει να διαλέξει βιβλία που πολύ πιθανόν να μη διαβάσει καν; Έτσι, πολλές φορές, ειδικά όσο περνούσε ο καιρός και εξασθενούσε το «α, κάτι διαφορετικό στο σχολείο μας», καθόμουν μόνη στη βιβλιοθήκη και ξεφύλλιζα τα βιβλία. Υπήρχαν στιγμές, λοιπόν, που σ’ εκείνα τα ξεφυλλίσματα ένιωθα πως συναντώ παλιούς γνωστούς, όπως τότε που έπεσα πάνω στο Ζητείται ελπίς κι άρχισα να γνωρίζω το έργο του Αντώνη Σαμαράκη. Το έργο του μόνο, γιατί τον ίδιο τον είχα συναντήσει χρόνια πριν.

Νομίζω ήταν το μακρινό 1999, όταν η μαμά μου με πήγε – προφανώς γιατί δεν είχε πού να με αφήσει – στην τιμητική εκδήλωση του δήμου Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης προς τιμήν του Αντώνη Σαμαράκη. Θυμάμαι μόνο έναν μικροκαμωμένο, πολύ ηλικιωμένο κύριο, πολύ συμπαθητικό παππούλη, που μου θύμιζε τον εικονογραφημένο γέρο-σοφό από το Γαϊτανάκι της Ζωρζ Σαρή.

Οι συγγραφείς ήταν, για εμένα, μυθικά πρόσωπα, ωστόσο οι ήρωές τους έπαιρναν τη μορφή άλλων συγγραφέων που κι αυτοί με τη σειρά τους εξαφανίζονταν μόλις διάβαζες τα βιβλία τους. Τι ωραία που τα έμπλεκε το παιδικό μου μυαλό!

Το όνομα της στήλης είναι εμπνευσμένο από τη φράση του DavidGrossman «τα βιβλία είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο, όπου μπορούν να συνυπάρχουν τα πράγματα και η απώλειά τους».