Μερικές σκόρπιες σκέψεις για το βρομοδουβλίνο

«Η γέφυρα του Καλατράβα που την είπανε Σάμουελ Μπέκετ και μιμείται την ιρλανδέζικη άρπα»
«Η γέφυρα του Καλατράβα που την είπανε Σάμουελ Μπέκετ και μιμείται την ιρλανδέζικη άρπα»

Στο Δου­βλί­νο πή­γα μό­νο μία φο­ρά, με ορ­γα­νω­μέ­νη εκ­δρο­μή, στις αρ­χές Αυ­γού­στου του 2010. Δυ­στυ­χώς δεν μπο­ρώ να ξα­να­βρώ το πρό­γραμ­μα, αλ­λά θε­ω­ρώ σί­γου­ρο ότι θα ήταν ανά­λο­γο με αυ­τά που κυ­κλο­φο­ρούν και σή­με­ρα από τα διά­φο­ρα του­ρι­στι­κά γρα­φεία. Το γρα­φείο το εί­χε σβή­σει πλέ­ον από τα αρ­χεία του, όπως και το όνο­μα της ξε­να­γού που και εγώ δεν το θυ­μό­μουν. Όμως εί­χα γρά­ψει πολ­λά βί­ντεο που τα ξα­να­εί­δα για να ξα­να­μπώ στο κλί­μα.

Όλα λοι­πόν τα γρα­φεία ξε­κι­νούν από το Δου­βλί­νο ή κα­τα­λή­γουν σ΄αυ­τό και στο Μπέλ­φαστ, αφού κά­νουν το γύ­ρο του νη­σιού. Βρέ­χει, ψι­λο­ψι­χα­λί­ζει κα­λύ­τε­ρα, σχε­δόν κά­θε μέ­ρα. Όλα τα χω­ριά ή οι με­γα­λύ­τε­ροι οι­κι­σμοί, πα­ρα­θα­λάσ­σιοι ή της εν­δο­χώ­ρας, εί­ναι κτι­σμέ­να μ΄αυ­τή την εξαί­σια αγ­γλο­σα­ξο­νι­κή αι­σθη­τι­κή, την κου­κλί­στι­κη, ανά­λο­γη με εκεί­νη της υπαί­θρου της Αγ­γλί­ας και της Σκω­τί­ας. Και λου­λού­δια πα­ντού. Σε όλη τη χώ­ρα κα­τα­γρά­φο­νται πά­νω από 150 (!) κά­στρα, πολ­λά από τα οποία εί­ναι ορ­γα­νω­μέ­νοι του­ρι­στι­κοί προ­ο­ρι­σμοί.

Τό­σο ο ίδιος o Joyce όσο και τα δια­κο­σα­ριά –όπως τα κα­τα­μέ­τρη­σε ο Μα­ρα­γκό­που­λος– άτο­μα που πη­γαι­νο­έρ­χο­νται στο Ulysses, εί­ναι κά­θε δια­βάθ­μι­σης αστοί που φαί­νε­ται ότι δεν έχουν ου­σια­στι­κή σχέ­ση με την ύπαι­θρο χώ­ρα (ιστο­ρία, μύ­θοι, κα­θη­με­ρι­νές πρα­κτι­κές κ.λ.).

Στο Δου­βλί­νο δεν έχουν γί­νει ρι­ζι­κές πο­λε­ο­δο­μι­κές πα­ρεμ­βά­σεις, ανά­λο­γες π.χ. με του Haussmann στο Πα­ρί­σι, ή εκεί­νες στο ερει­πω­μέ­νο από τους βομ­βαρ­δι­σμούς Βε­ρο­λί­νο, ή οι απί­στευ­τες κα­τα­στρο­φές που έγι­ναν στις ελ­λη­νι­κές πό­λεις για τις οποί­ες όλοι τώ­ρα θρη­νούν και οδύ­ρο­νται. Αν ακο­λου­θή­σει δη­λα­δή κα­νείς τις προ­τει­νό­με­νες δια­δρο­μές του θε­μα­τι­κού πάρ­κου Joyce, η ση­με­ρι­νή κα­τά­στα­ση δεν θα διέ­φε­ρε πο­λύ από εκεί­νη του τέ­λους του 19ου αι. αρ­χές του 20ού. Όμως ένα συ­γκρι­τι­κό βί­ντεο θα μπο­ρού­σε να δεί­ξει του λό­γου το αλη­θές. Αγνοώ αν ήδη έχει γί­νει σε συν­δυα­σμό δη­λα­δή με φω­το­γρα­φι­κά ανα­πτύγ­μα­τα φω­το­γρα­φι­κών λή­ψε­ων του πα­ρελ­θό­ντος. Οπωσ­δή­πο­τε η φρά­ση που απο­δί­δε­ται στον Joyce ότι ακό­μη και αν κα­τα­στρε­φό­ταν το Δου­βλί­νο θα μπο­ρού­σε να ξα­να­κτι­στεί με βά­ση το κεί­με­νο του Ulysses, μάλ­λον δεν θα πρέ­πει να έχει σχέ­ση με την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.[1] Έγι­ναν αλ­λα­γές αλ­λά ευ­τυ­χώς σε με­μο­νω­μέ­να κτή­ρια με πιο «ακραί­ες» βέ­βαια, στον πο­τα­μό Λί­φι (Liffey), τη γέ­φυ­ρα του Κα­λα­τρά­βα που την εί­πα­νε Σά­μου­ελ Μπέ­κετ και μι­μεί­ται την ιρ­λαν­δέ­ζι­κη άρ­πα, ή το πο­λυώ­ρο­φο κυ­λιν­δρι­κό και γυά­λι­νο συ­νε­δρια­κό κέ­ντρο που… γέρ­νει. Ιρ­λαν­δέ­ζι­κο χιού­μορ μάλ­λον.

Αρ­κε­τά γρα­φεία προ­βλέ­πουν επί­σκε­ψη στο Αρ­χαιο­λο­γι­κό Μου­σείο του Δου­βλί­νου αλ­λά και στο Trinity College στο οποίο επί­κε­ντρο του εν­δια­φέ­ρο­ντος εί­ναι, εκτός από τη βι­βλιο­θή­κη του, το λε­γό­με­νο βι­βλίο των Κελ­τών. Ού­τε λό­γος βέ­βαια να γί­νε­ται για τις δια­δρο­μές του θε­μα­τι­κού πάρ­κου που εί­πα­με, αλ­λά και για τρία μι­κρά μου­σεία (ο επι­σκέ­πτης για να τα δει πρέ­πει να χά­σει μία ή δύο μέ­ρες από το πρό­γραμ­μα της εκ­δρο­μής): Το μου­σείο Joyce —στον πύρ­γο Μαρ­τέ­λο— που ιδρύ­θη­κε το 1962, το Joyce Center, και το μου­σείο των ιρ­λαν­δών συγ­γρα­φέ­ων… Πολ­λοί εί­δα ότι πη­γαί­νουν στο Μου­σείο Φυ­σι­κής Ιστο­ρί­ας με τους δει­νό­σαυ­ρους…


James Joyce Center
_____________

O Πύρ­γος Μαρ­τέ­λο


Ιού­νιος 2022

 

ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
 

αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν: