Εκδρομή στο Μουσείο της Πάρνηθας

Τα προκαταρκτικά

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι πολύ μπον βιβέρ. Αποστρέφεται τα ζόρια, απεχθάνεται οτιδήποτε του υπενθυμίζει πως η ζωή δεν είναι παιδότοπος, κι επιδιώκει την τρυφηλή ζωή. Για αυτόν τον λόγο έχει αναπτύξει μέσα του τους κατάλληλους μηχανισμούς. Δύο πρόσθιες ζώνες του προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου δρουν από κοινού για να εξουδετερώνουν την δραστηριότητα άλλων ειδικών περιοχών του εγκεφάλου, όπως ο οπτικός φλοιός, ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην οπτική μνήμη και στο συναίσθημα. Καθημερινά, μέσα στο κεφάλι των γήινων στήνεται ένα ανελέητο σφαγείο, ένα σπλάτερ μακελαριό, καθώς ο εγκέφαλος προσπαθεί να πετύχει την καταστολή της μνήμης απεχθών συμβάντων. Ένα τέτοιο συμβάν είναι και το καρβούνιασμα της Πάρνηθας. Είναι άλλη μια συμφορά προορισμένη να ξεχαστεί τόσο από την ατομική όσο και από τη συλλογική μνήμη. Μέσα στον ένα αιώνα που απαιτείται για την αναγέννηση του δάσους, η μνήμη της καταστροφής της Πάρνηθας θα μπαζωθεί κάτω από άλλες συμφορές, πιο νωπές και πιο ελκυστικές. Τρεις γενιές μετά, τα εγγόνια των σημερινών νηπίων του αθηναϊκού λεκανοπεδίου θα αντιμετωπίζουν την πυρκαγιά της Πάρνηθας όπως τα τωρινά παιδιά την καταστροφική πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης στα 1917, δηλαδή ως ένα συμβάν το οποίο κινείται στη ζώνη του λυκόφωτος, μεταξύ πραγματικότητας και θρύλου. Γιατί δεν θα υπάρχει τίποτε από εκείνη την καταστροφή για να το δουν και να το πιάσουν. Δυστυχώς, η Πάρνηθα θα έχει γίνει πράσινη και κατάχλωρη ξανά.

Και τώρα, δράση 90′′

Το ταξίδι του ανθρώπου στο φεγγάρι είναι τα πετρώματα της Σελήνης που εκτίθενται προστατευμένα σε γυάλες. Το Ολοκαύτωμα είναι οι μπούκλες των κοριτσιών που εκτίθενται προστατευμένες σε γυάλες. Η Πομπηία είναι οι επισκέψιμες αποτεφρωμένες ανθρώπινες φιγούρες. Η Μέριλιν Μονρό είναι τα φορέματά της που πουλιούνται στις δημοπρασίες. Ο Τζον Λένον είναι τα γυαλιά του που πουλιούνται στις δημοπρασίες. Το τείχος του Βερολίνου είναι τα εναπομείναντα θραύσματά του που πουλιούνται στις δημοπρασίες. Η σημερινή αποτεφρωμένη Πάρνηθα μπορεί να είναι το Μουσείο της. Ένα Μουσείο που θα διασώζει τη μνήμη της καταστροφής, προτού αυτή τσαλαπατηθεί από τα ανέμελα διατηρητέα ελαφάκια που θα τη διασχίζουν και πάλι στο μέλλον.

Το Μουσείο αυτό αποτελείται από έναν μεγάλο γυάλινο θόλο. Ο θόλος αυτός κλείνει μέσα του μια έκταση μερικών στρεμμάτων του σημερινού καμένου δάσους. Περπατώντας τον αντικρίζει κανείς μερικά βαλσαμωμένα κουφάρια καμένων ζώων, κουφάρια όχι μόνο από φωτογενή ελάφια, αλλά και από ταπεινές χελώνες και κακομούτσουνα ερπετά. Ένα μισολειωμένο κράνος πυροσβέστη. Πεταμένα μπάζα από το χτίσιμο κάποιας μεζονέτας στις υπώρειές της. Ώσπου φτάνει κανείς στο χάι τεκ τμήμα του μουσείου. Κρεμασμένες από καμένα κλαδιά, οθόνες βίντεο προβάλλουν τις δηλώσεις των πολιτικών την επαύριον της πυρκαγιάς. Χωρίς κανένα σχολιασμό. Τα καλά γκαγκς στις κωμωδίες δεν χρειάζονται λόγια. Από ένα μαγνητόφωνο ακούγεται η μαρτυρία ενός βοσκού της περιοχής: «Εκείνο το βράδυ είχα δει στον ύπνο μου τον σκύλο μου τον Γκέκα να νιαουρίζει σα γατί. Είπα, συμφορά θα μας έβρει...». Ναι, ναι, είναι βέβαιο πως και μετά από έναν αιώνα τα πιτσιρίκια θα παραμυθιάζονται από ιστορίες με όνειρα και ξωτικά. Ποια πιτσιρίκια; Μα αυτά που θα επισκέπτονται το μουσείο στην ημερήσια σχολική εκδρομή τους. Και θα περνούν τον περισσότερο χρόνο τους μπροστά στο καμένο ελάφι. Ποιο παιδί δεν λατρεύει τη φρίκη;

Διαθέτεις ενενήντα δευτερόλεπτα για να σκεφτείς τι άλλο θα ήθελες να έχει αυτό το μουσείο.

Αμέσως μετά

Από τα μεγάφωνα του Μουσείου ακούγεται, μελοποιημένη σε ρυθμό ραπ, η παρακάτω στροφή του βιτριολικού Γεωργίου Σουρή, η οποία σατιρίζει τερψίθυμα μια πυρκαγιά στο Παλάτι στα 1884:

«Πρώτα επήρανε φωτιά άξαφνα οι κουζίνες / έπειτα πήραν άξαφνα φωτιά και οι κουρτίνες / έπειτα πήραν άξαφνα φωτιά κι οι καναπέδες / έπειτα πήραν άξαφνα φωτιά και οι λακέδες / κοντά σ’ αυτούς το θέατρο, μαζί κι η εκκλησία / και τέλος πάντων έγινε εσπερινή θυσία./ Και όταν πια επήρανε φωτιά και τα φουγάρα / απελπισθήκαν όλοι των και άναψαν τσιγάρα.»

Ναι, δείτε τους πολιτικούς στην τηλεόραση. Απελπισθήκαν όλοι των και άναψαν τσιγάρα.

^{(Σ.τ.Σ. αναφορά στη μεγάλη πυρκαγιά στην Πάρνηθα τον Ιούνιο του 2007)}