Σκάβοντας τον λόφο

1. Ρελυκών & η ποιητική του παιδικού λόγου

Οι ματιές σε συγκεντρωμένα παιδικά σχέδια είναι συχνές, αφού τα σχέδια εντάσσονται στα γραπτά με το γρ- της γραφής, ενώ τα λόγια συνήθως στα πετούμενα. Και πετούν σχεδόν όλα τα αξιοσημείωτα λόγια της προϊστορικής περιόδου του παιδιού, εκτός και αν κάποια καταγραφούν από παρατηρητή.
Όταν οι δίδυμες κόρες μου, οι Ρ & Λ, ήταν πολύ μικρές, σημείωνα σε ένα ημερολόγιο ενδιαφέρουσες φράσεις τους, διαδοχικές ή σκόρπιες. Μόνη προσχολική ιδιαιτερότητα το ότι ποτέ δεν άκουσαν τα ‘κάνω μαμ’, ‘κάνω-νάνι’, τουτού (κλπ) - τα αντίστοιχα ήταν πάντοτε τρώω, κοιμάμαι & αυτοκίνητο
Όταν οι δίδυμες ήταν περίπου 4.5 ετών σκέφτηκα να φτιάξω ποιήματα / κολλάζ - φράσεών τους του ίδιου μισού χρόνου (π.χ. 3.5-4.0 και 4.0-4.5). Κατόπιν τους διάβασα τα κολλάζ και στην περίπτωσι των Ρ2, Ρ3 και Λ2 οι ίδιες έδωσαν τίτλους, ενώ για τα Ρ1 και Λ1 επέλεξα εγώ για τίτλους λέξεις & φράσεις τους της περιόδου 3.5-4.0. Συνέχισα την συλλογή φράσεων και την δημιουργία κολλάζ έως τα μέσα της Α΄ Δημοτικού.
Στο ‘εν τώ γεννάσθαι’ που ακολουθεί δίνονται παραδείγματα ποιημάτων-κολλάζ των Ρ και Λ. Τα Ρ1 & Λ1 είναι με υλικό από τα 3.5-4.0 ενώ τα Ρ2, Ρ3 & Λ2 από τα 4.0-4.5.
Όλες οι φράσεις παρατίθενται αυτούσιες. Οι διαδοχές των φράσεων στα Ρ1, Ρ3, Λ1 συνιστούν δικές μου επιλογές (οπότε ευνοούνται και κάποιοι συνειρμοί (/νοήματα κλπ) άσχετοι προς τις προθέσεις της αντίστοιχης κόρης), ενώ οι περισσότερες διαδοχές φράσεων στα Ρ2 και Λ2 οφείλονται στις κόρες.
Μήπως η συναρμογή φράσεων καθιστά το αποτέλεσμα έργο του πατέρα και όχι της συλλογικότητας Ρελυκών; Μήπως όπως σε έναν πίνακα κολλάζ πρωτεύουσα σημασία έχει η σύνθεση και όχι η προέλευση των μερών; Νομίζω πως όχι, διότι η ποίηση, τουλάχιστον η σύγχρονη, συχνά εκτιμάται κυρίως στην κλίμακα της φράσεως / στίχου.

[Κ]

2. Εν τώ γεννάσθαι

Και στο όνειρό μου είδα την χρυσή γραμμή της λάμπας
και δύο χέρια, ένα μεγάλο και ένα μικρό χέρι, το δικό μου, Ρ, [4.0-4.5]

Ρ1. μενεκευτικός φακός

Χαϊδεύουμε την φωνή και γίνεται φωνούλα
Έλα βρε τομάτα. Μη χαζουρεύεις!
Να τα αγγελάκια που πετούν σαν σπουργιτάκια. Οι άλλοι άγγελοι πετούν όπως τα μεγάλα πουλιά
Περιπέτεια είναι αυτό που αλλάζει χρώματα Και τι είναι έκπληξη;
Η έκπληξη είναι κούκλες Και η αγιουλαμπάνου είναι μία λάμπα

Ρ2. ιστός

Το ασανσέρ είναι ένα δοχείο. Το σκίζω και μπαίνω μέσα. Το σκίζω και βγαίνω.
Όταν γίνεται σεισμός κουνιέται η γη, κουνιέται ο ουρανός, κουνιούνται τα παιχνίδια μας και ο κινέζος βασιλιάς τής βιτρίνας.
Και η μαρμελάδα μας είναι κίτρινη γιατί έχει κουνηθεί.

Το μικρόβιο στα σκουριασμένα φρούτα φοβάται μία δίνη του νερού.
Και οι μέλισσες;
Οι μέλισσες σε τσιμπάνε με την βελόνα από κοντά
Από μακρυά μόνον φτιάχνουν το μέλι.

Ρ3. γάτα που προσπερνάει άλλες γάτες

Θα γυρίσεις την έλικα και θα αλλάξει η φωνή σου
Και ύστερα θα γίνεις θρύλος, νεράιδα των σταφυλιών και ένα αληθινό παραμύθι
Θα είσαι για πάντα φως, βιβλίο, τηλεόραση και γάτα.

Λ1. Κάτι κραστικό και σκονόβαρκα

Ο πλαστικός ιππόκαμπος δεν είναι νόστιμος Τα μικρόβλια είναι μικρά Το τίποτε είναι χουνοβάρι, το τίποτε είναι χουνάρι!
Εγώ κρύβω τα ποδαράκια μου, τα βούτηξα στον καναπέ Και τρώω το ψωμάκι μου νευριαστικά Τραβάω τις κλωστές και δεν ακούω καμία απάντηση, δεν ακούω καμία αντίρρηση

Λ2. Γελαστό τάραγμα

Το πρόσωπό της πέτρα σαν μία θάλασσα
Μαλλιά από καπνό ως πάνω

Το δάκτυλό μου είναι ένα αυτοκίνητο που κινείται στον δρόμο του προσώπου μου
Και η μύτη μου είναι ο δρόμος του ντεπόζιτου
Λυγίζω τα πόδια μου, τα γόνατα μου είναι λόφοι παγωμένοι

Όλα τα σπίτια είναι ξένα. Όλα τα σπίτια μού μοιάζουν λίγο άγνωστα
Τηλεφωνώ στο ακίνητο
Γιατί μου ξεκολλάτε τα λόγια μου;
«Μην την ακούτε αυτήν!»
Μου αρέσει να χορεύω στον κρύο αέρα
Η ώρα είναι εννιά και εικοσιτέταρτο
Το μέλι είναι κόκκινο γιατί γίνεται πρωί
Ώρα να ακούσουμε κόκκινη μουσική

Τρελάναμε την φωνή μας σε πόρτες και καταπακτές
Το σπίτι μου είναι ο βυθός
Το πάπλωμα είναι μία ζεστή θάλασσα
Ο τοίχος είναι ένα κόκκαλο από χιόνι
Χάραξα μία γραμμή για να γίνει πρωί

Ο πατέρας είναι λίγο οξύθυμος Τα κλειδιά ανήκουν στην πόρτα
Κατεβαίνω την σκάλα κρατώντας την κουπαστή
Το λέω για την ακοή: το αποφάσισα — είμαι καταδικασμένη
Οι άγριοι σκύλοι χάνουν τα λόγια τους
Οι μέλισσες δαγκώνουν τα φτερά τής πεταλούδας

Περπατάω σκυφτά για να μη με ζαλίζουν τα παιχνίδια
Πότε θα φύγουν όλοι οι χρόνοι;
Η ιστορία θα ανακατέψει αυτά τα πράγματα
Δεν μου αρέσει να μιλάω και θέλω να χάσω την φωνή μου
Όταν γίνω θρανίο,
όταν γίνω άγαλμα
θα το γράψω σαν θάλασσα: είμαι η πιο μικρή του κόσμου.

Λ & Ρ [4.0-4.5] κούκλες

— κάποιες κούκλες είναι πιο ξύλινες
—και κάποιες είναι λυγιστές
— κούκλες γυάλινες και κούκλες μάλλινες, όλες κούκλες πλαστικές¹

Διάλογος των διδύμων που κατέγραψα, ενώ είχαν απλωμένες πολλές κούκλες στο πάτωμα. Τι ήθελαν να πουν οι δίδυμες; Την επόμενη της καταγραφής συζήτησα μαζί τους την σημασία των φράσεων και κατέληξα στο ακόλουθο ισοδύναμο:
κάποιες κούκλες είναι πιο δύσκαμπτες
και κάποιες πιο εύκαμπτες
κούκλες άκαμπτες και κούκλες μαλακές, [αλλά] όλες είναι κούκλες πλαστικές.
Εδώ, με τις ισοδύναμες, τεχνικά ακριβέστερες λέξεις χάνεται ο «ποιητικός τόνος».

3. Τhe ψ-pollocks - nevermind

Ο ουρανός που βλέπουμε από πάνω έχει θάλασσα Η μπόρα βρέχει την ζωγραφιά σου
Στο νερό η μπόρα τραγουδά σύμφωνα Το σύμφωνο είναι κάτι γυάλινο, ένα γυάλινο έγγραφο
Εγώ έπεσα πριν τον κεραυνό Είμαι η βροχή, είμαι το λάδι, είμαι η Άνοιξη που μου λείπει
«Μαγικός κόσμος της Άνοιξης», Λ [5.5-6.0]

Λίγο μετά τα 5.5 αξιολογήθηκε ο λόγος της Λ. Η ειδικός, η οποία φορούσε παπούτσια με ψ-Πόλλοκ πιτσιλιές, εκνευρίστηκε όταν αμφισβήτησα [Κ] κάποια συμπεράσματά της. Και κατέληξε:

«Δεν ξέρω τι είναι αυτά που λέτε εσείς για διερεύνηση των δυνατοτήτων της γλώσσας και για τον Εμπειρίκο κ.λπ. Ένα είναι σίγουρο: αυτά που άκουσα ΔΕΝ είναι ελληνικά!’

Καταλήγω και εγώ ‘σήμερα’:

Ποιητική είναι μία τέχνη που είναι δυνατόν να βασιστεί σε υλικά που φυτρώνουν στον, χωρίς σχολικούς ISO γλωσσικούς κανόνες, πρώτο κήπο του λόγου. Η τέχνη αυτή ισοπεδώνεται στο Δημοτικό, ενώ κάποτε επανεμφανίζεται είτε ως εφηβική τριχοφυία είτε ως πλαστικό μπουκέτο.

ΥΓ. Σήμερα η Λ είναι έφηβη και μού κάνει συχνά παρατηρήσεις για τα ελληνικά μου [Κ]