Αρχές του 2017. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκλεγεί πρόεδρος. Συνωμοσιολόγοι δίνουν και παίρνουν. Σπούδαζε ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο του Άρκανσο, όταν επισκέφτηκε φίλους στο Τενεσί, στην πόλη Μέμφις, που φέρει το όνομα αρχαίας αιγυπτιακής πρωτεύουσας. Εκείνο το σαββατοκύριακο είχαν προγραμματιστεί διαδηλώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών. Από το παράθυρο έβλεπε να συγκεντρώνονται αντι-διαδηλωτές. Κυρίως άντρες, λευκοί, οι περισσότεροι πιο μεγάλοι σε ηλικία. Επικρατούσε χάος. Κάποιοι έλεγαν ότι ζούσαν σε ταινία.
Χωρίς να αναφέρεται στο τι συνέβαινε, χωρίς να το επεξεργαστεί, ο Πίτερ Μακίντο (McIndoe) ήθελε να δείξει πόσο παράλογα ήταν αυτά. Έγραψε ένα σύνθημα σε πλακάτ. BIRDS AREN’T REAL. «Τα πουλιά δεν είναι πραγματικά» ήταν το σύνθημα. Καθώς στεκόταν με αντι-διαδηλωτές, που τον ρωτούσαν, αυτοσχεδίαζε. Είπε ότι είναι μέρος ενός κινήματος, που ξεκίνησε πριν πενήντα χρόνια προσπαθώντας να σώσει τα αμερικανικά πουλιά, αλλά απέτυχε. Το «βαθύ κράτος» τα είχε καταστρέψει, αντικαθιστώντας τα πουλιά με μη επανδρωμένα εναέρια μέσα παρακολούθησης. Κάθε πουλί που βλέπεις είναι στην πραγματικότητα ένα μικροσκοπικό φτερωτό ρομπότ που σε κατασκοπεύει.
Έχοντας βιντεοσκοπηθεί, οι εξηγήσεις αναρτήθηκαν στο Φέισμπουκ. Μια παρωδία συνωμοσίας, ένα καταστασιακό θέαμα, άρχισε να αποκτά χαρακτηριστικά κινήματος. Παιδιά του γυμνασίου αρχικά ενστερνίστηκαν τη μαζική αυτή παράσταση της γενιάς Ζ, αν το γράμμα ακόμη επιτρέπεται μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Οπαδοί ξεκίνησαν συγκεντρώσεις. Δημιουργήθηκε υλικό φωτογραφικό και αποδεικτικό, υποτίθεται, σε φτηνή αναπαραγωγή, όπως ταιριάζει στην αισθητική της συνωμοσιολογίας. Με πτυχίο βιολογίας, η Κλερ Χρόνης στράφηκε στην επωνυμοποίηση (branding) και δημιουργία περιεχομένου, αναλαμβάνοντας Προσωπάρχης του Birds Aren’t Real. Είχε εργαστεί ως βοηθός του παιδιάτρου (πατέρα της;) Carey Chronis στην πόλη Βεντούρα στην Καλιφόρνια. Μητέρες διαδικτυακά τον εκθειάζουν, αναφέροντας ένα βιβλίο του που χαρίζει, με φωτογραφίες από εξανθήματα μωρών και διαφορετικού χρώματος κακά που κάνουν.
Το σύνθημα εμφανίστηκε σε νοικιασμένες διαφημιστικές πινακίδες. Οργανώθηκαν διαμαρτυρίες έξω από τα γραφεία του Twitter για να αλλάξει το λογότυπό του. Δεκάδες χιλιάδες άτομα σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσηλύτιζαν άλλους στην παρωδία. «Όλη μου η αντίληψη για τον κόσμο διαμορφώθηκε από το διαδίκτυο», έχει πει ο δημιουργός της. Υπήρξαν εξειδικεύσεις, όπως σε κάθε συνωμοσιολογία. Κάποιοι χαρακτήρισαν τα περιστέρια καλύτερες συσκευές παρακολούθησης. Προφανώς δεν είχαν τα λογικά τους όσοι αμφισβητούσαν τη συνωμοσία. Ο Μακίντο συνέχισε να δίνει συνεντεύξεις «εντός χαρακτήρα», εξηγώντας γιατί τα πουλιά δεν είναι πραγματικά. Η ΣΙΑ ιδρύθηκε για να κατασκοπεύει τους Αμερικανούς, έλεγε, με επιστέγασμα της δράσης της τη δημιουργία των πουλιών-ντρόουνς, μετά τη γενοκτονία των πραγματικών πουλιών. Συνέντευξη στην εφημερίδα Γκάρντιαν ήταν μόλις η τέταρτη φορά που ο Μακίντο μιλούσε ως εκείνος που επινόησε την ιστορία.
Ο χαρακτήρας μου βασίζεται σε ανθρώπους με τους οποίους μεγάλωσα σε ένα αγροτικό, βαθύτατα συντηρητικό περιβάλλον, έχει πει. Πριν μάθω να οδηγώ, οι προορισμοί μου, όπως και για τα αδέλφια μου, ήταν αποκλειστικά σπίτι, εκκλησία και κατηχητικοί χώροι κατ’ οίκον εκπαίδευσης, μακριά από σχολεία. Η θεωρία της εξέλιξης ήταν ένα σχέδιο πλύσης εγκεφάλου από το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Ομπάμα ήταν ο Αντίχριστος. Αν για λόγους πίστεως είσαι εναντίον των εκτρώσεων, ευκολότερα δέχεσαι την άποψη ότι όσοι τις υποστηρίζουν είναι πραγματικοί παιδοκτόνοι. Η αναζήτηση μιας μοναδικής θεωρίας που να εξηγεί τα πάντα συχνά οδηγεί σε συνωμοτικά μονοπάτια. Στην πρώτη εκείνη αντι-διαδήλωση επίσης γνώρισε τη Μάντλιν Χιούστον. Είναι μαζί τέσσερα χρόνια. Εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και μετακόμισε στη Μέμφιδα. Βρήκε δουλειά ως σερβιτόρος στην πλουσιότερη λέσχη (country club) στον αμερικανικό νότο, με προσωπικό μειονότητες. Εκεί έμαθε πώς το πλουσιότερο 1% εκφράζεται για άλλους ανθρώπους.
Πρόκειται για ένα συλλογικό πείραμα όπου άτομα διαφορετικών πεποιθήσεων συμπρωταγωνιστούν. Σε μια συγκέντρωση μπορείς να δεις αυτοκίνητα Ρεπουμπλικανών με αμερικανικές σημαίες και αυτοκίνητα με σήματα υποστηρικτών του Μπέρνι Σάντερς. Ζουν μέσα στη συνωμοσία της αντι-συνωμοσίας. Όσο επεκτείνεται το κίνημα, οι (πραγματικοί) συνωμοσιολόγοι μας θεωρούν, επισημαίνει ο πουλολόγος, πρόγραμμα ψυχολογικών επιχειρήσεων που ξεκίνησε η ΣΙΑ εναντίον τους. Αυτό που κάνουμε μοιάζει με ένα ιγκλού, έναν χώρο προστασίας που κατασκευάζεται από πάγο, από το υλικό δηλαδή που σε απειλεί.
Τα πουλιά δεν είναι πραγματικά. Καταπολεμώντας την παράνοια με παράνοια αποτελεί ένα είδος ομοιοπαθητικής θεραπείας. Πρόκειται για αντίληψη που ίσως εξηγεί πολλά σε διαφορετικές χώρες, όπως την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα. Σε πρώην βυζαντινές επαρχίες, όπου μπορεί ακόμη να φωλιάζουν μηχανικά πουλιά του Γέιτς, κάθε πρωί ακούγοντας να κελαηδούν θυμάσαι ότι κάποιος σε παρακολουθεί.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Ωδική βοήθεια / Γιώργος Χουλιάρας - Χάρτης (hartismag.gr)
«Για τα πουλιά» του Γιώργου Χουλιάρα (diastixo.gr)
