Για έναν «προσβάσιμο» Σικελιανό

Ασφα­λώς οι με­λε­τη­τές του Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού θα αντι­με­τω­πί­ζουν με ιδιαί­τε­ρη επι­φύ­λα­ξη τη λέ­ξη πρό­σβα­ση, όταν πρό­κει­ται για έναν λυ­ρι­κό ποι­η­τή σαν τον Σι­κε­λια­νό, που κα­τα­φέρ­νει να κι­νεί­ται με απα­ρά­μιλ­λη άνε­ση και δε­ξιο­τε­χνία ανά­με­σα στον ρο­μα­ντι­σμό, τον συμ­βο­λι­σμό και τον ρε­α­λι­σμό, που εκ­φρά­ζει με πη­γαίο και μο­να­δι­κό τρό­πο βιώ­μα­τα και ορά­μα­τα, που ντύ­νε­ται την περ­σό­να του μύ­στη και του προ­φή­τη και ορα­μα­τί­ζε­ται έναν ιδιό­τυ­πο θρη­σκευ­τι­κό ου­μα­νι­σμό, που ανα­λαμ­βά­νει τον ρό­λο του ηγέ­τη για να οδη­γή­σει τον κό­σμο στην πα­γκό­σμια συμ­φι­λί­ω­ση και που, τέ­λος, η ίδια η σχε­δόν μυ­θι­κή ζωή του ταυ­τί­ζε­ται με ό,τι πιο αντι­συμ­βα­τι­κό. Και όμως, αυ­τό επι­χει­ρεί να κά­νει το Μου­σείο Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού στη Λευ­κά­δα, που άνοι­ξε τις πύ­λες του το 2017 χά­ρη στην ευ­γε­νι­κή χο­ρη­γία της Εθνι­κής Τρά­πε­ζας. Το μου­σείο στε­γά­ζε­ται στο ανα­στη­λω­μέ­νο σπί­τι των Σι­κε­λια­νών, όπου ο Άγ­γε­λος έζη­σε τα πρώ­τα παι­δι­κά του χρό­νια. Χά­ρη στις εξαι­ρε­τι­κές νοη­μα­τι­κές και αρ­χι­τε­κτο­νι­κές εκ­θε­σια­κές με­λέ­τες που αξιο­ποιούν όλους τους δια­θέ­σι­μους μου­σειο­λο­γι­κούς «τρό­πους», το μου­σείο έχει κα­τα­στεί ιδιαί­τε­ρα «προ­σβά­σι­μο» όχι μό­νο κι­νη­τι­κά αλ­λά και νοη­μα­τι­κά σε ό,τι αφο­ρά το έρ­γο αλ­λά και τη ζωή του ποι­η­τή.^[1] 
Η «πρό­σβα­ση» στο μου­σείο εί­ναι πο­λυ­ε­πί­πε­δη και επι­τυγ­χά­νε­ται τό­σο με την εξα­σφά­λι­ση της ανα­γκαί­ας κι­νη­τι­κής βα­τό­τη­τας όσο και με τη χρή­ση πο­λυαι­σθη­τη­ρια­κών μέ­σων που επι­τρέ­πουν την πο­λύ­τρο­πη πρό­σλη­ψη πλη­ρο­φο­ριών. Το ίδιο το σπί­τι, καί­τοι κη­ρυγ­μέ­νο ιστο­ρι­κό μνη­μείο, πα­ρέ­χει όλες τις διευ­κο­λύν­σεις κι­νη­τι­κής πρό­σβα­σης (ισό­πε­δη εί­σο­δο, δια­δρό­μους όδευ­σης και ανα­βα­τό­ριο για τους ορό­φους). Επι­πλέ­ον, με τη δια­τή­ρη­ση της αυ­θε­ντι­κής του δια­με­ρι­σμα­το­ποί­η­σης αλ­λά και τις σο­φές αρ­χι­τε­κτο­νι­κές επι­λο­γές του Πά­νου Τζώ­νου με τα γαιώ­δη και τρυ­φε­ρά χρώ­μα­τα και τον ατμο­σφαι­ρι­κό φω­τι­σμό, δη­μιουρ­γεί­ται ο απα­ραί­τη­τος οι­κεί­ος χώ­ρος υπο­δο­χής και προ­ε­τοι­μά­ζε­ται αι­σθη­τη­ρια­κά και συ­ναι­σθη­μα­τι­κά η πρό­σβα­ση στην ευ­ρεία της έν­νοια. Απο­κο­ρύ­φω­μα αυ­τής της «υπο­δο­χής» απο­τε­λεί η κου­ζί­να του σπι­τιού, η εστία της οι­κο­γέ­νειας, που επί­τη­δες δια­τη­ρή­θη­κε ανέ­πα­φη για να ανα­δί­δει την αύ­ρα των ενοί­κων και να ενερ­γο­ποιεί όλα εκεί­να τα συ­ναι­σθή­μα­τα της οι­κειό­τη­τας και της θαλ­πω­ρής που κά­νουν τον επι­σκέ­πτη να αι­σθά­νε­ται ευ­πρόσ­δε­κτος.

Μο­να­δι­κά εκ­θέ­μα­τα με ιδιαί­τε­ρη ιστο­ρι­κή και συ­ναι­σθη­μα­τι­κή φόρ­τι­ση, δα­νει­σμέ­να ή πα­ρα­χω­ρη­μέ­να από ση­μα­ντι­κά μου­σεία και ιστο­ρι­κά αρ­χεία,^[2] όπως προ­σω­πι­κά αντι­κεί­με­να του Σι­κε­λια­νού και των δύο συ­ντρό­φων του, της Εύ­ας Πάλ­μερ και της Άν­νας Κα­μπα­νά­ρη, ζω­ντα­νεύ­ουν με απα­ρά­μιλ­λο τρό­πο τα πρό­σω­πα των πρω­τα­γω­νι­στών και ανοί­γουν τον δρό­μο για την συ­ναι­σθη­μα­τι­κή εμπλο­κή του επι­σκέ­πτη. Στα προ­σω­πι­κά εν­θυ­μή­μα­τα με ιδιαί­τε­ρη φόρ­τι­ση συ­γκα­τα­λέ­γο­νται η πέ­να και το με­λα­νο­δο­χείο του ποι­η­τή, τα πορ­φυ­ρά μαλ­λιά της Εύ­ας και τα ρού­χα που ύφα­νε για τον εαυ­τό της και τις Δελ­φι­κές Εορ­τές, αλ­λά και χει­ρό­γρα­φα έρ­γων του ποι­η­τή με τον γρα­φι­κό του χα­ρα­κτή­ρα, που αλ­λά­ζει στην πά­ρο­δο του χρό­νου ακο­λου­θώ­ντας τη βιο­λο­γι­κή αλ­λά και την πνευ­μα­τι­κή του ωρί­μαν­ση.
Τα εκ­θέ­μα­τα πλαι­σιώ­νο­νται από πλού­σιο επο­πτι­κό υλι­κό με φω­το­γρα­φί­ες, εύ­λη­πτα επε­ξη­γη­μα­τι­κά κεί­με­να και υπο­τι­τλι­σμέ­να οπτι­κο­α­κου­στι­κά που βοη­θούν τον επι­σκέ­πτη να με­τα­φερ­θεί στον χω­ρο­χρό­νο και να κα­τα­νο­ή­σει τη ζωή και το έρ­γο του με­γά­λου λο­γο­τέ­χνη και δια­νοη­τή. Την οπτι­κή πρό­σλη­ψη πλη­ρο­φο­ριών συ­μπλη­ρώ­νει η ηχη­τι­κή, με σπά­νια ντο­κου­μέ­ντα που πε­ριέ­χουν τις φω­νές των ίδιων των πρω­τα­γω­νι­στών, του Άγ­γε­λου, της Εύ­ας και της Άν­νας, αλ­λά και ηχο­γρα­φη­μέ­νες απαγ­γε­λί­ες ποι­η­μά­των ακό­μη και με τη φω­νή του ίδιου του ποι­η­τή να ακού­γε­ται στο μου­σείο ωσεί πα­ρών. Στις ση­μα­ντι­κές ηχη­τι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νο­νται και οι με­λο­ποι­ή­σεις ποι­η­μά­των του Σι­κε­λια­νού από ση­μα­ντι­κούς συν­θέ­τες, που ακού­γο­νται από ει­δι­κό ηχείο και που βοη­θούν τον επι­σκέ­πτη να βιώ­σει μια άλ­λη διά­στα­ση του σι­κε­λια­νι­κού λό­γου.^[3] Τέ­λος, η προ­σβα­σι­μό­τη­τα του εκ­θε­σια­κού υλι­κού ενι­σχύ­ε­ται ακό­μη πε­ρισ­σό­τε­ρο και με σταθ­μούς διά­δρα­σης, όπου ο επι­σκέ­πτης έχει την ευ­και­ρία λή­ψης πλη­ρο­φο­ριών αυ­τε­νερ­γώ­ντας και ακο­λου­θώ­ντας τα δι­κά του εν­δια­φέ­ρο­ντα αλ­λά και τον δι­κό του προ­σω­πι­κό ρυθ­μό.^[4]
Αυ­τό ακρι­βώς το μου­σείο με τις τό­σες δυ­να­τό­τη­τες επέ­λε­ξε η Μ.Κ.Ο. «Artogether - Tέ­χνη Ατό­μων με και χω­ρίς Ανα­πη­ρία»,^[5] προ­κει­μέ­νου να συμ­με­τά­σχει στο πρό­γραμ­μα του Υπουρ­γεί­ου Πο­λι­τι­σμού και Αθλη­τι­σμού για χρη­μα­το­δό­τη­ση προ­τά­σε­ων που θα ενί­σχυαν τον ρό­λο των μου­σεί­ων σύγ­χρο­νου πο­λι­τι­σμού. Η Artogether, ορ­γα­νι­σμός που από το 1990 προ­ω­θεί πο­λι­τι­στι­κά προ­γράμ­μα­τα σε συ­μπε­ρι­λη­πτι­κές ομά­δες (ομά­δες ατό­μων με και χω­ρίς ανα­πη­ρία), θε­ω­ρεί ότι η τέ­χνη και ο πο­λι­τι­σμός και, κα­τά συ­νέ­πεια, τα πο­λι­τι­στι­κά ιδρύ­μα­τα και τα μου­σεία, μπο­ρούν να απο­τε­λέ­σουν το όχη­μα για κοι­νω­νι­κή αλ­λα­γή και ισό­τι­μη έντα­ξη των ατό­μων με «πε­ριο­ρι­σμούς»^[6] στο κοι­νω­νι­κό σύ­νο­λο, κά­τι που πα­ράλ­λη­λα διευ­ρύ­νει δρα­στι­κά και εποι­κο­δο­μη­τι­κά το κοι­νό αυ­τών των ίδιων των φο­ρέ­ων.^[7]
To πρό­γραμ­μα που υπο­βλή­θη­κε υπό τον γε­νι­κό τί­τλο «Συ­νο­μι­λώ­ντας με τον Άγ­γε­λο Σι­κε­λια­νό» και τε­λι­κά χρη­μα­το­δο­τή­θη­κε και τέ­θη­κε υπό την αι­γί­δα του Υπουρ­γεί­ου Πο­λι­τι­σμού, απο­τε­λεί­ται από τρεις ξε­χω­ρι­στές αλ­λά αλ­λη­λέν­δε­τες δρά­σεις και στο­χεύ­ει στο να κα­τα­στή­σει το μου­σείο ευ­ρύ­τε­ρα γνω­στό διευ­ρύ­νο­ντας την προ­σβα­σι­μό­τη­τά του με δυ­να­τό­τη­τες και λει­τουρ­γί­ες που εντάσ­σο­νται στην αντί­λη­ψη του κα­θο­λι­κού σχε­δια­σμού.^[8] Την επι­στη­μο­νι­κή ευ­θύ­νη για το πρό­γραμ­μα ανέ­λα­βαν οι υπο­γρά­φου­σες ενώ την επο­πτεία και τον συ­ντο­νι­σμό εί­χε η πρό­ε­δρος της Artogether Δέ­σποι­να Ασλα­νί­δου.

Σε συ­νερ­γα­σία με το Μου­σείο Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού και τον Δή­μο Λευ­κά­δας, στον οποί­ον ανή­κει το μου­σείο, λει­τούρ­γη­σαν δύο ει­κα­στι­κά ερ­γα­στή­ρια για συ­μπε­ρι­λη­πτι­κές ομά­δες ατό­μων με και χω­ρίς ανα­πη­ρία, ένα στην Αθή­να στο ει­κα­στι­κό ερ­γα­στή­ριο της Artogether με θέ­μα «Ζω­γρα­φί­ζο­ντας Σι­κε­λια­νό» υπό την κα­θο­δή­γη­ση του ει­κα­στι­κού Νί­κου Κό­νια­ρη και ένα στην Λευ­κά­δα, στο Ει­κα­στι­κό Ερ­γα­στή­ριο του Συλ­λό­γου Ζω­γρα­φι­κής και Αγιο­γρα­φί­ας Λευ­κά­δας με θέ­μα «Ανα­κα­λύ­πτο­ντας έναν ποι­η­τή: Ο Άγ­γε­λος Σι­κε­λια­νός μέ­σα από τα ποι­η­τι­κά του σύμ­βο­λα», υπό την επο­πτεία της ει­κα­στι­κού Χα­ράς Σα­ΐ­τη. Στό­χος των ερ­γα­στη­ρί­ων ήταν η εμ­βά­θυν­ση στην ποί­η­ση του Σι­κε­λια­νού και η διε­ρεύ­νη­ση της δυ­να­τό­τη­τας με­του­σί­ω­σης του ποι­η­τι­κού λό­γου σε ει­κα­στι­κή δη­μιουρ­γία. Στην πρώ­τη πε­ρί­πτω­ση οι συμ­με­τέ­χο­ντες κλή­θη­καν να εμπνευ­σθούν από ει­δι­κά επι­λεγ­μέ­νους στί­χους, ενώ στη δεύ­τε­ρη τους ζη­τή­θη­κε να «δια­χει­ρι­στούν» και να διε­ρευ­νή­σουν τα ορ­φι­κά σύμ­βο­λα «στά­χυς», «βό­τρυς» και «ρό­δο», που δια­τρέ­χουν την ποί­η­ση του Σι­κε­λια­νού και χρη­σι­μο­ποιού­νται από τον ποι­η­τή για να εκ­φρά­σουν τον ενι­σμό του. Το απο­τέ­λε­σμα εξέ­πλη­ξε και μας απέ­δει­ξε πως ο Σι­κε­λια­νός με τον πη­γαίο λυ­ρι­σμό του και την πέ­ρα από τα συμ­βα­τι­κά όρια θέ­α­ση του κό­σμου μπο­ρεί να δο­νή­σει το συ­ναί­σθη­μα και την φα­ντα­σία ατό­μων με προ­βλή­μα­τα νοη­τι­κά και ψυ­χι­κά και να τους δώ­σει την ευ­και­ρία να εκ­φρα­στούν δη­μιουρ­γι­κά.
Δέ­κα από τις ζω­γρα­φι­κά έρ­γα των με­λών του ει­κα­στι­κού ερ­γα­στη­ρί­ου της Artogether τυ­πώ­θη­καν σε μο­νό­φυλ­λες κάρ­τες μα­ζί με τους στί­χους που απο­τέ­λε­σαν την έμπνευ­ση και δια­νέ­μο­νται δω­ρε­άν από το Μου­σείο Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού βοη­θώ­ντας έτσι στην εύ­κο­λη και ευ­ρεία διά­χυ­ση του έρ­γου του ποι­η­τή, ενώ ατο­μι­κά και συλ­λο­γι­κά έρ­γα του ερ­γα­στη­ρί­ου της Λευ­κά­δας σχε­διά­ζε­ται να εκτε­θούν με την πρώ­τη ευ­και­ρία.

Η δεύ­τε­ρη δρά­ση του προ­γράμ­μα­τος αφο­ρού­σε την πα­ρα­γω­γή των ακό­λου­θων τριών εντύ­πων σε εκ­δο­τι­κή επι­μέ­λεια της Ελ­λη­νο­εκ­δο­τι­κής Α.Ε., που σχε­διά­στη­καν με σκο­πό να συ­μπλη­ρώ­σουν τις από το μου­σείο πα­ρε­χό­με­νες πλη­ρο­φο­ρί­ες και να διευ­κο­λύ­νουν ομά­δες ατό­μων νε­α­ρής ηλι­κί­ας ή ομά­δες ατό­μων πε­ριο­ρι­σμέ­νων δυ­να­το­τή­των να ανα­κα­λύ­ψουν τον Σι­κε­λια­νό και την ποί­η­σή του.

Α- Ιστο­ρία μυ­θο­πλα­σί­ας «Ένα ποι­η­τής τα­ξι­δεύ­ει…»

Πό­σο επί­και­ρoς μπο­ρεί να εί­ναι ένας ποι­η­τής σαν τον Άγ­γε­λο Σι­κε­λια­νό σή­με­ρα; Με αυ­τό το ερώ­τη­μα επι­χει­ρή­σα­με να κά­νου­με πε­ρισ­σό­τε­ρο γνω­στό στο ευ­ρύ κοι­νό και ιδιαί­τε­ρα στα παι­διά το έρ­γο του αλ­λά και να φω­τί­σου­με τη ζωή του με­γά­λου αυ­τού «αλα­φρο­ΐ­σκιω­του» ποι­η­τή μέ­σα από το πα­ρα­μύ­θι με τον τί­τλο: «Ένας ποι­η­τής τα­ξι­δεύ­ει…».^[9] Το βι­βλίο συ­νο­δεύ­ε­ται από πα­ρα­πο­μπές σε συ­γκε­κρι­μέ­να ποι­ή­μα­τα από τα οποία έχει αντλη­θεί η έμπνευ­ση κα­θώς και από πραγ­μα­το­λο­γι­κά σχό­λια, κα­θι­στώ­ντας το πλή­ρως επι­στη­μο­νι­κά τεκ­μη­ριω­μέ­νο. Επι­πλέ­ον πα­ρέ­χει και την ευ­και­ρία της ακου­στι­κής από­λαυ­σης μέ­σω της εφαρ­μο­γής QR Code, γε­γο­νός που επι­τρέ­πει την πρό­σβα­ση ακό­μη και σε άτο­μα με οπτι­κές ανα­πη­ρί­ες. Σε αυ­τό συμ­βάλ­λει και το ότι η σκη­νο­θε­τη­μέ­νη και με εναλ­λα­γή ρό­λων ηχη­τι­κή αφή­γη­ση υπο­στη­ρί­ζε­ται από πρω­τό­τυ­πη μου­σι­κή υπό­κρου­ση.

Το εγ­χεί­ρη­μα δεν ήταν εύ­κο­λο κα­θώς ο ίδιος ο Σι­κε­λια­νός δεν έγρα­ψε πο­τέ ποι­ή­μα­τα για παι­διά ενώ ταυ­τό­χρο­να χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από «δύ­σκο­λη» γρα­φή και πο­λυ­σύν­θε­τα νο­ή­μα­τα. Πα­ρ’ όλ’ αυ­τά, θε­ω­ρού­με πως το έρ­γο του προ­σφέ­ρε­ται ιδιαί­τε­ρα για το νε­α­νι­κό κοι­νό, αφού η ποί­η­σή του βρί­θει από πα­ρα­μυ­θι­κές ει­κό­νες πλού­σιες σε φα­ντα­σία:

Το πα­ρα­μύ­θι ξε­κι­νά με την αφιέ­ρω­ση «Σε όσους ονει­ρεύ­ο­νται, σε όσους τολ­μούν», στά­ση που χα­ρα­κτη­ρί­ζει άλ­λω­στε τον ίδιο τον ποι­η­τή, κα­θώς, ως γνω­στό, με­του­σί­ω­σε την ποί­η­ση του σε πρά­ξη ζω­ής. Η αφή­γη­ση ξε­δι­πλώ­νε­ται με τη φω­νή ενός δελ­φι­νιού δί­νο­ντας έμ­φα­ση με αυ­τό τον τρό­πο σε ένα από το πιο βα­σι­κά γνω­ρί­σμα­τα της σι­κε­λια­νι­κής ποι­η­τι­κής δη­μιουρ­γί­ας, την ιδιαί­τε­ρη σχέ­ση με τη φύ­ση.

Πρω­ταρ­χι­κό μέ­λη­μά μας ήταν να πα­ρου­σιά­σου­με στο βι­βλίο την ου­σιώ­δη και άρ­ρη­κτη επα­φή του Σι­κε­λια­νού με το πε­ρι­βάλ­λον. Το δελ­φί­νι εί­ναι επί­σης ένα αγα­πη­μέ­νο πλά­σμα του ποι­η­τή, το οποίο απα­ντά συ­χνά στο έρ­γο του. Το όμορ­φο αυ­τό θη­λα­στι­κό, λοι­πόν, συ­να­ντά τον έφη­βο Σι­κε­λια­νό και συ­νο­μι­λεί μα­ζί του σε ένα ακρο­γιά­λι της Λευ­κά­δας, όπου ο ποι­η­τής φέ­ρε­ται να βρί­σκε­ται σε από­λυ­τη ταύ­τι­ση με τα φυ­σι­κά στοι­χεία που τον πε­ρι­βάλ­λουν.^[10] Στη συ­νέ­χεια, ο Σι­κε­λια­νός μι­λά για τις πε­ρι­πλα­νή­σεις του ανα­φε­ρό­με­νος πρώ­τα πρώ­τα στο νη­σί του, τη Λευ­κά­δα. Το πρώ­το με­γά­λο συν­θε­τι­κό ποί­η­μα του Σι­κε­λια­νού, ο Αλα­φρο­ΐ­σκιω­τος, πραγ­μα­τεύ­ε­ται αυ­τήν ακρι­βώς την άμε­ση επι­κοι­νω­νία με τη φύ­ση και προ­σφέ­ρει ένα πρό­τυ­πο αρ­μο­νι­κής σχέ­σης του αν­θρώ­που με το πε­ρι­βάλ­λον του. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή εί­ναι η επι­κοι­νω­νία και η άμε­ση επα­φή του ποι­η­τι­κού υπο­κει­μέ­νου και με άλ­λα πλά­σμα­τα, όπως εί­ναι τα που­λιά, συλ­λαμ­βά­νο­ντας έτσι τον διά­χυ­το ερω­τι­κό παλ­μό της φύ­σης.^[11] Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ως προς αυ­τό εί­ναι ένα ποι­η­τι­κό από­σπα­σμα του Αλα­φρο­ΐ­σκιω­του, όπου ο ποι­η­τής απα­ριθ­μεί μια σει­ρά από εί­δη που­λιών, όπως η στε­φα­νού­δα, η γα­λιά­ντρα, ο ατσά­ρα­ντος κ.ά., φι­λο­δο­ξώ­ντας να κα­τα­γρά­ψει τα κε­λαη­δί­σμα­τα των που­λιών, γε­γο­νός που επι­βε­βαιώ­νει βα­θιά γνώ­ση της φυ­σι­κής ζω­ής.^[12] Εί­ναι γνω­στή άλ­λω­στε η συ­σχέ­τι­ση των ποι­η­τών με τα που­λιά, τους όμορ­φους αυ­τούς «τρα­γου­δι­στές» της φύ­σης. Ο Σι­κε­λια­νός στο ποί­η­μά του «Τα­ξι­δεύω με το Διό­νυ­σο» από τη Συ­νεί­δη­ση της γης ανα­φέ­ρε­ται ιδιαί­τε­ρα σ’ αυ­τήν τη σχέ­ση:^[13]

Η αγά­πη άλ­λω­στε του ποι­η­τή για τα που­λιά ανα­δει­κνύ­ε­ται και μέ­σα από ένα σκί­τσο του σε χει­ρό­γρα­φο,όπου ση­μειώ­νει με­τα­ξύ άλ­λων «Στης ρο­δο­δάφ­νης φώ­λια­σε από μέ­σα το αη­δό­νι».^[14]

Σε πολ­λούς ακό­μα στί­χους του Αλα­φρο­ΐ­σκιω­του πα­ρου­σιά­ζο­νται και άλ­λα που­λιά, όπως η γλαύ­κα, το ιε­ρό που­λί της θε­άς Αθη­νάς αλ­λά και ο αε­τός^[15] και το πε­ρι­στέ­ρι, με τα οποία ο ποι­η­τής ταυ­τί­ζε­ται από­λυ­τα.^[16] Μέ­σα από αυ­τό το βί­ω­μα της από­λυ­της ενό­τη­τας απορ­ρέ­ει η ιδέα της αντι­στοι­χί­ας ανά­με­σα στις φυ­σι­κές και τις αν­θρώ­πι­νες αξί­ες:^[17]

Εύ­λο­γη επο­μέ­νως εί­ναι η απει­κό­νι­ση των «πο­λύ­χρω­μων» που­λιών στο εξώ­φυλ­λο του βι­βλί­ου (ει­κό­να 4), που δια­τρέ­χουν και άλ­λες σε­λί­δες του πα­ρα­μυ­θιού, κα­θώς πρό­κει­ται για πλά­σμα­τα που τα­ξι­δεύ­ουν τον ποι­η­τή στη ζωή αλ­λά και στο θά­να­το, ένα τα­ξί­δι όμως που οδη­γεί τε­λι­κά στην αθα­να­σία. Πρό­κει­ται για το «τε­λευ­ταίο» τα­ξί­δι που πε­ρι­γρά­φε­ται στο φι­νά­λε του πα­ρα­μυ­θιού, όπου ο ποι­η­τής απο­κτά φτε­ρά -όπως πα­ρου­σιά­ζε­ται και ο ίδιος άλ­λω­στε στο εξώ­φυλ­λο- ενώ στη συ­νέ­χεια γί­νε­ται αστέ­ρι, γε­γο­νός που προ­οι­κο­νο­μεί­ται ήδη από την αρ­χή του βι­βλί­ου με τη φρά­ση «Μα βέ­βαια, αφού η καρ­διά μου εί­ναι αστέ­ρι» και βα­σί­ζε­ται σε αντί­στοι­χα απο­σπά­σμα­τα του Αλα­φρο­ΐ­σκιω­του αλ­λά και του «Προ­λό­γου» του Λυ­ρι­κού Βί­ου.^[18] Ο Σι­κε­λια­νός έτσι, όντας από­λυ­τα ταυ­τι­σμέ­νος με τη φύ­ση, υπερ­βαί­νει τα γή­ι­να και ενώ­νε­ται με ολό­κλη­ρο το Σύ­μπαν. Μία τέ­τοια ει­κό­να μπο­ρεί να γοη­τεύ­σει το νε­α­νι­κό κοι­νό, κα­θώς ο έφη­βος ποι­η­τής θυ­μί­ζει έναν άλ­λο ήρωα, τον «Μι­κρό Πρί­γκι­πα» του ομό­τι­τλου βι­βλί­ου του Γάλ­λου συγ­γρα­φέα Αντουάν ντε Σεντ-Εξι­πε­ρί, που αν και θε­ω­ρεί­ται παι­δι­κό ανά­γνω­σμα, απευ­θύ­νε­ται σε όλους. Όπως λοι­πόν ο ήρω­ας του γαλ­λι­κού βι­βλί­ου, έτσι κι ο ποι­η­τής τα­ξι­δεύ­ει νο­ε­ρά στο διά­στη­μα ανα­ζη­τώ­ντας νέ­ες πε­ρι­πέ­τειες σε αστε­ρι­σμούς, όπως για πα­ρά­δειγ­μα το στε­φά­νι της Αριά­δνης, στο οποίο ανα­φέ­ρε­ται ο Σι­κε­λια­νός και στο ποί­η­μά του «Μέ­γι­στον Μά­θη­μα».^[19] Κι αυ­τή η προ­ο­πτι­κή της ταύ­τι­σης με το σύ­μπαν προ­σφέ­ρει πολ­λά ερε­θί­σμα­τα στους νε­α­ρούς ανα­γνώ­στες που επι­διώ­κουν να ανα­κα­λύ­ψουν πε­ρισ­σό­τε­ρα για τον υπέ­ρο­χο κό­σμο του Δια­στή­μα­τος.

Η σχέ­ση του ποι­η­τή με τη Φύ­ση και το Σύ­μπαν γε­νι­κό­τε­ρα που προ­βάλ­λε­ται και στο πα­ρα­μύ­θι, δε βα­σί­ζε­ται μό­νο στην ποί­η­ση αλ­λά και στις θέ­σεις του Σι­κε­λια­νού, όπως αυ­τές πα­ρου­σιά­ζο­νται στον «Πρό­λο­γο» του Λυ­ρι­κού Βί­ου. Εκεί ο ποι­η­τής ανα­φέ­ρε­ται αρ­χι­κά στην πρώ­τη του εμπει­ρία με την φύ­ση:

Από την πρώ­τη λοι­πόν ώρα που προ­χώ­ρη­σα το βή­μα μου στην έκτα­ση της γης, κι από την πρώ­τη μαύ­ρη ένα­στρη νύ­χτα όπου αντί­κρυ­σα παι­δί (και που έκτο­τε η ει­κό­να της υπάρ­χει αναλ­λοί­ω­τη και ολό­κλη­ρη βα­θιά μου), η ιδέα της φύ­σης δεν υπήρ­ξε πο­τέ για με ένα πλαί­σιο ή πε­ρί­λα­μπρο ή μοι­ραίο της αν­θρώ­πι­νης ζω­ής, αλ­λά η αιώ­νια ωδι­νό­με­νη στο κέ­ντρο των πλα­σμά­των όλων κο­σμο­γο­νι­κή αι­σθα­ντι­κή Ψυ­χή».^[20]

Μέ­σα από τους στί­χους του ο Σι­κε­λια­νός εναρ­μο­νί­ζε­ται και ταυ­τί­ζε­ται με τους βα­θύ­τε­ρους ρυθ­μούς της ζω­ής και μ’ αυ­τή τη στά­ση του, έμ­με­σα όμως, όπως ανα­φέ­ρει και στον «Πρό­λο­γο» του Λυ­ρι­κού Βί­ου, αντι­δρά μα­χη­τι­κά σε ό,τι η μοι­ραία πνευ­μα­τι­κή και ψυ­χι­κή αδρά­νεια των αν­θρώ­πων πα­ρεμ­βάλ­λει σαν εμπό­διο στην αέ­ναα συ­νει­δη­τή και συ­νερ­γα­τι­κή ενό­τη­τα μα­ζί της, εξαι­τί­ας μιας αυ­θαί­ρε­της, μη­χα­νι­κής, μνη­μο­νι­κής, διαι­ρε­τι­κής και λο­γο­κρα­τι­κής ερ­μη­νεί­ας και διαρ­ρύθ­μι­σης της γύ­ρα­θέ τους δια­νό­η­σης και ζω­ής.^[21] Η ου­σία της πα­ρέκ­κλι­σης, σύμ­φω­να με τον ποι­η­τή όπως ση­μειώ­νει κι ο Ερα­το­σθέ­νης Κα­ψω­μέ­νος,^[22] έγκει­ται στην προ­τε­ραιό­τη­τα της νοη­τι­κής λει­τουρ­γί­ας εις βά­ρος όλων των άλ­λων ψυ­χι­κών λει­τουρ­γιών του αν­θρώ­που, στην διά­σπα­ση της αρ­χι­κά σφαι­ρι­κής ενό­τη­τας της αν­θρώ­πι­νης ύπαρ­ξης σε σώ­μα και ψυ­χή, στην απο­ξέ­νω­ση από την φύ­ση, στην απο­μά­κρυν­ση από τα υπό­λοι­πα όντα, στην με­τά­θε­ση της ολο­κλή­ρω­σης του αν­θρώ­που σε πε­ριο­χές με­τα­φυ­σι­κές, στην μο­νο­με­ρή ανά­πτυ­ξη των αν­θρω­πί­νων δυ­να­το­τή­των. Έτσι, σύμ­φω­να με τις από­ψεις του Σι­κε­λια­νού, που συ­να­ντούν εκεί­νες του Νί­τσε κα­θώς και άλ­λων φι­λο­σο­φι­κών κι­νη­μά­των,^[23] που επι­δί­ω­καν να ξα­να­φέ­ρουν τον άν­θρω­πο στις κο­σμι­κές του δια­στά­σεις,

οι μη­χα­νι­κές αρ­χές της επο­χής μας, προ­έ­κτα­ση της φο­βε­ρής ασθέ­νειας της Λο­γο­κρα­τί­ας του πε­ρα­σμέ­νου αιώ­να, προ­χω­ρού­νε σαν ένας τυ­φλός οδο­στρω­τή­ρας: με την ίδια αναι­σθη­σία απά­νω από τις πέ­τρες, απ’ το χώ­μα, κι από τα αν­θρώ­πι­να κορ­μιά, κα­τά­στα­ση που οφεί­λε­ται για την ση­με­ρι­νή ηθι­κή και ιστο­ρι­κή εξάρ­θρω­ση της Δύ­σης.^[24]

Πα­ρα­τη­ρού­με λοι­πόν πως πριν ακό­μα υπάρ­ξει κά­ποια υπο­ψία δια­τα­ρα­χής στην οι­κο­λο­γι­κή ισορ­ρο­πία του πλα­νή­τη, ο Άγ­γε­λος Σι­κε­λια­νός επι­σή­μα­νε τις ολέ­θριες συ­νέ­πειες από τη μο­νο­με­ρή ανά­πτυ­ξη του βιο­μη­χα­νι­κού και τε­χνι­κού πο­λι­τι­σμού και δια­κή­ρυτ­τε μέ­σα από την ποί­η­ση και τα θε­ω­ρη­τι­κά-φι­λο­σο­φι­κά του κεί­με­να την ανά­γκη εναρ­μό­νι­σης του αν­θρώ­πι­νου πο­λι­τι­σμού με τη φύ­ση και τις ζω­ι­κές αξί­ες.

Το πρό­τυ­πο εναρ­μό­νι­σης του πο­λι­τι­σμού προς την φύ­ση^[25] ο Σι­κε­λια­νός το ανα­γνω­ρί­ζει στις αξί­ες του ντό­πιου αγρο­τι­κού πο­λι­τι­σμού, γε­γο­νός που φαί­νε­ται μέ­σα από την συμ­βί­ω­σή του με τους απλούς ξω­μά­χους του νη­σιού του, της Λευ­κά­δας. Ο Σι­κε­λια­νός στον Αλα­φρο­ΐ­σκιω­το επι­κοι­νω­νεί με τον ελ­λη­νι­κό λαό, που συ­γκε­ντρώ­νει όλα εκεί­να τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά τα οποία φα­νε­ρώ­νουν την ιδιαί­τε­ρη και αρ­μο­νι­κή σχέ­ση του αν­θρώ­που με την φύ­ση. Ο λα­ός κα­τά τον Σι­κε­λια­νό εί­ναι «η μο­χθού­σα, ανα­μάρ­τη­τη αν­θρω­πό­τη­τα, φο­ρέ­ας του θεί­ου και μα­γι­κού νό­μου» και χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από αρε­τές όπως η λε­βε­ντιά, η έμ­φυ­τη σο­φία και η λα­τρεία της ομορ­φιάς.^[26] Αντι­προ­σω­πευ­τι­κή ως προς αυ­τό το θέ­μα στο πα­ρα­μύ­θι εί­ναι η συ­νά­ντη­ση του ποι­η­τή με μία απλή γυ­ναί­κα του λα­ού, την οποία ο Σι­κε­λια­νός πα­ραλ­λη­λί­ζει με την αρ­χαία κό­ρη.^[27] Ο Σι­κε­λια­νός, άλ­λω­στε, στο σύ­νο­λο του έρ­γου του εμπνέ­ε­ται από το κλα­σι­κό πνεύ­μα και το συ­ναι­ρεί με τη σύγ­χρο­νη λαϊ­κή ζωή.

Στο βι­βλίο πα­ρου­σιά­ζο­νται επί­σης θέ­μα­τα της αρ­χαί­ας Ελ­λά­δας που χρη­σι­μο­ποιεί ο Σι­κε­λια­νός ως σύμ­βο­λα στην ποί­η­σή του, όπως ο μύ­θος του Ηρα­κλή και του Τρι­πτό­λε­μου, ήρω­ες που βοη­θούν τους αν­θρώ­πους.

Ακό­μη ο ποι­η­τής εί­χε συλ­λά­βει την ιδέα να δη­μιουρ­γη­θεί στους Δελ­φούς ένας πα­γκό­σμιος πνευ­μα­τι­κός πυ­ρή­νας ικα­νός να συν­θέ­σει τις αντι­θέ­σεις των λα­ών. Πρό­κει­ται για την πε­ρί­φη­μη Δελ­φι­κή Ιδέα, στην οποία ανα­φε­ρό­μα­στε στο βι­βλίο, που σχε­τι­ζό­ταν με το όρα­μα του Σι­κε­λια­νού για πα­γκό­σμια ει­ρή­νη και συ­να­δελ­φο­σύ­νη. Αυ­τό το όρα­μα ο με­γά­λος δια­νοη­τής επι­χεί­ρη­σε να με­τα­τρέ­ψει σε πρά­ξη διορ­γα­νώ­νο­ντας τις Δελ­φι­κές Εορ­τές το 1927 και 1930 με την γυ­ναί­κα του Εύα Πάλ­μερ Σι­κε­λια­νού.^[28] Στις Εορ­τές πα­ρευ­ρέ­θη­καν άν­θρω­ποι του πνεύ­μα­τος και της τέ­χνης από όλο τον κό­σμο αλ­λά και απλοί κά­τοι­κοι της πε­ριο­χής και πα­ρα­κο­λού­θη­σαν τις τρα­γω­δί­ες Προ­μη­θέ­ας Δε­σμώ­της και Ικέ­τι­δες του Αι­σχύ­λου, έρ­γα τα οποία υμνούν την ελευ­θε­ρία, τη δι­καιο­σύ­νη και την πνευ­μα­τι­κή ανα­γέν­νη­ση της αν­θρω­πό­τη­τας, αλ­λά και αθλη­τι­κούς αγώ­νες κα­τά το πα­ρά­δειγ­μα της αρ­χαιό­τη­τας. Ο Σι­κε­λια­νός μά­λι­στα εμπι­στεύ­τη­κε αν­θρώ­πους του λα­ού κα­θώς τους κά­λε­σε στις Εορ­τές να συμ­με­τά­σχουν με χο­ρευ­τι­κές πα­ρα­στά­σεις και εκ­θέ­σεις χει­ρο­τε­χνί­ας,^[29] εκ­δη­λώ­σεις που συ­μπλή­ρω­ναν τα υπό­λοι­πα δρώ­με­να.
Συ­νο­ψί­ζο­ντας, θα θέ­λα­με να ση­μειώ­σου­με ότι το έρ­γο του Σι­κε­λια­νού εί­ναι ιδιαί­τε­ρα επί­και­ρο και βα­σι­κή επι­δί­ω­ξη του βι­βλί­ου Ένας ποι­η­τής τα­ξι­δεύ­ει… εί­ναι να πα­ρου­σιά­σει όλες τις δια­στά­σεις τις σι­κε­λια­νι­κής ποι­η­τι­κής δη­μιουρ­γί­ας που συ­ναρ­τώ­νται με ζω­τι­κά προ­βλή­μα­τα κι αι­τή­μα­τα της ση­με­ρι­νής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας. Ο ποι­η­τής άλ­λω­στε εί­ναι ίσως η πρώ­τη από τις πνευ­μα­τι­κές μορ­φές του τό­που που επι­σή­μα­νε τις κα­τα­στρο­φι­κές συ­νέ­πειες από την μο­νο­με­ρή ανά­πτυ­ξη του βιο­μη­χα­νι­κού και τε­χνι­κού πο­λι­τι­σμού και πρό­βα­λε συ­νει­δη­τά πε­ρισ­σό­τε­ρο από οποιον­δή­πο­τε άλ­λον την εναρ­μό­νι­ση του πο­λι­τι­σμού προς τη φύ­ση, που προ­ϋ­πο­θέ­τει τη συ­νερ­γα­σία του αν­θρώ­που με όλα τα πλά­σμα­τα της γης. Μέ­σα από τη συ­νο­λι­κή δρά­ση του ο Σι­κε­λια­νός, αλ­λη­λέγ­γυος προς την αν­θρω­πό­τη­τα, αξιο­ποιεί αξί­ες της αρ­χαιο­ελ­λη­νι­κής αλ­λά και της νε­ό­τε­ρης πα­ρά­δο­σης και περ­νά­ει πολ­λά και ου­σιώ­δη μη­νύ­μα­τα σχε­τι­κά με την πα­γκό­σμια ει­ρή­νη, τη συ­να­δέλ­φω­ση των λα­ών αλ­λά και την ανά­γκη ορ­γα­νι­κής επα­νέ­νω­σης με τη Δη­μιουρ­γία, που από μό­νη της επι­τρέ­πει την προ­στα­σία και τη συ­να­κό­λου­θη σω­τη­ρία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος.

Β. Φυλ­λά­διο εξε­ρεύ­νη­σης «Στο σπί­τι του ποι­η­τή»

Το δεύ­τε­ρο έντυ­πο εί­ναι ένα φύλ­λο δρά­σε­ων από αυ­τά που συ­χνά χρη­σι­μο­ποιούν τα μου­σεία και απευ­θύ­νε­ται σε νε­α­ρούς ανα­γνώ­στες κα­θώς και σε συ­μπε­ρι­λη­πτι­κές ομά­δες επι­σκε­πτών με και χω­ρίς ανα­πη­ρία. Το φυλ­λά­διο έχει σχε­δια­στεί για να βοη­θά τον επι­σκέ­πτη να πε­ρι­πλα­νη­θεί στους ζε­στούς χώ­ρους του Μου­σεί­ου Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού και να μπο­ρεί να πα­ρα­κο­λου­θή­σει κα­λύ­τε­ρα την ορι­σμέ­νη από τη μου­σειο­λο­γι­κή με­λέ­τη πο­ρεία των αι­θου­σών. Για κά­θε αί­θου­σα-ενό­τη­τα δί­νο­νται συ­νο­πτι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες σχε­τι­κά με το νοη­μα­τι­κό και εκ­θε­σια­κό πε­ριε­χό­με­νο, που βοη­θούν ιδιαί­τε­ρα τον επι­σκέ­πτη να πα­ρα­κο­λου­θή­σει το πυ­κνό μου­σειο­λο­γι­κό αφή­γη­μα. Ακο­λου­θούν κα­τάλ­λη­λα επε­ξερ­γα­σμέ­νες ερω­τή­σεις-δρά­σεις δια­βαθ­μι­σμέ­νης δυ­σκο­λί­ας, που κα­λούν τον επι­σκέ­πτη να εστιά­σει την προ­σο­χή του σε συ­γκε­κρι­μέ­να εκ­θέ­μα­τα. Το γε­γο­νός ότι πρό­κει­ται για ένα έντυ­πο σε τε­τρα­χρω­μία με πολ­λές πλη­ρο­φο­ρί­ες και πλού­σιο φω­το­γρα­φι­κό υλι­κό από τις αί­θου­σες και τα εκ­θέ­μα­τα του μου­σεί­ου το κα­θι­στά επι­πλέ­ον ένα πο­λύ­τι­μο προ­σω­πι­κό εν­θύ­μιο για κά­θε επι­σκέ­πτη αλ­λά και ένα ερέ­θι­σμα για πε­ραι­τέ­ρω γνω­ρι­μία με τον ποι­η­τή και το έρ­γο του.

Γ. Μο­νό­φυλ­λες κάρ­τες

Οι δη­μιουρ­γί­ες των με­λών του ει­κα­στι­κού ερ­γα­στη­ρί­ου της «Artogether» απο­τέ­λε­σαν το υλι­κό για την εκτύ­πω­ση δέ­κα μο­νό­φυλ­λων καρ­τών στις οποί­ες απο­τυ­πώ­νε­ται το ζω­γρα­φι­κό έρ­γο, ο στί­χος που απο­τέ­λε­σε την έμπνευ­ση με την σχε­τι­κή πα­ρα­πο­μπή του αλ­λά και το όνο­μα κά­θε δη­μιουρ­γού. Η με­του­σί­ω­ση του ποι­η­τι­κού λό­γου του Σι­κε­λια­νού σε πη­γαία ει­κα­στι­κή δη­μιουρ­γία όχι μό­νον ανα­δει­κνύ­ει την ει­κο­νο­πλα­στι­κή δύ­να­μη των στί­χων του αλ­λά επι­βε­βαιώ­νει και το πι­στεύω της Artogether ότι «η Τέ­χνη δεν εί­ναι πο­λυ­τέ­λεια αλ­λά μια βα­θιά πα­να­θρώ­πι­νη ανά­γκη».

Η τρί­τη δρά­ση του προ­γράμ­μα­τος «Συ­νο­μι­λώ­ντας με τον Άγ­γε­λο Σι­κε­λια­νό» αφο­ρά στη χρή­ση των νέ­ων τε­χνο­λο­γιών, που τα τε­λευ­ταία χρό­νια δί­νουν άλ­λες δια­στά­σεις στη μου­σεια­κή εμπει­ρία και ξε­περ­νούν τους χω­ρι­κούς και χρο­νι­κούς πε­ριο­ρι­σμούς. Επι­λέ­χτη­καν δύο ξε­χω­ρι­στές αλ­λά αλ­λη­λέν­δε­τες δια­δρα­στι­κές εφαρ­μο­γές, η ει­κο­νι­κή πε­ρι­ή­γη­ση με hot spots και το ψη­φια­κό παι­χνί­δι επι­λο­γών, που εκ­πο­νή­θη­καν από την εται­ρεία Inte*Learn και απο­σκο­πούν στη διεύ­ρυν­ση της προ­σβα­σι­μό­τη­τας του Μου­σεί­ου Άγ­γε­λου Σι­κε­λια­νού με τη βο­ή­θεια της ψη­φια­κής τε­χνο­λο­γί­ας.^[30] 

Η ει­κο­νι­κή πε­ρι­ή­γη­ση με hotspots με­τα­φέ­ρει τον δια­δι­κτυα­κό επι­σκέ­πτη στους χώ­ρους του Μου­σεί­ου και του προ­σφέ­ρει μια ει­κο­νι­κή δια­δρο­μή, η οποία εί­τε εί­ναι σει­ρια­κή και ακο­λου­θεί την ορι­σμέ­νη από τη μου­σειο­λο­γι­κή με­λέ­τη πο­ρεία εί­τε επι­τρέ­πει στον χρή­στη να κά­νει τις δι­κές του προ­σω­πι­κές επι­λο­γές «επί­σκε­ψης». Για κά­θε αί­θου­σα-ενό­τη­τα της φυ­σι­κής έκ­θε­σης πα­ρου­σιά­ζε­ται μια γε­νι­κή στα­θε­ρή άπο­ψη και δί­νο­νται ευ­σύ­νο­πτα στοι­χεία για το πε­ριε­χό­με­νό της με κεί­με­να που πα­ράλ­λη­λα εκ­φω­νού­νται. Η ενερ­γο­ποί­η­ση των hotspots πα­ρέ­χει τη δυ­να­τό­τη­τα διά­δρα­σης και άντλη­σης πλη­ρο­φο­ριών για εκ­θέ­μα­τα και οπτι­κο­α­κου­στι­κά με ει­δι­κό εν­δια­φέ­ρον. Πρό­σθε­τες πλη­ρο­φο­ρί­ες πα­ρέ­χο­νται για την προ­σβα­σι­μό­τη­τα του μου­σεί­ου και των εκ­θε­μά­των του με την ενερ­γο­ποί­η­ση ει­δι­κού σή­μα­τος.

Τέ­λος, το ψη­φια­κό παι­χνί­δι επι­λο­γών, με ει­δι­κά σχε­δια­σμέ­νες ερω­τή­σεις εμπέ­δω­σης / κα­τα­νό­η­σης απευ­θύ­νε­ται σε χρή­στες μι­κρής ηλι­κί­ας και σε άτο­μα με δυ­σκο­λί­ες νοη­τι­κές και αι­σθη­τη­ρια­κές και απο­σκο­πεί στην εμπέ­δω­ση της γνώ­σης με τρό­πο ευ­χά­ρι­στο και παι­γνιώ­δη. Για το λό­γο αυ­τό, το πρό­γραμ­μα έχει σχε­δια­στεί με τρό­πο που να εξα­σφα­λί­ζει άνε­ση χρό­νου, να επι­βρα­βεύ­ει τον χρή­στη για τη σω­στή του επι­λο­γή αλ­λά και να μη τον απο­θαρ­ρύ­νει σε πε­ρί­πτω­ση λά­θους.

Οι ψη­φια­κές δρά­σεις, πα­ρό­λο ότι δεν μπο­ρούν με κα­νέ­να τρό­πο να αντι­κα­τα­στή­σουν την φυ­σι­κή επί­σκε­ψη στο μου­σείο, την υπο­κα­θι­στούν εν τι­νι μέ­τρω, όταν αυ­τή δεν εί­ναι εφι­κτή λό­γω εγ­γε­νών λει­τουρ­γι­κών αδυ­να­μιών του μου­σεί­ου (πε­ριο­ρι­σμέ­νο ωρά­ριο λει­τουρ­γί­ας, τε­χνι­κά προ­βλή­μα­τα κ.ά.), προ­σω­πι­κών πε­ριο­ρι­σμών (εμπο­δι­ζό­με­να άτο­μα, ΑμεΑ κ.λπ.) ή και ανω­τέ­ρας βί­ας (πε­ριο­ρι­σμοί παν­δη­μί­ας κ.ά).

Με την ολο­κλή­ρω­ση του προ­γράμ­μα­τος της Artogether «Συ­νο­μι­λώ­ντας με τον Άγ­γε­λο Σι­κε­λια­νό» προσ­δο­κού­με να αυ­ξη­θούν οι επι­σκέ­πτες του μου­σεί­ου, ιδιαί­τε­ρα αυ­τοί με ανα­πη­ρία, κα­θώς θα μπο­ρούν, μέ­σω των εντύ­πων αλ­λά και των ψη­φια­κών εφαρ­μο­γών, να απο­κτή­σουν «πρό­σβα­ση» και να «συν­διαλ­λα­γούν» με τα εκ­θέ­μα­τα αλ­λά και με το ίδιο το έρ­γο του ποι­η­τή, που σή­με­ρα εί­ναι πιο επί­και­ρο από πο­τέ.