Γεννημένος στον Σκορπιό του ‘40, και στους αστερισμούς του Πικάσο, της Πλαθ και του Πελέ (ένα ζώδιο θεωρούμενο σκότεινο και παθιασμένος με την τέχνη του ο κάτοχός του), ο Νίκος τους καταστέρωσε και τους τρεις μπαίνοντας πλησίστιος στον Πόλεμο.
Έχω μπροστά μου σε γυάλινο πλαίσιο διπλής όψης, ένα φύλλο με μαύρο και κόκκινο, από επιτραπέζιο ημερολόγιο του έτους ’99, με λευκές σελίδες επιζωγραφισμένες πρωθύστερα και από τις δύο πλευρές, την κωδική ημερομηνία «22/2».
Όψη 1η: Καταγραφή Παρασκευής 26ης Φεβρουαρίου: Κοντός, ξυπόλιτος, όρθιος. Πρόσωπο αξύριστο, τετράγωνο σχεδόν, με τα μάτια κλειστά, πατάει σε γαλαζωπό ημικύκλιο έδαφος. Τυλιγμένος κάτι σαν παλτό με κηλίδες στα ίχνη λεοπάρδαλης και κόκκινο δέσιμο ψηλά. Είναι απόλυτα ατάραχος. Στο κεφάλι βασιλεύει δυσανάλογα ο μαύρος του σκούφος: Σαν φρυγικός, σαν γαλλικός… Στο ύψος των αυτιών κρέμονται φούντες με κόκκινο δέσιμο και πίσω ένα τμήμα στικτού κύκλου – ένα πελώριο φεγγάρι που χάνεται στα πλευρικά της εικόνας. Σ’ όλο το ύψος, αριστερά και δεξιά, δύο μαύρες ζώνες με λευκές εγκοπές, σαν στιγμιότυπο από κινηματογραφικό φιλμ.
Τα πόδια του, είπαμε, ξυπόλιτα, οι πατούσες χοντρές με μια αλαφράδα στο αριστερό. Σαν τον Λούσια να ονειρεύεται όρθιος κουτσαίνοντας ελαφρά. Τα χέρια του φαίνονται λίγο, από τους ώμους ως τους αγκώνες και χάνονται πίσω από την πλάτη του.
26 Φεβρουαρίου, γιατί; Γιατί είναι η μέρα που ο Ναπολέων δραπετεύει από την Έλβα, που καθελκύεται στο Μπέλφαστ ο «Βρετανικός» (το δίδυμο πλοίο του «Τιτανικού») και ο οποίος βυθίστηκε το 1916 έξω από την Κέα, τον χρόνο που γεννιόταν ο πατέρας μου και, σε διάφορες χρονολογίες ο Ουγκώ, ο Λίβαϊ Στρος (ο γερμανός που ανακάλυψε το μπλουτζίν), ο Βάρναλης, ο Χατζηκυριάκος - Γκίκας, ο Καχτίτσης. Και η μέρα που πέθανε ο σπουδαίος Ιταλός βιολιστής και ξιφομάχος Τζουζέπε Ταρτίνι, ο πρώτος που απόκτησε ένα στραντιβάριους πουλώντας την ψυχούλα του στον Διάβολο! Σήμερα εορτάζεται στις μονές η μνήμη Βίκτωρος του στρατηλάτου, Φωτίδος, Φωτεινού, Φωτούς και Θεοκλήτου του φαρμακού. Σήμερα τα φώτα κι οι σκοτεινοί της μνήμης ανεμώνες: Νικολάου του «Κατοπινού». Νικολάου του και Χουλιαρά καλουμένου. Που ξεγέλασε τον Διάβολο για ένα φα δίεση στεντόρειο, παιγμένο με το πινέλο του συλλαβιστά στο φως.
Όψη 2η: Καταγραφή Σαββάτου 27ης Φεβρουαρίου. Πλευρικό λευκό πλαίσιο με μαύρες στικτές γραμμές σε αριστερόστροφες και δεξιόστροφες ομάδες. Μια λεπτή ζώνη διακρίνεται σα να συνεχίζει και στο πάνω μέρος άτακτα. Φόντο μαύρο με γκρίζους παραστάτες σαν ιχνογραφία παραθύρου. Πάτωμα παρόμοιο, ελαφρώς καμπύλο. Στο κέντρο δεσπόζει απροσδιόριστο αντικείμενο: μία κωνική βάση που καλύπτει το 1/3 περ. του χώρου διάστικτη με λοξές αριστερόστροφες μαύρες γραμμές σε διάφορα πάχη. Στο κέντρο του κώνου ανεβαίνει ποδίσκος «δυσανάλογα» λεπτός που ανοίγεται σε ομοίως διάστικτο κάλυκα παρόμοιου ύψους αλλά με πλάτος όσο και ο κώνος της βάσης του περίπου. Το σύνολο θυμίζει κλεψύδρα ή δισκοπότηρο αμυδρά.
Την αναγραφόμενη ημερομηνία γεννήθηκε ο Στάινμπεκ, ο Ντάρελ και η Λιζ Τέιλορ, ενώ πέθανε η κοντέσα Ριανκούρ, ο Παλαμάς, ο Κεφαλληνός και ο Γιώργος Χειμωνάς. Σήμερα εορτάζει ο Γελάσιος ο μίμος, ο γηροκόμος Στέφανος, τρεις αποκλειστικές νοσηλεύτριες κι ένας επίσκοπος Σεβίλλης με καστανιέτες από τριανταφυλλόξυλο. Σύμπτωση; Απόλυτη.
«Απόπειρα σκηνικού κήπου με προετοιμασία βροχούλας», γράφει με το χεράκι του ο Νίκος, στις 19 του Ιανουαρίου 1973, στη Θεσσαλονίκη, μ’ ένα φύλλο υποκίτρινο τώρα, που μού χάρισε χαμογελώντας, Πέμπτη απόγεμα. Ήταν εφτά χρονώ μα το θυμόταν: 19 Ιανουαρίου ξημερώματα, με αέρα από τα βόρεια, με το κρύο να σκίζει τα άστρα και το πλοίο «Χειμάρρα» να βυθίζεται στον Νότιο Ευβοϊκό με 400 σχεδόν πνιγμένους. (Στο σκηνικό του νου του το ναυάγιο συνέβη στην Παμβώτιδα, με κρότους και πυρκαγιές αλλόκοτες. Έβρεχε ύστερα ένα νερό σκοτεινιασμένο στις καλαμιές). Ο Νίκος σηκώνεται ανάλαφρος, σκηνογραφεί με πενάκι έναν κήπο γεμάτο ξύλινα παραβάν και πάνω δεξιά ένα μαύρο μεγάλο πουλί που χαϊδεύει με την ουρά την υπογραφή του.
Τελικά, αυτό που δεν είπαμε, είναι για τη γλώσσα που βρέχει σε παράξενα ελληνικά τα φαινόμενα της μνήμης.
