Οι πολλαπλές προκλήσεις των νεολογισμών (ε΄)

ΜΕΡΟΣ Ε΄

Τα αλημματογράφητα και αχαρτογράφητα γενετήσια ένστικτα

Τα δικαιώματα της κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ προβάλλονται τα τελευταία χρόνια σε διεθνές επίπεδο. Η σχετική βασική ορολογία επιβάλλεται να λημματογραφηθεί στα χρηστικά λεξικά τα οποία δεν μπορούν να αγνοούν μια κοινωνική πραγματικότητα, όσο και αν δεν γίνεται από πολλούς εύκολα αποδεκτή.^[1] Η γλώσσα σε σχέση με το φύλο είναι ανεξάντλητο και πολύ ελκυστικό ερευνητικό αντικείμενο. Μέσω της γλώσσας αναπαράγονται απαράδεκτα σεξιστικά στερεότυπα τα οποία δεν νομιμοποιεί η ευρύτατη χρήση τους.

Ετεροκανονικός (αγγλ. heteronormative, 1991) είναι αυτός που τον διακρίνει ετεροφυλόφιλη ή ετερόφυλη σεξουαλικότητα και ετεροκανονικότητα (heteronormativity) η σχετική ιδιότητα. Ετεροφοβικός (heterophobic) είναι αυτός που νιώθει παράλογο φόβο για ετεροφυλόφιλα άτομα, που φτάνει ως τα όρια της αποστροφής, και ετεροφοβία (ιταλ. eterofobia, 1968, αγγλ. heterophobia, hetero(sexual) + phobia, 1978) ο σχετικός φόβος. Eτεροσεξισμός (αγγλ. heterosexism, 1972) είναι η προκατάληψη εναντίον των μη ετεροφυλόφιλων με την απόλυτη βεβαιότητα ότι η ετεροφυλοφιλία είναι η μόνη φυσιολογική έκφραση της σεξουαλικότητας. Ετεροσεξουαλικός (γαλλ. hétérosexuel, 1891, αγγλ. heterosexual, 1892) είναι αυτός που νιώθει σεξουαλική ή ρομαντική έλξη από το αντίθετο φύλο και ετεροσεξουαλικότητα (γαλλ. hétérosexualité, 1894, αγγλ. heterosexuality) η ιδιότητα που τον χαρακτηρίζει. Πανσέξουαλ (αγγλ. pansexual, 1914) είναι όποιος ελκύεται εξίσου από άνδρες, γυναίκες, τρανσέξουαλ και από μη δυαδικούς.^[2] Βλ. και τα ανάλογα παράγωγα πανσεξουαλικός, πανσεξουαλικότητα (αγγλ. pansexuality), πανσεξουαλισμός (αγγλ. pansexualism).
H σεξουαλικοποίηση είναι πολύσημη έννοια, η κατανόηση της οποίας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαπαιδαγώγηση παιδιών και εφήβων.^[3] 
Η υπερσεξουαλικοποίηση (γαλλ. hypersexualisation, αγγλ. hypersexualization) ως όρος είναι άγνωστος στους πολλούς, ενώ τα περισσότερα λεξικά σε διεθνές επίπεδο τον αγνοούν ή τον απαξιώνουν. Στην ουσία πρόκειται για σεξουαλική αντικειμενικοποίηση (sexual objectivication), δηλ. υποβάθμιση του ατόμου, ιδίως της γυναίκας σε απλό σκεύος ηδονής. Οι αθώες θαυμαστικές επιφωνήσεις για νεογέννητα ή μικρά παιδιά, όπως «τι κουκλάκι είναι αυτό! θα κάψει καρδιές όταν μεγαλώσει!» ή «τι κούκλος είναι αυτός!» ενέχουν τα πρώτα σπέρματα υπερσεξουαλικοποίησης. Αποτελεί πραγματική κοινωνική πανδημία, σε διεθνές επίπεδο, το γεγονός ότι ανήλικα άτομα, χωρίς φυσικά να φταίνε τα ίδια, προβάλλουν τη σεξουαλικότητά τους σαν να ήταν ενήλικα, με άμεση ή έμμεση επιδοκιμασία, ή ακόμα και παρακίνηση, των γονέων τους. Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κατά κύριο λόγο, υπερσεξουαλικοποιούν ιδίως νεαρά κορίτσια με αποτέλεσμα να επανενισχύουν τις στερεοτυπικές αντιλήψεις για το γυναικείο φύλο.

Αποσεξουαλικοποίηση (γαλλ. desexualisation, αγγλ. desexualization) είναι η αποστέρηση της σεξουαλικοποίησης, κυρίως των σεξουαλικών χαρακτηριστικών και η υποβάθμιση της σεξουαλικής ποιότητας. Οι βιοτεχνολογικές καινοτομίες έχουν επιφέρει τρομακτικές αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων. Μια από αυτές είναι η η αποσωματοποίηση της σύλληψης και επομένως η αποσεξουαλικοποίηση της τεκνοποίησης. Το λεξικό μόρφημα απο- έχει λάβει την αλεξικογράφητη σημασία «εκτροπή κάθε έννοιας από το αληθινό της περιεχόμενο, η αποπολιτικοποίηση της πολιτικής, η αποπολιτιστικοποίηση της κουλτούρας, η αποσεξουαλικοποίηση του σώματος μέσα από την κατανάλωση των μαζικών μέσων», όπως διαπίστωσε εύστοχα από το 2002 η Τασούλα Καραϊσκάκη.^[4]
Η εκδικητική πορνογραφία (αγγλ. revenge porn, 2007) σπιλώνει υπολήψεις νεαρών κυρίως γυναικών οι οποίες συχνά πέφτουν θύματα επιδέξιων εκμεταλλευτών και καιροσκόπων. Πρόκειται για διαδικτυακή προβολή για λόγους εκδίκησης σεξουαλικών φωτογραφιών ή κυρ. βίντεο χωρίς τη συγκατάθεση του ατόμου που εμφανίζεται σε αυτό. Το σέξτινγκ (αγγλ. sexting, 2005, sex+(text)ing) είναι διαδικτυακός εκβιασμός με αισθησιακά μηνύματα, σχετικές φωτογραφίες ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου που στέλνονται μέσω υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου.
Η τρανσφοβία (αγγλ. transfobia, trans(gender) + phobia, 1992, ιταλ. trasfobia, 2006, γαλλ. transphobie, 2020) είναι ο υπερβολικός φόβος που νιώθει κάποιος για άτομα που έχουν κάνει αλλαγή φύλου. Το επίθετο τρανσφοβικός έχει ευρύτατη διάδοση. Οι τρανσφοβικές επιθέσεις μίσους ισοδυναμούν με βαρβαρότητα.

Επιμύθιο

Νοσταλγική αναπόληση της ειδυλλιακής Αρκαδίας και του εξαγνιστικού έρωτα

Ο πίνακας αυτός του Poussin είναι γνωστός με τον τίτλο «Et in Arcadia ego» [«Και εγώ (έζησα) στην Αρκαδία»]. Προηγήθηκε ο ομότιτλος πίνακας του Giovanni Francesco Barbieri (Guercino), περ. 1618-1622:

Ήδη στην αρχαιότητα η ρομαντική Αρκαδία αποτέλεσε κοινό λογοτεχνικό τόπο με αφετηρία το Θεόκριτο και συνεχιστή το Βιργίλιο, παράδοση η οποία εξακολουθεί να παραμένει και σήμερα ζωντανή.^[5] Στο συγκεκριμένο συγκείμενο είναι πιθανότερη η ερμηνεία: «Ο θάνατος παραμονεύει παντού, ακόμα και στην ειδυλλιακή Αρκαδία».
Ο Μιχάλης Κοπιδάκης^[6] με ασυνήθιστη πυκνότητα λόγου αναλύει το «πτερόεν έπος» «Et in Arcadia ego» συνδυάζοντας τέλεια την επιστημονική αρτιότητα με το ασυνήθιστο λογοτεχνικό του τάλαντο (σ. 129):

«Στην Δεκάτη Εκλογή ιδίως [Ο Βιργίλιος] ζωγραφίζει με τα πιο αιγλήεντα χρώματα της έμπνευσής του την καρδιά της Πελοποννήσου, όπου άνθρωποι και θεοί ζουν μονιασμένοι, όπου βασιλεύει αδιατάρακτη η ειρήνη, όπου ο χλωρός φθόνος και η απληστία, αναζητούσαν, αλλά δεν έβρισκαν ζηλωτές. Σε αυτόν τον παραδείσιο τόπο, όπου ο χρόνος είχε σταματήσει στον επί Κρόνου βίο, βουκόλοι και ποιμένες και αιπόλοι άφηναν ελεύθερα τα βοσκήματά τους για να αφιερωθούν στα τιμαλφέστερα: την μουσική και την ποίηση. Ο Πάνας, πάντοτε ιθυφαλλικός, καταδίωκε τις νεαρές Ναϊάδες και τις Μελίες των αγρών. Την σκληράδα των σιδερικών του πολέμου κατέτρωγε η υπομονετική σκουριά. Έτσι, σκληρός παρέμενε μόνο ο Έρωτας, αλλά η μουσική από τα σουραύλια και τα τραγούδια μπορούσαν να καταπραΰνουν τις λαβωματιές του».

Η Γαλλίδα συγγραφέας Emmanuelle Bayamack-Tam (γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1966) στο μυθιστόρημα Arcadie (2018), μεταφρασμένο και στη γλώσσα μας,^[7] έχει πηγή έμπνευσής της, όπως τόσοι Έλληνες και ξένοι λογοτέχνες, την αρχαία Αρκαδία, αιώνιο σύμβολο ποιητικού ερωτισμού που ανακαλεί στη φαντασία το ειδυλλιακό τοπίο στο οποίο συμβιώνει ο αγνός έρωτας με την αρμονία της φύσης. Η συγγραφέας διερευνά με κριτική ματιά, τρυφερότητα και κοινωνική ευαισθησία τα μυστικά του φύλου και της σεξουαλικότητας αναζητώντας μέσα από τα αδιέξοδα των πολυπολιτισμικών κοινωνιών, με έμφαση στις μεταναστευτικές ροές, το χαμένο παράδεισο των αγνών αισθημάτων της γνήσιας αγάπης και του έρωτα με καταφύγιο την οικογενειακή θαλπωρή και με μόνιμη πυξίδα προσανατολισμού το σεβασμό στη διαφορετικότητα, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για συναίνεση και για την κατανόηση της περίπλοκης ανθρώπινης φύσης.