—1—
Όποιος ζει συντροφιά με την ποίηση και τα φαντάσματά της επινοεί, αργά ή γρήγορα, μια χώρα στην οποία καταφεύγει. Μια χώρα ανύπαρκτη και ονειρική και την ίδια ακριβώς στιγμή πιο πραγματική απ` την πραγματικότητα. Η επινοημένη χώρα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ ονομάζεται Λυπιού και είναι, όπως και τ` όνομά της υποδηλώνει, ένας τόπος λύπης. Το ομολογεί η ίδια λέγοντας ότι: η Λυπιού είναι μια χώρα που έφτιαξα για να 'μαι πάντα ένα μ΄ αυτά που 'χω χάσει. Δεν υπάρχει παρηγοριά εδώ και ο φοβερός άνεμος του θανάτου και της ζωής μπαίνει σφυρίζοντας μέσα από τα σπασμένα τζάμια. Η Λυπιού είναι λοιπόν ένας τόπος παράξενος μέσα στον οποίο ζει κανείς χωρίς να περιμένει καμιά ανταμοιβή, ουράνια ή επίγεια, και όπου τα τύμπανα του έρωτα χτυπούν πένθιμα, πιο πένθιμα κι απ΄ ό,τι χτυπούν στην πραγματική ζωή, και όπου ακόμα και η σάρκα, ή κυρίως αυτή, είναι μια έρημος. Ωραία έρημος η σάρκα, όπως λέει αλλού η ποιήτρια, αλλά έρημος πάντα. Πού θα μπορούσε λοιπόν να καταφύγει κανείς, αφού ακόμα και οι τόποι που επινοούμε είναι όλοι ποτισμένοι από τη θλίψη; Νομίζω ότι είναι ένα ερώτημα στο οποίο κανένας ποιητής δε μπόρεσε ποτέ να βρει μιαν απάντηση.
—2—
Οι ποιητές όλοι, από καταβολής κόσμου, είναι βασανισμένοι απ` τη σκιά της τρέλας επειδή ψηλαφούν με χέρι τυφλού τις άπειρες πραγματικότητες της ζωής, και ταυτόχρονα διαισθάνονται το τραγικό της αδιέξοδο. Μας μένει τελικά μόνο η ήρεμη και συμπονετική αποδοχή των εγκοσμίων, καθώς τείνουμε αργά ή γρήγορα ένα χέρι συμφιλίωσης στην επίγεια μοίρα. Νομίζω ότι αυτές οι πρόχειρες σκέψεις βρίσκονται μέσα στον πυρήνα και στην καρδιά του έργου αυτής της σημαντικής ποιήτριας, η απώλεια της οποίας πέρασε απαρατήρητη σχεδόν, μέσα στο χάος και την τρέλα αυτής της φοβερής πανδημίας. Θέλησα ν΄ αναφερθώ σ` αυτήν τη μικρή ενότητα ποιημάτων με τον τίτλο Λυπιού, επειδή κατανοώ το βαθύ νόημά τους και με συγκινούν πολύ. Παρά ταύτα, προμηνύονται κι ευτυχισμένες μέρες, μας λέει αλλού, κι αυτό είναι ένα ακόμα μήνυμα που η ποίησή της κομίζει, και το οποίο θα πρέπει επίσης να έχουμε πάντοτε στο νου μας. Προμηνύονται κι ευτυχισμένες μέρες, έστω και μέσα στη λογική του ύπνου και του ονείρου μονάχα και η ζωή λάμπει πάντοτε και ακτινοβολεί μέσα από το τραγικό αίνιγμά της μαζί με όλα της τα φώτα, σαν μια πόλη ολοζώντανη, βυθισμένη κάτω από το νερό.
—3—
Θα ήθελα να κλείσω με μια αναφορά σ' ένα άλλο ποίημα. Στο γνωστό, υπέροχο και εμβληματικό Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα. Όπως όλοι οι σπουδαίοι ποιητές, η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, βαδίζοντας προς το τέλος, πλησιάζει αργά τη μεγάλη, πικρή αλήθεια της ζωής. Της ζωής που πάντα κερδίζει, ενώ χάνουμε όλοι εμείς. Δεν χρειάζεται άλλο πια να θέτουμε ερωτήματα, δεν χρειάζεται να πασχίζουμε, να χύνουμε δάκρυα ή ν' αναρωτιόμαστε για τη ζωή και το νόημά της. Ο κόσμος είναι αυτό που είναι, χωρίς άλλη εξήγηση. Ακόμα κι αν υπάρχει εξήγηση δεν μας δόθηκε ποτέ. Αυτό είναι όλο κι όλο ό,τι χρειάζεται να ξέρουμε. Ούτε και η ποίηση έχει τη δυνατότητα να μας παρηγορήσει για τον χρόνο που χάνεται, για την απώλεια μιας ολόκληρης ζωής που γλιστρά αργά μέσα από τα δάχτυλά μας, για το ανέφικτο όραμα της ευτυχίας. Ωστόσο, αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε στον ελάχιστο χρόνο που μας δόθηκε, οι λέξεις που είπαμε κι εκείνες που δεν καταφέραμε να πούμε ποτέ, οι εικόνες των λίγων ανθρώπων που αγαπήσαμε, όλα αυτά είναι μέρος της κληρονομιάς που αφήνουμε, είναι αυτά τα ελάχιστα που μας επιτρέπεται να πάρουμε σαν ταπεινές αποσκευές μαζί μας, αναχωρώντας, και τελικά μας μένει αυτή η παράλογη ελπίδα, χωρίς την οποία όμως δε μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος, ότι όλα αυτά θα τα ξαναβρούμε κάποτε. Ό,τι χάσαμε θα το ξαναβρούμε μαζί με τον χαμένο μας χρόνο σ' αυτόν τον πικρό ουρανό του τίποτα, τον οποίο μπορεί να φανταστεί, να οραματιστεί, να ονειρευτεί μονάχα η ποίηση.
