Ένας περίεργος τύπος, ο Βόλαντ (ο οποίος δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Διάβολο), θα εμφανιστεί στη Μόσχα, αναστατώνοντας τη ζωή των κατοίκων με πολλούς και διάφορους τρόπους. Την ίδια στιγμή η Μαργαρίτα θα πάρει την απόφαση να του πουλήσει την ψυχή της, προκειμένου να ξανασυναντηθεί με τον αγαπημένο της.
Το πολυεπίπεδο αυτό σουρεαλιστικό, καταιγιστικό μυθιστόρημα δεν σταματά ποτέ να διαβάζεται, να επανεκδίδεται και να κρατά μια σταθερή θέση στις προτιμήσεις των αναγνωστών. Ξεκίνησε να γράφεται το 1928, για να δημοσιευτεί για πρώτη φορά το 1966 και να εκδοθεί ολόκληρο το 1973 και να αποκτήσει τον τίτλο ενός από τα πιο εμβληματικά μυθιστορήματα της ρώσικης λογοτεχνίας. Ποια αναγνωστική ανάγκη προκαλεί τις επανεκδόσεις του βιβλίου αυτού, με πιο πρόσφατη αυτή των εκδόσεων Μίνωας (που τυγχάνει μάλιστα εκπληκτικής μετάφρασης);
Το γαργαλιστικό του θέμα (η επίσκεψη του ίδιου του Διαβόλου στη γη) και η σκοτεινή του ατμόσφαιρα που ακροβατεί ανάμεσα στον σουρεαλισμό, το καυστικό χιούμορ και την κοινωνική σάτιρα αρκούν για να κερδίσουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ο συγγραφέας στήνει ένα πραγματικό χάος, όπου συμπλέκονται οι δυνάμεις του κακού με απλούς πολίτες, με λογοτέχνες, με ανθρώπους του θεάτρου, σχολιάζοντας έτσι έμμεσα και όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι του σοβιετικού καθεστώτος.
Μέσα σε όλη αυτήν τη θεότρελη κατάσταση που ξετυλίγεται στο βιβλίο, υπάρχει χώρος και για έναν μεγάλο έρωτα, αυτόν μεταξύ του μετρ και της Μαργαρίτας, που αποδίδεται με τον πιο όμορφο, τον πιο αγνό και τον πιο γνήσιο τρόπο, παρόλο που διασταυρώνεται μοιραία με τις δυνάμεις του Σατανά.
Όμως ο Μπουλγκάκοφ δεν σταματά εδώ: βάζει στο βιβλίο του ακόμα μια ιστορία, αυτήν του Πόντιου Πιλάτου και της συνάντησής του με τον Χριστό. Εναλλάξ με τα κεφάλαια της κυρίως υπόθεσης, βλέπουμε τις τελευταίες ώρες του Χριστού και τον θάνατό του, όχι όμως από την οπτική γωνία του Θεανθρώπου, αλλά από του Πιλάτου, ο οποίος βασανίζεται από τις αμφιβολίες για το αν πήρε τη σωστή απόφαση.
