«Αΐντα» του Τζουζέπε Βέρντι

Όπερα για αρχάριους
Η Αnita Rachvelishvili και η Anna Netrebko στην «Αϊντα». Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης (2018)
Η Αnita Rachvelishvili και η Anna Netrebko στην «Αϊντα». Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης (2018)
Μια εμπειρία all inclusive στην Αίγυπτο


——— ΠΡΩΤΗ ΠΡΑΞΗ ———

Η Αΐντα, μια αιθιοπούλα από καλή οικογένεια (βασιλική), παραθερίζει ινκόγνιτο στην Αίγυπτο. Εκεί, πέφτει το μάτι της στον Ρανταμές, ο οποίος θέλει να κάνει καριέρα στο στρατό. Κι αυτός με τη σειρά του την γουστάρει, αλλά υπάρχει θέμα: Ορίζεται αρχηγός της αιγυπτιακής ομάδας, που θα αναμετρηθεί με εκείνη της Αιθιοπίας στο πρωτάθλημα φτυσίματος χουρμαδοκουκουτσίου. Η ιστορία δηλαδή μιλάει για τις δυσκολίες του να βρεις μια γυναίκα, που να ταιριάζει στις επαγγελματικές σου φιλοδοξίες. Στο παιχνίδι μπαίνει τώρα και η Αμνέρις, εμείς όμως θα την λέμε Αμνέριδα, γιατί έχει μια εσάνς πιο γκράντε. Η Αμνέριδα λοιπόν έχει ανάψει κι αυτή στη θέα του ένστολου λουκουμά και φυσικά υποστηρίζει και την χουρμαδο-ομάδα του! Παρεμπιπτόντως, στην ομάδα της Αιθιοπίας παίζει και ο πατέρας της Αΐντα, ο Αμονάσρο, αλλά αυτό είναι μυστικό που θα αποκαλυφθεί αργότερα.
Η Αμνέριδα λοιπόν, που είναι κι αυτή από καλή οικογένεια, θεωρεί πολύ λογικό να τα φτιάξει με τον αρχηγό του γκρουπ της δικής της κλίκας. Η Αΐντα από την άλλη βρίσκεται σε δύσκολη θέση γιατί σου λέει:
— Εγώ εδώ ήρθα διακοπούλες, με ταΐζουν, με ποτίζουν, μήπως είναι αγένεια να κάνω πίτσι-πίτσι με τον αρχηγό τους, ενώ είμαι της αντίπαλης ομάδας;
Ο Ραντάμες κλασικό χαϊβάνι–τενόρος, δεν ξέρει που παν τα τέσσερα, αγαπά την Αΐντα, αγαπά όμως και το χουρμαδοκουκουτσοφτύσιμο.
Η πρώτη πράξη τελειώνει με διάφορα χορωδιακά μέρη, όπου ενδιάμεσα λεν τον πόνο τους όλοι οι ως τώρα πρωταγωνιστές.

——— ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΡΑΞΗ ———


Η Αμνέριδα καλλωπίζεται και φαντασιώνεται τετ-α-τετ με τον Ρανταμές. Θυμάται όμως τα βλέμματα που αντάλλαξε με την Αΐντα και αποφασίζει να την ξεμπροστιάσει. Μόλις έρχεται η Αΐντα, της λέει ότι ο Ρανταμές έχει πεθάνει από ένα χουρμαδοκουκούτσι, που τον βρήκε στο δόξα πατρί.
— Απ’ τους δικούς σου πήγε το λεβεντόπαιδο!
Η Αΐντα σοκαρισμένη βγάζει κραυγές, ωστόσο δεν προλαβαίνουμε να απολαύσουμε το μοιρολόι, γιατί αμέσως η Αμνέριδα της αποκαλύπτει ότι ήταν όλα ψέματα και πως ο Ρανταμές ζει και βασιλεύει. Η Αΐντα προσπαθεί να το παίξει ταπεινή αλλά η χαρά δεν την αφήνει, οπότε και η Αμνέριδα την χαστουκίζει.
— Πάρτα μωρή παλιοσαβούρα που θα μου φας τον γκόμενο!
Η Αΐντα νιώθει κουρέλι στην τοποθεσία Μέμφις.

Λίγο αργότερα γυρνάει ο Ρανταμές με την υπόλοιπη ομάδα, αλλά έχουν φέρει και τους ηττημένους μαζί τους ώστε να κάνουν επίδειξη. Η Αΐντα βλέπει ανάμεσα στο αντίπαλο γκρουπ και τον πατέρα της Αμονάσρο (το μυστικό που λέγαμε πριν). Αυτός της ζητάει να μην τον προδόσει και ισχυρίζεται ότι ο αρχηγός των Αιθίοπων έχει πεθάνει —και αυτός με τη σειρά του— από θανατηφόρο χουρμά. Εδώ τώρα πέφτει τρελό μπούλινγκ από τους νικητές, αλλά ο Ρανταμές που κατά βάθος είναι ψυχούλα λέει:
—Ώπα παίδες, νταξ, δε χρειάζεται να το χοντρύνουμε τώρα. Κερδίσαμε, τους κάναμε σκόνη, ας τους αφήσουμε να πάνε σπίτια τους.
Ο Φαραώ και μπαμπάς της Αμνέριδας δέχεται μεν — διατάζει δε τον πατέρα της Αΐντα να μείνει στη Μέμφιδα, αφου η κόρη του παραθερίζει έτσι κι αλλιώς εκεί. Συν τοις άλλοις, αποφασίζει να παντρέψει την Αμνέριδα με τον Ρανταμές, γιατί έτσι. Αυτή χαίρεται τα μάλα και στήνει πανηγύρι. Ο Ρανταμές βλέπει τις μετοχές του να ανεβαίνουν και η Αΐντα κατεβάζει μούτρα.

Το Θριαμβικό Εμβατήριο της «Αϊντας». Rod Millington, Sarasota Opera
Το Θριαμβικό Εμβατήριο της «Αϊντας». Rod Millington, Sarasota Opera


——— ΤΡΙΤΗ ΠΡΑΞΗ ———


Η Αΐντα τα έχει βάψει μαύρα. Πάει το’ χασε το γκομενάκι, και δεν έχει ΚΤΕΛ να γυρίσει σπίτι. Ο πατέρας της, αντί να της σταθεί, συνεχίζει την χουρμαδοκατάσταση. Εκείνη κλαίει τη μοίρα της αναπολώντας χαμένες πατρίδες και έρωτες, μέχρι που την διακόπτει ο πατέρας της:
— Μαζέψου, κορίτσι πράμα, σου τρέχουν τα σάλια για τον βουτυρομπεμπέ.
— Μα εγώ αυτόνα θέλω, μπαμπάκα.
Επειδή ωστόσο το σουηδικό μοντέλο διαπαιδαγώγησης δεν είχε εφευρεθεί ακόμα, αρχίζει να τη γεμίζει ενοχικά σύνδρομα – ωσάν μια γνήσια ελληνίδα μάνα. Ο πατέρας λοιπόν θέλει η Αΐντα να εξαπατήσει τον Ρανταμές και να του αποσπάσει το μυστικό πέρασμα των Αιγυπτίων. Έτσι, θα μπορέσει να στήσει ενέδρα στη μισητή ομάδα του Ρανταμές με μια νεοσύστατη ομάδα από την Αιθιοπία. Σατανικό! Η Αΐντα αρχικά ενίσταται αλλά τελικά υποκύπτει στις πατρικές πιέσεις. Τέτοια είναι αφού!

Ο Ρανταμές έρχεται να την δει μια τελευταία φορά πριν τον γάμο. Η Αΐντα το παίζει θιγμένη, αλλά γρήγορα υποκύπτει στην ακαταμάχητη γοητεία του τενόρου-χουρμαδοκουκουτσοφτύστη. Έχει όμως και τον πατέρα της να παραμονεύει, οπότε δεν παίζει φασούλα. Αντ’ αυτού, τον κάνει να προδώσει το μυστικό πέρασμα της αιγυπτιακής ομάδας. Εκεί πάνω λοιπόν ξεπροβάλλει ο Αμονάσρο και ο Ρανταμές καταλαβαίνει ότι η Αΐντα τον έχει προδώσει. Πάνω στο σάστισμα όμως τσουπ! και η Αμνέριδα με τον δικό της μπαμπά!
— Μπαμπά μου κλέψανε τις μπίλιες, φωνάζει η κόρη.
— Όλοι φυλακή, διατάζει ο μπαμπάς!
Ο Ρανταμές νιώθει προδομένος και ξεβράκωτος στην τοποθεσία Μέμφις.

——— ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΡΑΞΗ ———


Η Αμνέριδα μετανιώνει και θέλει να δει τον Ρανταμές. Της τον φέρνουν σηκωτό και αρχίζει αυτή τα παρακάλια.
— Άφησέ τηνε την τριτοδεύτερη, την δούλα, την παστρικιά κι από μένα ό,τι θες!
— Όχι!
— Βρε άστηνα που σου λέω, εγώ έχω τα πλούτη, εγώ και τα ελέη.
— Όχι!
— Οχιά να σε φάει, βλαμμένο!
— Δεν σε θέλω μαρή, πώς να σου το πω; Εγώ την Αΐντα αγαπώ!
— Ε, άι σιχτίρ, κι εσύ και η Αΐντα σου, μας τα ’πρηξες! του λέει και η φαραονοκόρη. Τώρα να δεις τι έχεις να πάθεις!
Και φωνάζει τους φύλακες.
Αφού τον πάνε πίσω στο μπουντρούμι του, η Αμνέρις μονολογεί και λέει:
— Ωιμέ τι έπαθα η καψερή. Θα μου τονε σκοτώσουνε τον άντρα. Από την ζήλεια μου θα πάει το παλικάρι.
Έρχονται τότε οι δικαστές να καταδικάσουν τον Ρανταμές. Η Αμνέριδα γονυπετής να παρακαλάει.
— Μην μου τον παίρνετε τον άντρα, τον αγαπώ.
Τίποτα αυτοί! Ανένδοτοι.
—Τις κατάρες μου όλες να’ χετε, αναθεματισμένη ράτσα, σκούζει και σωριάζεται!

Ο Ρανταμές έχει καταδικαστεί σε θάνατο και τον έχουν χώσει σε μια σπηλιά ωσάν μια άλλη Αντιγόνη. Εκεί έρχεται και τον βρίσκει η Αΐντα, πλέον ορφανή και άπατρις, αποφασισμένη να πεθάνει μαζί του, μη χάσει. Μαζί τραγουδούν για τον έρωτα και τι όμορφα που θα περνάνε στον ουρανό. Η Αμνέριδα από έξω κλαίει που έχασε τέτοιο γκόμενο.

Α Υ Τ Α