Οι Παραστρατημένοι, ο Ναζίμ και μια Λιλίκα άλλη από τη Νάκου

—  ΤΑ ΠΡΑΓ­ΜΑ­ΤΑ ΚΑΙ Η ΑΠΩ­ΛΕΙΑ ΤΟΥΣ*  —

Τη μα­μά μου τη λέ­νε Λί­λη. Λί­λη απ’ το Τρια­ντα­φυλ­λή. Όχι, δεν εί­ναι κά­ποιο παι­δι­κό από­το­κο δι­στα­κτι­κής προ­φο­ράς του ονό­μα­τος με επα­νά­λη­ψη της λή­γου­σας που οι γο­νείς βρή­καν χα­ρι­τω­μέ­νο.
Η μα­μά μου εί­ναι Λί­λη απ’ το Λι­λί­κα, και συ­γκε­κρι­μέ­να απ’ τη Λι­λί­κα Νά­κου.
Τι να εί­χαν άρα­γε στο μυα­λό τους η για­γιά μου κι ο παπ­πούς μου όταν δια­βά­ζα­νε μα­ζί τους Πα­ρα­στρα­τη­μέ­νους; Έγκυος η για­γιά 19 χρο­νών στο δεύ­τε­ρο παι­δί της, κι ο παπ­πούς ερ­γά­της τό­τε σε με­ταλ­λεία στη Δρά­μα, δια­βά­ζουν εναλ­λάξ με φω­να­χτή ανά­γνω­ση το μυ­θι­στό­ρη­μα της Νά­κου κι απο­φα­σί­ζουν πως έτσι θα βγά­λουν το παι­δί τους που θα γεν­νη­θεί. Αυ­τό θα ήταν ένα λήμ­μα πι­θα­νό, δί­πλα στη λέ­ξη τρυ­φε­ρό­τη­τα στο προ­σω­πι­κό μου λε­ξι­κό.

«Ναι, εί­χα ανα­κα­λύ­ψει έναν με­γά­λο κό­σμο, τον κό­σμο των βι­βλί­ων. Κι ήμουν ακό­μα σαν χα­μέ­νη ανά­με­σα σ' αυ­τόν. Από τό­τε η ζωή μου άλ­λα­ξε ολό­τε­λα. Ένα πά­θος με κυ­ρί­ε­ψε, μια ξαφ­νι­κή δί­ψα για μά­θη­ση, μια πε­ριέρ­γεια, που σχε­δόν με τυ­ραν­νού­σε, να μά­θω όσο μπο­ρού­σα πιο πολ­λά.»

Η αφή­γη­ση των παπ­πού­δων εγκι­βω­τί­ζει την αφή­γη­ση των ηρώ­ων.

Αφού μας άφη­σαν κι οι δύο, αδειά­ζο­ντας τη βι­βλιο­θή­κη τους βρή­κα, ανά­με­σα στα άλ­λα (τα άλ­λα μπο­ρεί να ήταν οι θέ­σεις του ΠΑ­ΣΟΚ στα συ­νέ­δρια του ΄80 για τη γυ­ναί­κα και τη νε­ο­λαία κλπ.) μια έκ­δο­ση του ’59 με τα άπα­ντα του Να­ζίμ Χικ­μέτ – εξώ­φυλ­λο ροζ υφα­σμά­τι­νο με τα γράμ­μα­τα χα­ραγ­μέ­να επά­νω και την υπο­γρα­φή του παπ­πού μου στην πρώ­τη σε­λί­δα. Πε­ριου­σια­κό στοι­χείο. Bizim Nazim.

«Ε ναι, αν δεν δια­βά­ζει ένας ερ­γά­της στα με­ταλ­λεία και μια κο­πέ­λα που ετοι­μά­ζε­ται να κρα­τή­σει μό­νη της μα­γα­ζί, Νά­κου και Χικ­μέτ, ποιος θα δια­βά­σει;»

_{* Το όνομα της στήλης είναι εμπνευσμένο από τη φράση του David Grossman «τα βιβλία είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο, όπου μπορούν να συνυπάρχουν τα πράγματα και η απώλειά τους».}