Επιστολές ή «Περί άλλα...»

Στη στήλη αυτή δημοσιεύονται ενδιαφέρουσες επιστολές γνωστών καλλιτεχνών (συγγραφέων, μουσικών, ζωγράφων,...) απευθυνόμενες σε φίλους, συναδέλφους, οικείους ή απλώς γνωστούς, στις οποίες αναφέρονται σε θέματα που ουδεμία σχέση έχουν με το καλλιτεχνικό τους έργο ούτε, ει δυνατόν, με τις τέχνες γενικότερα. Μπορεί να πρόκειται για θέματα προσωπικά ή επικαιρότητας, να αφορούν τραγικά συμβάντα ή να σατιρίζουν καταστάσεις και ανθρώπους. Το πιο σημαντικό κριτήριο για την επιλογή τους θα είναι το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, φυσικά, αλλά και το κατά πόσο, μέσα από αυτές, διαφαίνονται πλευρές της προσωπικότητας των επιστολογράφων ή των αποδεκτών, που απέχουν ή και επιβεβαιώνουν τη συμβατική εικόνα που έχουμε διαμορφώσει στο νου μας για τους καλλιτέχνες αυτούς σαν άτομα. Ως εκ τούτου, η επιλογή των επιστολών θα είναι καθαρά υποκειμενική.

———— ≈ ————

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ
ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ
ΣΤΟΝ
ΝΙΚΟΛΑΟΥΣ ΖΜΕΣΚΑΛ ΦΟΝ ΝΤΟΜΑΝΟΒΕΤΣ

———— ≈ ————

^{[ Βιέννη, 25 Φεβρουαρίου 1813 ]}

Είμαι συνεχώς άρρωστος, αγαπητέ Ζ., από τότε που σας είδα· εντωμεταξύ ο υπηρέτης που είχατε στο σπίτι σας πριν από τον τωρινό, παρουσιάστηκε σε μένα· δεν τον θυμόμουνα, μου είπε όμως ότι ήταν σε σας και ότι δεν έχετε τίποτα σοβαρό να του προσάψετε εκτός του ότι δεν ξέρει να χτενίζει καλά τα μαλλιά – Του έδωσα κάτι, ένα Γκούλντεν¹ μόνο, σαν προκαταβολή· αν δεν έχετε τίποτα σοβαρότερο να του προσάψετε, το οποίο σας παρακαλώ να μου πείτε με κάθε ειλικρίνεια, θα τον κρατήσω, αφού, όπως γνωρίζετε, η κόμμωσή μου είναι το τελευταίο πράγμα που με απασχολεί, εκτός κι αν μπορεί να χτενίσει και να φουσκώσει τα οικονομικά μου – Περιμένω κάποια απάντηση από σας ακόμα και αυθημερόν· αν τύχει και δεν ανοίξει κανείς στον υπηρέτη σας, ας αφήσει το μήνυμά σας στο διπλανό διαμέρισμα και αν δε βρει κανένα, κάτω στον θυρωρό.

Είθε ο Ουρανός να ευλογεί τις μουσικές σας επιχειρήσεις —

Δικός σας

Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν

Miserabilis²

1. Το Γκούλντεν ήταν η επίσημη νομισματική μονάδα της Αυστρο-ουγγρικής Αυτοκρατορίας από το 1754 έως το 1892.
2. Υπογράφοντας miserabilis (αξιολύπητος), ο Μπετόβεν θέλει να δηλώσει την άσχημη κατάσταση που βρισκόταν εκείνη τη χρονιά.

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) όταν έγραψε την επιστολή αυτή ήταν πλέον ένας αναγνωρισμένος συνθέτης, είχε συνθέσει οκτώ Συμφωνίες (1η – 8η), την όπερα Φιντέλιο την Missa Solemnis και πολλά άλλα έργα. Το 1813 όμως ήταν και χρονιά με πολλά προσωπικά, οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα που είχαν μειώσει τη δημιουργική του ικανότητα.

Ο Νικολάους Ζμέσκαλ Φον Ντομάνοβετζ (Nikolaus Zmeskall von Domanovecz) (1759-1833), ήταν ανώτερος κρατικός υπάλληλος στην ουγγρική αντιπροσωπεία στην Αυτοκρατορική Αυλή της Βιέννης. Υπήρξε στενός φίλος του Μπετόβεν, μέχρι το τέλος της ζωής του, επικοινωνούσε τακτικά μαζί του με γράμματα και σημειώματα, του έκανε διάφορες μικρές εξυπηρετήσεις και συναντιόντουσαν συχνά στην ταβέρνα Zum Schwan της Βιέννης. Ο Ζμέσκαλ ήταν και μουσικός, είχε γράψει κάποια έργα για έγχορδα και έπαιζε τσέλο. Ο Μπετόβεν του είχε αφιερώσει δύο έργα.