Τα λόγια αυτά που γράφω, τα ποιήματα, είναι μια πρωταρχική ανάγκη για μένα. Γι᾽αυτό είναι γραμμένα τις πιο απίθανες ώρες, στα πιο απίθανα μέρη. Την ημέρα, τη νύχτα, στο σπίτι, σε καφενεία, σε τρόλεϊ, ακόμα και περπατώντας.
Τα λόγια αυτά, τα ποιήματα, είναι σαν ένα υποσυνείδητο ημερολόγιο της ζωής μου και δεν ξέρω τι θα γινόμουν αν δεν τα έγραφα.
Μίλτος Σαχτούρης,
«Αυτοβιογραφικό» σημείωμα (3 Mαρτίου 1979)
Με καταγωγή από την Ύδρα, ο Μίλτος Σαχτούρης γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου του 1919 στην Αθήνα και ήταν δισέγγονος του ναυάρχου του 1821 καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. Το 1937 εγγράφηκε με προτροπή του πατέρα του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά μετά το θάνατό του την εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί απερίσπαστος στην ποίηση. Το έργο του εκπροσωπούν οι ποιητικές συλλογές Η λησμονημένη (1945), Παραλογαίς (1948), Με το πρόσωπο στον τοίχο (1952), Όταν σας μιλώ (1956), Τα φάσματα ή H χαρά στον άλλο δρόμο (1958), Ο περίπατος (1960), Τα στίγματα (1962), Σφραγίδα ή Όγδοη Σελήνη (1964), Το σκεύος (1971), Χρωμοτραύματα (1980), Εκτοπλάσματα (1986), Καταβύθιση (1990), Έκτοτε (1996) και Ανάποδα γυρισαν τα ρολόγια» (1998). Το 1956 τιμήθηκε με το Α' Βραβείο του διαγωνισμού «Νέοι ευρωπαίοι ποιητές» της RAI για το Όταν σας μιλώ, το 1962 με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για Τα στίγματα, το 1987 με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα Εκτοπλάσματα και το 2003 με το κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα αγγλικά, τα ιταλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά, τα πολωνικά, τα βουλγαρικά ενώ ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από τους Μάνο Χατζιδάκι, Αργύρη Κουνάδη, Γιάννη Σπανό, Κυριάκο Σφέτσα και Νίκο Ξυδάκη.
Ο Σαχτούρης κινείται ανάμεσα στις ιστορικές συμπληγάδες της εποχής του, εγγράφοντας την αιματηρή της πραγματικότητα σε μιαν ευθύς εξαρχής τεθλασμένη γραμμή. Ως μεταπολεμικός υπερρεαλιστής, ο Σαχτούρης θα αποφύγει τα γλωσσικά παιχνίδια και τις μυστικιστικές τάσεις των προκατόχων του, πιάνοντας από πολύ νωρίς επαφή με τον δραματικό λόγο του εξπρεσιονισμού. Με τα χρώματα και τις ισχυρές μεταφορές, ο ποιητής θα σκηνοθετήσει υποβλητικά τα πρόσωπά του, βυθίζοντάς τα στο παράλογο και την παράνοια. Η έξαρση των μεταφορών και των χρωμάτων αποκαλύπτει έτσι έναν παρά φύσιν κόσμο: τον κόσμο που προέρχεται από την καρδιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Νόρα Αναγνωστάκη, Οι δύσκολοι καιροί μέσα από την ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη, Τραμ, 1973
Γιάννης Δάλλας, Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης, Κέδρος, 1997
Αγγελική Κωσταβάρα (επιμ.), «Μίλτος Σαχτούρης (1919–2005): Συνοπτική εργογραφία», περ. Αντί, περίοδος β΄, τεύχος 858/859, 30 Δεκεμβρίου 2005, σσ. 14–15.
Δ.Ν. Μαρωνίτης, Σαχτούρης: Άνθρωποι-Χρώματα-Ζώα-Μηχανές, Γνώση, 1980
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Μίλτος Σαχτούρης, Η παράκαμψη του υπερρεαλισμού, Εστία 1991
Επιμέλεια αφιερώματος: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Βλ. Συνέντευξη του Μίλτου Σαχτούρη στον Μάνο Ταξίδη (=Μάνο Ελευθερίου), 1986
Ντοκυμαντέρ του Λευτέρη Ξανθόπουλου στην εκπομπή «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» της ΕΡΤ με τίτλο «ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΠΟΥΛΙΩΝ» , αφιερωμένο στη ζωή και το έργο τού Μίλτου Σαχτούρη. (Συμμετέχουν: Γιάννης Δάλλας, Μιχαήλ Μήτρας, Δημήτρης Κοσμόπουλος, Γιώργος Κακουλίδης κ.ά.)
