Ένα ποιητικό διαμάντι από τη Χίο

Στη μνή­μη της Λιά­νας Στε­φα­νή

Τον Ιού­νιο του 2016 με το σύλ­λο­γο Φί­λοι του Αρ­χαιο­λο­γι­κού Μου­σεί­ου Θεσ­σα­λο­νί­κης, βρέ­θη­κα για λί­γες μέ­ρες στο νη­σί, με απευ­θεί­ας πτή­ση από Θεσ­σα­λο­νί­κη. Εί­χα ξα­να­πά­ει για με­ρι­κές μέ­ρες, πριν από πολ­λά χρό­νια, φι­λο­ξε­νού­με­νος των φί­λων βυ­ζα­ντι­νο­λό­γων Μπά­μπη και Βά­σως Πέν­να (η Βά­σω έφυ­γε πριν με­ρι­κά χρό­νια) και τό­τε ο Μπά­μπης, με αφορ­μή υπη­ρε­σια­κές αυ­το­ψί­ες, με εί­χε τρι­γυ­ρί­σει σχε­δόν πα­ντού, έχο­ντας μα­ζί μας μία φω­το­τυ­πία από τον αρ­χαιο­λο­γι­κό χάρ­τη του νη­σιού. Ήταν από έναν πα­λιό αρ­χαιο­λο­γι­κό οδη­γό του αεί­μνη­στου Μπού­ρα.
Αυ­τή τη φο­ρά έπε­σα στην με­τά τις με­γά­λες αν­θο­φο­ρί­ες επο­χή, όμως οι αέ­ρη­δες μύ­ρι­ζαν ακό­μη, ώρι­μα πια, αρώ­μα­τα, ιδί­ως στη Νέα Μο­νή και στους κά­μπους με τα εσπε­ρι­δοει­δή και τα μα­στι­χό­δε­ντρα και εκεί γύ­ρω στα Μαύ­ρα Λι­λά­δια.
Ένα πρω­ι­νό, σκε­πτό­με­νος με ποιο τρό­πο θα μπο­ρού­σα να δω την Πα­να­γία την Κρί­να, ναό με­λε­τη­μέ­νο και δη­μο­σιευ­μέ­νο από τον φί­λο μου τον Μπά­μπη –κά­τι που δεν έγι­νε τε­λι­κά δυ­να­τό– και υπό την επή­ρεια της μα­γεί­ας του αντι­γρά­φου του γνω­στού πί­να­κα του Ντε­λα­κρουά «Η σφα­γή της Χί­ου» και της εξαί­ρε­της (και από μου­σειο­λο­γι­κή άπο­ψη) μό­νι­μης έκ­θε­σης σε οθω­μα­νι­κό μνη­μείο της πό­λης, το μά­τι μου έπε­σε σε ένα του­ρι­στι­κό οδη­γό του νη­σιού, αφη­μέ­νο στη ρε­σε­ψιόν του με­γά­λου πα­ρα­θα­λάσ­σιου ξε­νο­δο­χεί­ου. Φυλ­λο­με­τρώ­ντας τον, ξαφ­νι­κά, η ποι­η­τι­κή απο­κά­λυ­ψη: ένα δη­μο­τι­κό τρα­γού­δι της Χί­ου.
Αν και κε­ραυ­νο­βο­λη­μέ­νος, πρό­λα­βα να δω ότι η πα­ρα­πο­μπή ήταν άψο­γη, σκέ­φτη­κα ότι μάλ­λον φι­λό­λο­γος θα έπρε­πε να εί­χε επι­με­λη­θεί τον οδη­γό και τον έκλει­σα βια­στι­κά. Ντρά­πη­κα να ζη­τή­σω να μου κά­νουν μια φω­το­τυ­πία, αλ­λά έκα­νε και μου την έστει­λε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη ο κύ­ριος Νί­κος Μί­τσης, να εί­ναι κα­λά. Το δη­μο­τι­κό αυ­τό τρα­γού­δι εί­ναι δη­μο­σιευ­μέ­νο στο σχε­τι­κό δί­το­μο της Βα­σι­κής Βι­βλιο­θή­κης που εί­χε επι­με­λη­θεί ο κα­θη­γη­τής μου της λα­ο­γρα­φί­ας στο ΑΠΘ Δη­μή­τριος Πε­τρό­που­λος που προ­ερ­χό­ταν από την Ακα­δη­μία Αθη­νών και στον οποίο πολ­λά χρω­στά­ει η με­λέ­τη των δη­μο­τι­κών μας τρα­γου­διών.

Ση­μεί­ω­ση:  

Πρό­κει­ται για το Οθω­μα­νι­κό τέ­με­νος Με­τζι­τιέ το οποίο, κα­τά την πρώ­τη μου επί­σκε­ψη, δεν εί­χε ακό­μη αρ­χί­σει να ανα­κα­τα­σκευά­ζε­ται και στο δά­πε­δό του φυ­λάσ­σο­νταν δε­κά­δες αρ­χι­τε­κτο­νι­κά μέ­λη πολ­λών επο­χών, κυ­ρί­ως βυ­ζα­ντι­νά. Στο κτή­ριο αυ­τό, τώ­ρα πλέ­ον Βυ­ζα­ντι­νό Μου­σείο του νη­σιού, φυ­λάσ­σε­ται και πι­στό αντί­γρα­φο της «Σφα­γής της Χί­ου» του Ντε­λα­κρουά, που προς το τέ­λος του 2016 εί­χε εκτε­θεί στο Τελ­λό­γλειο της Θεσ­σα­λο­νί­κης

Μα­ρια­νός αέ­ρας: ο αέ­ρας που φυ­σά­ει από τη με­ριά της Αμορ­γού.
Λάβ­νε­τε: από το λά­μνω, κω­πη­λα­τώ.
Λά­φτει: λά­μπει.

(Ευ­χα­ρι­στώ την κ. Αρε­τή Τζιν­τζιό­βα, Σπου­δα­στή­ριο Λα­ο­γρα­φί­ας, ΑΠΘ, για­τί εν και­ρώ παν­δη­μί­ας μου σκα­νά­ρι­σε με­ρι­κές σε­λί­δες από το βι­βλίο του Πε­τρό­που­λου).