Στην αιφνίδια χαρά μίας φωτογραφίας

μ’ αρπάζει δεν προλαβαίνω από την πλάτη
και με σέρνει δεν προλαβαίνω βουλιάζει
το κεφάλι μου δεν προλαβαίνω σβήνει/έσβησε
το κερί.
(Mαρία Κυρτζάκη, «Καρένινα»)

24 Νοεμβρίου του 2012. Κατεβαίνοντας την Εθνική Βιβλιοθήκη. Φωτό: Γιάννης Φαλκώνης. Στα φόρτε της η κρίση. Στα φόρτε κι οι γιορτές των ποιητών. Η μία πρόσκληση μετά την άλλη. Μα εμείς δεν έχουμε δουλειά με όλες αυτές τις φιέστες. Σπάνια πάμε. Σειρά προφάσεων έτοιμη:

— Δηλητηρίαση.
— Πλημμύρισε το σπίτι.
— Απεργούν τα ταξί. Δεν έχω τρόπο νά ’ρθω.
— Πονάει το κεφάλι μου απ’ τις ωτοασπίδες.
— Με κλείδωσαν.

Όμως το μεσημέρι εκείνο του Σαββάτου, σε κατάφεραν, Μαρία. Κι εμείς σε καταφέραμε, που τόσο θέλαμε να ακούσουμε την ποίησή σου.

Μια σφαίρα πάλι απόψε
του πήρε τη ζωή — δεκαπέντε
χρονώ, είπαν οι ειδήσεις, αντιεξουσιαστής.

Το είχες διαβάσει μεταξύ άλλων. Και να σου η πραγματικότητα ξανά να μας εκπλήξει. Μια σφαίρα παρά λίγο να ακουστεί και πάλι.

— Τι βλέπουμε άραγε κι οι τρεις κι έχουμε ξεραθεί στα γέλια;
— Είναι τα ματ στην Πανεπιστημίου κι απαγορεύουν την κυκλοφορία.
— Σε λίγο αρχίζει η διαδήλωση.
— Ποιον χαιρετά η Κική;
— Τους διαδηλωτές.
— Απαγορεύεται το κάπνισμα, κυρίες μου.
— Μα κύριε, Έλεος… με τόσα δακρυγόνα ο δικός μας καπνός σας πείραξε;
— Απαγορεύεται το κάπνισμα. Ενοχλούνται οι κίονες.
— Τα αναμμένα τσιγάρα σας σκορπούν γύρω χρυσόσκονη.
— Με καλεί το καθήκον τη χαρά σας να σβήσω.

Νομίζω θυμάμαι καλά τι ακουγόταν. Κάτι όμως δεν μου πάει. Άλυτος μένει ο γρίφος. Ποια η ακριβής προέλευση της τόσης ευτυχίας μας; Δεν μπορεί να ήταν μόνο λόγω της ατμόσφαιρας… που οι διαδηλωτές, τα ματ, και οι παρευρεθέντες.

Δεν είναι απλώς χαμόγελα. Είναι η κάθοδος προς την Σχιστή οδό. Κι όσο το βλέμμα προσηλώνεται, Λιγοστό και να χάνεται. Μαζί και η χαρά. Ώσπου χαθήκατε εντελώς κι εσείς με μια ακανόνιστη σειρά. Πρώτα η Σερβάκη, μετά η μάνα σου. Σε λιγότερο από μήνα εσύ. Αιφνιδίως. Και δίχως να ’χω τάφο σου να επισκεφτώ. Μονάχα τη φωτογραφία που βλέπεις. Αυτό που έλεγε η Κική:          

Στη στάχτη θα με εμπιστευτώ

Εσύ το έκανες πράξη. Αυτό που τάφο σου δεν είχαμε, για να σε επισκεφτούμε, αυτό ήταν που την έκανε ν’ αλλάξει γνώμη. Δεν εμπιστεύτηκε στη στάχτη της εντέλει. Ετάφη πλάι στον Άθω στο Α΄. Τα άλλα σ’ τα είπε. Ή όπως και να ’ναι, σύντομα θα σ’ τα πει.

Σταματώ κάπου εδώ, σίγουρη πως ξεπέρασα τον αριθμό των λέξεων. Δεν μου έχει βάλει όριο ούτε η Αθηνά, ούτε ο Δημήτρης, ούτε κανείς. Άλλωστε, αυτά που γράφουμε εδώ, τα Αφιερώματα, οι στάχτες, τα μνημόσυνα είναι για μας. Εμείς, για μας, ψάχνουμε τρόπους να απαλύνουμε την λύπη από την απουσία σου. Εσύ… πολλά χρόνια προτού περάσεις την Σχιστή οδό φρόντισες να μας μάθεις ότι:

Για θάνατο μιλούν οι ζωντανοί

———— ≈ ————

ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ

[1] Πρόλαβες και με το παραπάνω.

[2] Παρότι θα βρεθήκατε με την Κική, λέω που έχει έξι μήνες που αναχώρησε από εδώ, επέμενε να σου διαβιβάσω πως είναι ανάγκη να μιλήσετε. Αμέλησα. Πια δεν μου μένει τίποτα απ’ το να εκμεταλλευτώ τους στίχους της, προς όφελός μου. Δεν υποφέρεται η τόση εξ αποστάσεως συνάφεια του κόσμου, οι τόσες οι κινήσεις κι ομιλίες. Όσων μας έλεγες πως ο Καβάφης έγραψε γι’ αυτούς το «Ας φρόντιζαν» πληθαίνει η λίστα τους ασφυκτικά. Ξέρεις εσύ… Και η Κική βεβαίως που σου αφιέρωσε το ποίημα:

Ανέθεσα σε κάποιο φιλικό μας όνειρο
να σου μεταφέρει εν συντομία
πως είναι ανάγκη να μιλήσουμε.

[3] Εδώ, μετά τον θάνατό της —πες το της σε παρακαλώ— ξέσπασε πανδημία που μας γλιτώνει από τις εκδηλώσεις, τις συναντήσεις κορυφής, κάθε λογής συγχρωτισμούς, τουλάχιστον διά της φυσικής ποιητικής τους παρουσίας.

[4] Τώρα πού βρίσκεστε ακριβώς;