Καλοκαίρι, δεκαετία '90: μια παρέα έξι ατόμων περνάει τις διακοπές της στην Τήλο, όταν ο ένας από αυτούς (ο πιο πολλά υποσχόμενος, αυτός του οποίου το μέλλον διαφαινόταν λαμπρό) θα πνιγεί στην προσπάθειά του να πιάσει έναν ροφό. 20 χρόνια μετά οι φίλοι του αποφασίζουν να ξαναπάνε στην Τήλο για να τιμήσουν τη μνήμη του.
«Οξυγόνο» λοιπόν και με αυτόν τον πετυχημένο τίτλο η συγγραφέας παίζει με τα βασικά συστατικά της ιστορίας: το οξυγόνο που στερήθηκε –κυριολεκτικά– ο αποθανών και το οξυγόνο που στερούνται –μεταφορικά– οι υπόλοιποι ήρωες στις ζωές τους.
Η Κουναλάκη αναπτύσσει μια μάλλον απλή ιστορία –πώς εξελίσσονται οι ζωές πέντε ανθρώπων– που καταφέρνει ωστόσο να χωρέσει μέσα της πάρα πολλά στοιχεία, τόσο υπαρξιακά όσο και κοινωνικά.
Η συγγραφέας, αφού έχει σπρώξει τους ήρωες της σε μια βίαιη ενηλικίωση, μας τους ξαναπαρουσιάζει στη μέση ηλικία, με τα λάθη τους, τις αποτυχίες τους, τις νευρώσεις τους. Κανείς δε μοιάζει ικανοποιημένος από τη ζωή του και κανείς δε φαίνεται να είχε την εξέλιξη που θα μπορούσε να έχει.
Αλλά η Κουναλάκη δεν αρκείται στους φίλους που μας έρχονται από τα 90s. Το ψηφιδωτό των ηρώων της συμπληρώνεται από τα παιδιά τους, τα οποία διανύουν τη δική τους νεότητα σε μια εντελώς διαφορετική εποχή: την ψηφιακή. Θέλει η συγγραφέας να παρουσιάσει τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε γενιάς; Θέλει να κάνει μια σύγκριση; Ίσως ναι – σε καμία περίπτωση πάντως δεν κρίνει, ούτε εξιδανικεύει. Καταγράφει απλώς με τον ρεαλιστικότερο τρόπο.
Μέσα από τα υπαρξιακά αδιέξοδα των ηρώων, η Κουναλάκη βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τα πιο φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα: για την οικονομική κρίση, για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς, για τα social media και τον τρόπο που αυτά επηρεάζουν την επικοινωνία, για την ομοφυλοφιλία, για τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας όπως τις εντοπίζει ένας Έλληνας που μένει στο εξωτερικό.
Το «Οξυγόνο» είναι ένα –φαινομενικά– ανάλαφρο μυθιστόρημα, γραμμένο σε μικρά κεφάλαια, σύγχρονη γλώσσα και λόγο που ακολουθεί έναν εξαιρετικά γρήγορο και ευχάριστο ρυθμό. Στην ουσία όμως κάθε άλλο παρά ανάλαφρο είναι, καθώς θέτει τα πιο βαθιά υπαρξιακά ερωτήματα: Είναι προτιμότερο να πεθαίνει κανείς προτού φθαρεί; Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε τη ζωή που ονειρευόμασταν στη νεότητά μας; Πώς βγαίνει κανείς από το τέλμα της μέσης ηλικίας; Πώς επιβιώνει ένας νέος σε μια σκληρή κοινωνία; Απαντήσεις φυσικά δεν υπάρχουν, ούτε από τους ήρωες ούτε από την συγγραφέα.
