Ο Τιάγκου ντε Μέλου (Thiago de Mello) γεννήθηκε το 1926 στην Αμαζόνα της Βραζιλίας. Κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1964, συνελήφθη, φυλακίστηκε και εξορίστηκε στη Χιλή. Εκεί γνώρισε τον Pablo Neruda, με τον οποίο έγιναν φίλοι. Επέστρεψε στη Βραζιλία το 1978. Η πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έγινε το 1951 με την κυκλοφορία του βιβλίου του Silêncio e Palavra. Στους θεματικούς άξονες των ποιημάτων και των δοκιμίων του εντοπίζουμε, συν τοις άλλοις, την ελευθερία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το μεγαλείο της φύσης. Όντας ενεργός ακτιβιστής, υπερασπίζεται σθεναρά την προστασία του δάσους του Αμαζονίου. Το ποίημα που ακολουθεί γράφτηκε το 1964, ενώ ήταν εξορισμένος στο Σαντιάγο της Χιλής.
Τα νομοθετήματα του ανθρώπου
Άρθρο 1
Διά νόμου τώρα μετράει η αλήθεια,
τώρα μετράει η ζωή,
και χέρι χέρι,
όλοι μαζί θα πορευτούμε την αληθινή ζωή.
Άρθρο 2
Διά νόμου κάθε μέρα της εβδομάδας,
ακόμη κι η πιο γκρίζα Τρίτη,
έχει το δικαίωμα να γίνει κυριακάτικο πρωινό.
Άρθρο 3
Διά νόμου, από τώρα και στο εξής,
σε κάθε παράθυρο θα υπάρχουν ηλιοτρόπια,
όλα τα ηλιοτρόπια θα έχουν το δικαίωμα ν’ ανοίγουν στη σκιά·
τα παράθυρα πρέπει να είναι ανοιχτά, ολημερίς,
στο πράσινο όπου φυτρώνει η ελπίδα.
Άρθρο 4
Διά νόμου ποτέ ξανά
ο άνθρωπος
δε θα αμφισβητήσει τον άνθρωπο.
Ο άνθρωπος θα εμπιστεύεται τον άνθρωπο
όπως οι φοίνικες εμπιστεύονται τον άνεμο,
όπως ο άνεμος εμπιστεύεται την ατμόσφαιρα,
όπως η ατμόσφαιρα εμπιστεύεται το γαλάζιο του ουρανού.
Ο άνθρωπος θα εμπιστεύεται τον άνθρωπο
όπως ένα παιδί εμπιστεύεται το άλλο.
Άρθρο 5
Διά νόμου οι άνθρωποι
είναι απαλλαγμένοι απ’ τον ζυγό του ψεύδους.
Ποτέ πια δε θα χρειαστεί να φορέσουν
την πανοπλία της σιωπής
ούτε την αρματωσιά των λέξεων.
Ο άνθρωπος θα κάθεται στο τραπέζι
με βλέμμα καθαρό
γιατί η αλήθεια θα σερβίρεται
πριν το επιδόρπιο.
Άρθρο 6
Θα θεσπιστεί, εις τους αιώνας των αιώνων,
τ’ όνειρο του Προφήτη Ησαΐα:
ο λύκος κι ο αμνός θα βόσκουνε παρέα
και η τροφή τους θα ’χει τη γεύση της αυγής.
Άρθρο 7
Διά ανεκκλήτου νόμου θεσπίζεται
η μόνιμη βασιλεία της δικαιοσύνης και της καθαρότητας,
κι η χαρά θα είναι μια ευγενής σημαία
παντοτινά ξεδιπλωμένη στην ψυχή του λαού.
Άρθρο 8
Διά νόμου ο μεγαλύτερος πόνος
ήταν και θα είναι
η ανικανότητα να δώσουμε αγάπη στον αγαπημένο
κι η γνώση ότι το νερό
προσφέρει στο φυτό το θαύμα του άνθους.
Άρθρο 9
Επιτρέπεται ο άρτος ο επιούσιος
να φέρει την υπογραφή του ανθρώπινου ιδρώτα.
Αλλά πάνω απ’ όλα πρέπει να έχει
την καυτή γεύση της στοργής.
Άρθρο 10
Επιτρέπεται σε κάθε άτομο,
κάθε στιγμή της ζωής του,
να φοράει λευκή φορεσιά.
Άρθρο 11
Διά νόμου, εξ ορισμού,
ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που αγαπάει
και γι’ αυτόν τον λόγο είναι όμορφος,
πολύ πιο όμορφος από τον Αυγερινό.
Άρθρο 12
Διά νόμου τίποτα
δε θα επιβάλλεται ούτε θα απαγορεύεται.
Όλα θα επιτρέπονται,
μαζί και το παιχνίδι μ’ έναν ρινόκερο
κι η βόλτα τ’ απομεσήμερο
με μια τεράστια μπιγκόνια στο πέτο.
Ειδική παράγραφος:
Μόνο ένα πράγμα απαγορεύεται:
να αγαπάς χωρίς αγάπη.
Άρθρο 13
Ορίζεται ότι το χρήμα
δε θ’ αγοράζει πια
τη λιακάδα των πρωινών που πρόκειται να ’ρθούν.
Βγαλμένο απ’ τη μεγάλη κασέλα του φόβου,
το χρήμα θα μεταμορφωθεί στ’ αδελφικό σπαθί
που υπερασπίζεται το δικαίωμα στο τραγούδι
και το χάδι της μέρας που ήρθε.
Ακροτελεύτιο άρθρο
Απαγορεύεται
η χρήση της λέξης ελευθερία,
η οποία θα απαλειφθεί απ’ όλα τα λεξικά
κι απ’ τους δολερούς βάλτους των στομάτων.
Από εδώ και στο εξής
η ελπίδα θα είναι ζωντανή και διάφανη
σαν μια φωτιά ή ένα ποτάμι,
και κατοικία της θα είναι για πάντα
η καρδιά του ανθρώπου.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
αυτόν το μήνα οι εκδότες προτείνουν:
