Ο ποιητής του ήρεμου πένθους


Ο Γιάννης Κοντός γεννήθηκε στο Αίγιο το 1943. Σπούδασε οικονομικά και εργάστηκε για λίγο ως ασφαλιστής. Μεταξύ 1971-1976 διατήρησε, μαζί με τον Θανάση Νιάρχο, το βιβλιοπωλείο «Ηνίοχος», στην οδό Σόλωνος, σημείο συνάντησης λογοτεχνών και διανοούμενων κατά τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Πρωτοδημοσίευσε ποιήματα το 1965, ενώ το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1970. Το 1973 πήρε τη χορηγία του Ιδρύματος Ford. Επί μία δεκαετία σχεδόν έκανε ραδιοφωνικές εκπομπές για τη λογοτεχνία. Για πολλά χρόνια ήταν σύμβουλος των εκδόσεων «Κέδρος» και κατόπιν των εκδόσεων «Μεταίχμιο». Συνεργάστηκε με ελληνικά και ξένα περιοδικά καθώς και με εφημερίδες (Τα Νέα, Το Βήμα της Κυριακής,  Ελευθεροτυπία,  Αυγή και Καθημερινή). Έγραψε πολλά κείμενα για σύγχρονους Έλληνες ζωγράφους. Δίδαξε επίσης λογοτεχνία σε σχολή θεάτρου. Πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 2015.

Βραβεία:

Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή Ο αθλητής του τίποτα, 1998
Έπαινος Κύκλου Παιδικού Βιβλίου για το βιβλίο Αριστείδης ο μικρός ιπποπόταμος, 2001
Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών 2009

Βιβλία {Πηγή: biblionet.gr}

Περιμετρική, 1970· β΄έκδ. (με ζωγραφική των Χρίστου Καρά, Γιώργου Λαζόγκα, Γιάννη Μιχαηλίδη, Δημήτρη Μυταρά, Αλέκου Φασιανού, Νίκου Χουλιαρά και Γιάννη Ψυχοπαίδη) Κέδρος 2000
Το χρονόμετρο, Κέδρος 1970, 1977, 1979, 1983, 1991
Τα απρόοπτα, Κέδρος 1975, 1979, 1987, 2000
Φωτοτυπίες, Κέδρος 1977, 1979, 1987, 2000
Στη διάλεκτο της ερήμου (με εικονογράφηση Δημήτρη Μυταρά), Κέδρος 1980, 1981, 1982, 1977, 2000
Τα οστά, Κέδρος 1982, 1982, 1990
Ανωνύμου μοναχού (με εικονογράφηση Δημήτρη Μυταρά), Κέδρος 1985, 1986, 2000, 2002
Δωρεάν σκοτάδι, Κέδρος 1989, 1992
Στο γύρισμα της μέρας, Κέδρος 1992
Όταν πάνω από την πόλη ακούγεται ένα τύμπανο, (επιλογή ποιημάτων του με εικονογράφηση Δημήτρη Μυταρά), Μίμνερμος 1992
Ο αθλητής του τίποτα (με εικονογράφηση Γιάννη Μιχαηλίδη), Κέδρος 1997, 1997, 1999,
Πρόκες στα σύννεφα. (Ανθολόγηση ποιημάτων του και 20 χαρακτικά του Γιάννη Ψυχοπαίδη), Κέδρος 1999
Η υποτείνουσα της σελήνης, (με εικονογράφηση Μιχάλη Μανουσάκη), Κέδρος 2002, 2003
Προπονητής θανάτου, εκδ. Ιδεόγραμμα 2004 (εκτός εμπορίου)
Δευτερόλεπτα του φόβου, (με 5 πίνακες του Χρίστου Καρά), Κέδρος 2006
Ηλεκτρισμένη πόλη, (με ζωγραφική του Γιάννη Ψυχοπαίδη), Κέδρος 2008
Η στάθμη του σώματος (με ζωγραφιή του Δημήτρη Γέρου), Μεταίχμιο 2009
Τα ποιήματα 1970-2010 (συγκεντρωτική έκδοση), Τόπος 2013, ISBN: 978-960-499-061-0


Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες

Στα αγγλικά
Mercurial Time (μτφρ, Γιάννης Γκούμας), Knotting Bedfordshire, The Sceptre Press 1978
Danger in the streets (μτφρ. Γιάννης Σταθάτος), Λονδίνο, Oxus Press 1978
The bones, selected poems (Τα οστά, μτφρ. James Stone), Nέα Υόρκη, The Globe Press 1985 (Ο μεταφραστής πήρε Βραβείο μετάφρασης ξένου βιβλίου στις ΗΠΑ)
The Unforeseen (Τα απρόοπτα, μτφρ. Γιάννης Γκούμας), Green Horse Booklet No 13, 1986
Absurd Athlete (Ο αθλητής του τίποτα, μτφρ. στα αγγλικά David Connolly, 2004

Στα αλβανικά
Atleti i absurdit (Ο αθλητής του τίποτα), μτφρ. στα αλβανικά Nίκος Κατσαλίδας, Τίρανα 2006
Eshtrat  (Τα οστά, μτφρ. στα αλβανικά Nίκος Κατσαλίδας, Τίρανα, 2007

Στα γερμανικά
Die Knochen und die Kreide, (Τα οστά), μτφρ. Άρης Γεράρδης και Günnar Konig, εκδ. Romiosini, Koλωνία 1990

Στα δανικά
Knoglerne (Τα οστά), μτφρ. W. Gjerlov Pedersen, Husets Forlag 1984
Morket som gave (Δωρεάν σκοτάδι), μτφρ. W. Gjerlov Pedersen, Husets Forlag 1998


Πεζά

Τα ευγενή μέταλλα. Στοιχεία βιογραφίας: Πεζά κείμενα, Κέδρος 1994
Τα ευγενή μέταλλα ΙΙ. Στοιχεία βιογραφίας: Πεζά κείμενα, Κέδρος 2005
Θανάσιμα επαγγέλματα (Μικρά πεζά), Εκδόσεις των Φίλων 2014
Μυστικά τοπία – Κείμενα για πρόσωπα, για τη ζωγραφική, για το θέατρο, για βιβλία, Τόπος 2014


Συμμετοχή σε συλλογικά έργα

Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά, εκδ. Κέδρος 1994
Santé, εκδ. Ύψιλον 1998
Αθήνα, διαδρομές και στάσεις, εκδ. Πατάκη 1999
57 κείμενα για τη Νίκη Καραγάτση, εκδ. Άγρα 2002
Το χρονικό του Κέδρου, εκδ. Κέδρος 2004
Lazongas Α4, εκδ. Άγκυρα 2005
Παιδιά του κόσμου, εκδ. Επίλογος 2005
Με τον ρυθμό της ψυχής, εκδ. Κέδρος 2007
Παναγιώτης Τέτσης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα 2007
Σωτήρης Σόρογκας, εκδ. Καστανιώτη 2007
Δ. Μυταράς: Ζωγραφική 1956-2008, εκδ. Ιανός 2008
Λόγος για την Ύδρα, εκδ. Καστανιώτη 2008
Μιχάλης Μανουσάκης: Ο χώρος του χρόνου, εκδ. Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων 2011
Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη, εκδ. Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη 2011
Στίχοι στο καβαλέτο, εκδ. «Οίστρος«, 2011
Ποιητικές συνομιλίες, εκδ. Οδός Πανός, 2012
Τζένη Καρέζη, εκδ. Ίδρυμα Τζένη Καρέζη 2012
Ημερολόγιο: Παιδιά του κόσμου, εκδ. Γκοβόστη 2013

Ανθολογία

Υάκινθοι, βιολέτες και ηλιοτρόπια. Επιλογή από το έργο του Τάσου Λειβαδίτη, Κέδρος 2008


Για παιδιά

Αριστείδης ο μικρός ιπποπόταμος (εικονογράφηση Δημήτρης Μυταράς), Κέδρος 2001
Τα Χριστούγεννα έρχονται (εικονογράφηση Αλέκος Φασιανός), Κέδρος 2004
Τα παραμύθια του καλού μάγου (εικονογράφηση Φαίδων Πατρικαλάκης), Κέδρος 2009
Η αρκούδα και το βατραχάκι (εικονογράφηση Αλέκος Φασιανός), εκδ. Παπαδόπουλος 2015


Δισκογραφία

Το 1980 κυκλοφόρησε δίσκος με μελοποιημένα ποιήματά του από τον συνθέτη Νίκο Καλλίτση, με τον τίτλο Απόπειρα.

————————————

Επιμέλεια αφιερώματος: Γιώργος Βέης / Δημήτρης Κοσμόπουλος