Αγαπητέ κύριε Χριστιανόπουλε,
Ήμουν και εγώ μια ακροάτρια στο κοινό του Megaron Plus και είχα την
τύχη και την τιμή να ακούσω να μου διαβάζετε την ποίησή σας. Δυστυχώς
κυνικές μου υποχρεώσεις με εμπόδισαν να είμαι στην κυρίως αίθουσα και
είχα τον αριθμό 73 στην παρακείμενη αίθουσα. Σας έβλεπα χάρις στη
τεχνολογία πάνω σε μια μεγάλη οθόνη. Με τα κατάλληλα σκηνοθετικά
ζουμαρίσματα, άλλοτε είσαστε μια μικρή καφετιά φιγούρα χαμένη στην οθόνη
και άλλοτε ένα μεγάλο πρόσωπο με ένα εξαιρετικά ωραίο και περιποιημένο
μουστάκι και ένα καφέ γελεκάκι. Το βελουτέ μελιτζανί σακάκι του
παρουσιαστή ήταν ότι έπρεπε, ένδυμα καθηγητή-ποιητή, όχι μαύρο για το
επίσημο της περιπτώσεως αλλά ένα σοφιστικέ κουλτουρέ χρώμα ανάλογο για
την εκδήλωση. Τον έχω δει να φορά αυτό το ίδιο ένδυμα και άλλες φορές.
Συμφωνώ
μαζί σας, ότι τα ποιήματα πρέπει να τα διαβάζουμε στο κρεβάτι μας με το
φως του πορτατίφ μας. Το ιδανικό βέβαια θα ήταν ο ίδιος ο ποιητής να
μας διάβαζε τα ποιήματά του, να μας έσβηνε το φως και μετά να μας
σκέπαζε με την κουβέρτα μας. Αλλά όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν γίνεται.
Το εφικτότερο είναι να ακούμε τον ποιητή να μας διαβάζει τα ποιήματά του
μέσα σε ένα κοινό χιλίων τόσων ακροατών. Έχω να κάνω μια παρατήρηση που
ίσως να είναι και λανθασμένη. Θα σας την πω. Όταν ακούω στην ιστοσελίδα
του Σπουδαστηρίου Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ποιητές να διαβάζουν τα
ποιήματά τους, ακούγονται σα να τα διαβάζουν κάπως πιο αργά, 1/8 του
μέτρου αργότερα, από τους ηθοποιούς ή άλλους αναγνώστες των ποιημάτων.
Είμαι μουσικώς αγράμματη και φάλτσα και δεν τραγουδώ όπως εσείς για να
βάλω το χέρι μου στην φωτιά και να υποστηρίξω τη θεωρία μου. Ήθελα να
ακούσω τον τόνο της φωνής σας και να τόν συνδέσω με την ποίησή σας. Και
τα κατάφερα. Τώρα θα σας εξομολογηθώ κάτι, ένεκα η λαχτάρα και το
τρεχαλητό μου να βρω μια θέση, ένεκα που τα παπούτσια μου με στένευαν,
ίσως και το σύνδρομο–διαβάζουμε–ποίηση
–στο–κρεβάτι–μας–με–το–φως–του–πορτατίφ, νομίζω ότι κάπου με έπιασε και
ένας μικρός υπνάκος, και αυτό που άκουσα, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, ήταν
ο τόνος και ρυθμός της φωνής σας όταν διαβάζατε και όταν μιλούσατε για
τα ποιήματά σας να είναι ο ίδιος. Το ποίημα είστε εσείς και εσείς το
ποίημα; Τι σημαίνει αυτό; Τίποτε το σημαντικό. Είναι μια παρατήρήσή μου.
Τα ποιήματα που διαλέξατε ήταν πολύ αντιπροσωπευτικά του έργου σας, θα προτιμούσα να είχατε περισσότερα από τη συλλογή σας Η Εποχή των Ισχών Αγελάδων
γιατί είναι και η πρώτη που διάβασα και η πιο αγαπημένη μου. Καινούργια
αγάπη πιάνεται παλιά δε λησμονιέται. Ίσως ωραία θα ήταν αν διαβάζατε
κάποιο πεζό σας. Αλλά ήταν βραδιά ποίησης και, τι να κάνουμε, ποιήματα
ακούσαμε.
Για τις ερωτήσεις, τι να πω; Το 90% ήταν επιεικώς βλακώδεις αλλά και
εσείς μού φανήκατε λίγο επιθετικός. Θα μού πείτε τι να κάνω ήμουν με τη
πλάτη στον τοίχο πιο κυριολεκτικά φάτσα μούρη με τόσα πρόσωπα πως να
αμυνθώ στη βλακεία. Σωστά. Θα συμφωνήσω με την απάντησή σας για τον
καθηγητή Θεσσαλονίκης Μουρέλο (δεν ξέρω αν είναι μακαρίτης και
συχωρεμένος εν έτει 2007) και την αισθητική. Στην εφηβική μου ηλικία
όταν πήγαινα σε πάρτι, στην Αθήνα και οι χορευτικοί μου σύντροφοι με
ρωτούσαν «τί θέλεις να σπουδάσεις» η απάντησή μου ήταν Αισθητική και
Ιστορία της Τέχνης. Αυτό εξηγεί την εφηβική μου ακμή. Οι περισσότεροι
πίστευαν ότι ήθελα να γίνω κομμώτρια δερματολόγος και εγώ τα έβαζα στα
πόδια και βέβαια την μεγάλη μου απογοήτευσή όταν στη Θεσσαλονίκη
φοιτήτρια της Φιλοσοφικής παρακολούθησα μαθήματα του Μουρέλου και δε
κατάλαβα Χριστό. Αλλά αυτές είναι μικρές προσωπικές ιστορίες και δε
μπορούμε να απαιτούμε από το πλατύ κοινό να τις καταλαβαίνει. Θα
διαφωνήσω με μόνο μια σας απάντηση, παρ’ ότι κατάλαβα τι θέλατε να
πείτε, για τους λαϊκούς ανθρώπους και τον ταξιτζή. Είστε τυχερός γιατί
κανένας «λαϊκός» ταξιτζής δεν σας έχει ταλαιπωρήσει στην Αθήνα, βρείτε,
σας παρακαλώ, κάποιο άλλο επάγγελμα για παράδειγμα λαϊκότητας, όχι
ταξιτζήδες – ειδικά της Αθήνας.
Αν δε με είχατε κατατρομοκρατήσει με
την αρχική σας δήλωση για το ότι θα απαντούσατε μόνο σε ερωτήσεις που
δεν είναι βλακώδεις, και αν είμασταν στην ίδια αίθουσα, ίσως να έβρισκα
το θάρρος και να σας ρωτούσα, και δεν ξέρω πόσο βλακώδης είναι η ερώτησή
μου: μετά τη συνομιλία σας με την ποίηση του Καβάφη, τα μικρά σας
ποιήματα, τα πεζά σας ποιήματα, την ενασχόλησή σας με το λαϊκό τραγούδι
τώρα με τι ασχολείστε; Τι γράφετε και αν;
Να σας ευχαριστήσω ξανά
για τον κόπο που κάνατε να έρθετε στην Αθήνα και να μας διαβάσετε τα
ποιήματά σας και την ανοχή που δείξατε στην αθηναϊκή βλακεία. Τώρα
κατάλαβα τον φόβο του κοινού μας φίλου Πάνου Πίστα όταν ετοίμαζε τον
τόμο Όσο κρατάει η Ανάγνωση για το αν θα σας άρεζε η εκδοτική
παρουσία του βιβλίου. Κοκοροϋπερηφανεύομαι ότι ο πίνακας περιεχομένων
του αφιερωματικού τόμου για την Αντωνία περιλαμβάνει μαζί με το δικό σας
όνομα και το δικό μου.
Με ευχαριστίες,
Μ.Κ.-Ι.
[ Νοέμβρης 2007 ]
