Βιβλιοθήκη Πιερ Μενάρ

«στό­χος μου εί­ναι να σκια­γρα­φή­σω τον Πιερ Με­νάρ. Πώς, όμως, μπο­ρώ να ’χω το θάρ­ρος να συ­να­γω­νι­στώ τις χρυ­σές σε­λί­δες που, απ’ ό,τι μου λέ­νε, ετοι­μά­ζει η βα­ρό­νη Ντε Μπα­κούρ, ή τη λε­πτε­πί­λε­πτη και εύ­στο­χη πέ­να του Κα­ρο­λύς Ουρ­κάντ;»
Χόρ­χε Λουίς Μπόρ­χες

Η πα­ρού­σα στή­λη εί­ναι ανα­γκα­σμέ­νη, εκ των πραγ­μά­των, να τρο­πο­ποι­ή­σει ελα­φρώς το πρό­γραμ­μά της και να ανα­βά­λει το αφιέ­ρω­μα στις γαλ­λι­κές βιο­γρα­φί­ες του Πιερ Με­νάρ, για να πα­ρου­σιά­σει ένα συ­γκλο­νι­στι­κό ντο­κου­μέ­ντο που οι τρε­λοί δρό­μοι του δια­δι­κτύ­ου έφε­ραν στα αμή­χα­να και έκ­πλη­κτα χέ­ρια μας.
Οι εξε­λί­ξεις ήταν ρα­γδαί­ες. Η αντα­πό­κρι­ση απλών ανα­γνω­στών και προς το πα­ρόν ανορ­γά­νω­των φί­λων του Πιερ Με­νάρ στο πρώ­το μας Μα­νι­φέ­στο ήταν με­γά­λη και συ­γκι­νη­τι­κή. Τους ευ­χα­ρι­στού­με και απ’ αυ­τή τη θέ­ση όλους μα­ζί και κα­θέ­ναν ξε­χω­ρι­στά! Όπως θα δια­πι­στώ­σει ο φι­λέ­ρευ­νος ανα­γνώ­στης, ο δια­δι­κτυα­κός «Χάρ­της» φι­λο­ξε­νεί και σε άλ­λα μέ­ρη του σχε­τι­κές επι­στο­λές και συ­νερ­γα­σί­ες γνω­στών και άγνω­στων φί­λων του Πιερ Με­νάρ απ’ όλο τον κό­σμο. Ωστό­σο, ανά­με­σα στα δε­κά­δες μη­νύ­μα­τα συ­μπα­ρά­στα­σης που κα­τέ­κλυ­σαν την ηλε­κτρο­νι­κή διεύ­θυν­ση του πε­ριο­δι­κού αμέ­σως με­τά την ανάρ­τη­ση του Μα­νι­φέ­στου μας, και που η διεύ­θυν­σή του τα δια­βί­βα­ζε στη δι­κή μας (την ευ­χα­ρι­στού­με γι΄ αυ­τό), ξε­χώ­ρι­ζε, αναμ­φί­βο­λα, το από 4/1/2019 (06.66 μ.μ.) ηλε­κτρο­νι­κό επι­στο­λο­δελ­τά­ριο με θέ­μα: «Mimetic Manifesto». Δεν ήταν μό­νο η διεύ­θυν­ση (pierremenard@​hotmail.​com) που προ­κά­λε­σε την έκ­πλη­ξή μας, αλ­λά και η υπο­γρα­φή του συ­ντό­μου, εις την αγ­γλι­κήν, δια­βι­βα­στι­κού κει­μέ­νου με το οποίο ο άγνω­στος σε μας απο­στο­λέ­ας με­τέ­φε­ρε όχι μό­νο τους θερ­μούς αγω­νι­στι­κούς του χαι­ρε­τι­σμούς («Hasta la victoria siempre»!), αλ­λά και έθε­τε υπ’ όψιν μας, συ­νημ­μέ­νως και «με την ελ­πί­δα να μας εν­δια­φέ­ρει», το δι­κό του «Μι­μη­τι­κό Μα­νι­φέ­στο» («The Mimetic Manifesto»)! Στο τέ­λος του κει­μέ­νου και με­τά την τρι­πλή ιδιό­τη­τα (συγ­γρα­φέ­ας, ζω­γρά­φος και post-conceptual ει­κα­στι­κός καλ­λι­τέ­χνης) βρι­σκό­ταν, σκα­να­ρι­σμέ­νη, η χει­ρό­γρα­φη –με κά­τι γραμ­μα­τά­κια σαν έντο­μα– υπο­γρα­φή του: Pierre Menard!
Στά­θη­κε αδύ­να­τον να επι­κοι­νω­νή­σου­με μα­ζί του. Το γραμ­μα­το­κι­βώ­τιό μας πλημ­μύ­ρι­σε με επι­στρε­φό­με­να μη­νύ­μα­τα, ωσάν να επρό­κει­το για άγνω­στο απο­δέ­κτη ή λαν­θα­σμέ­νη διεύ­θυν­ση. Επί­σης αδύ­να­τον στά­θη­κε να εντο­πί­σου­με την αρ­χι­κή (με ημε­ρο­μη­νία Κυ­ρια­κή 11 Νο­εμ­βρί­ου 2007) ηλε­κτρο­νι­κή ανάρ­τη­ση στο blog του επι­στο­λο­γρά­φου (http: //pierremenardphilosopher.​blo​gspo​t.​com/​2007/​11/​html) πα­ρά τα ηλε­κτρο­νι­κά ίχνη που εί­χαν εντο­πι­στεί. Υπάρ­χει, ωστό­σο, μια δί­δυ­μη ηλε­κτρο­νι­κή διεύ­θυν­ση, ακό­μα απο­θη­κευ­μέ­νη στο δια­δί­κτυο, η οποία, αν και σή­με­ρα εί­ναι επί­σης ανε­νερ­γή, πε­ριέ­χει, του­λά­χι­στον, το πορ­τρέ­το του νέ­ου Πιερ Με­νάρ, φι­λο­τε­χνη­μέ­νο από το ίδιο(;) λε­πτε­πί­λε­πτο και εύ­στο­χο πε­νά­κι του Κα­ρο­λύς Ουρ­κάντ (βλ: http://​car​olus​hour​cade.​blo​gspo​t.​com), ο οποί­ος, ως γνω­στόν, εί­χε σκια­γρα­φή­σει με απα­ρά­μιλ­λη πι­στό­τη­τα και το χα­μέ­νο πορ­τρέ­το του αυ­θε­ντι­κού Πιερ Με­νάρ!
Όπως κα­τα­λα­βαί­νε­τε, ανα­ζη­τή­σα­με μα­νιω­δώς στο δια­δί­κτυο πλη­ρο­φο­ρί­ες για τον μυ­στη­ριώ­δη απο­στο­λέα και μπλό­γκερ, δη­μιουρ­γό, ει­κά­ζου­με, και υπεύ­θυ­νο των δύο δί­δυ­μων ψευ­δο-προ­φίλ. Άν­θρα­κες ο θη­σαυ­ρός. Πα­ρ’ όλα αυ­τά, από τα ψήγ­μα­τα των πλη­ρο­φο­ριών που συ­γκε­ντρώ­σα­με στο σύ­ντο­μο αυ­τό διά­στη­μα της έρευ­νάς μας, κα­τα­φέ­ρα­με να συ­ντά­ξου­με ένα πρώ­το βιο­γρα­φι­κό ση­μεί­ω­μα του ψευ­δώ­νυ­μου απο­στο­λέα. Το πα­ρα­θέ­του­με, με κά­θε επι­φύ­λα­ξη, αμέ­σως με­τά τη με­τά­φρα­ση του δι­κού του Μα­νι­φέ­στου. Και υπο­σχό­μα­στε ότι θα επα­νέλ­θου­με με την πρώ­τη ευ­και­ρία.

Όπως θα δια­πι­στώ­σει και εκεί­νος ο ανα­γνώ­στης που απλώς θα δια­τρέ­ξει την «προ­τέ­ρα» γρα­φή του φί­λου μας, οι στό­χοι της καλ­λι­τε­χνι­κής κί­νη­σής του συμ­βα­δί­ζουν, εν πολ­λοίς, με τους δι­κούς μας. Ακό­μα και αν οι αφε­τη­ρί­ες εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κές, τα μέ­σα, αλ­λά και, κυ­ρί­ως, το συ­μπέ­ρα­σμα και η τε­λι­κή από­βλε­ψη εί­ναι απο­λύ­τως ταυ­τό­τη­μα. Ου­δε­μία έκ­πλη­ξις. Γνω­ρί­ζου­με κα­λύ­τε­ρα απ’ όλους ότι οι δρό­μοι της λο­γο­τε­χνί­ας και της τέ­χνης εί­ναι τρε­λοί. Και το δι­κό του εγ­χεί­ρη­μα, τώ­ρα, στις αρ­χές του 21ου αιώ­να, μπο­ρεί να φαί­νε­ται ακα­τόρ­θω­το, όμως ακού­γε­ται λο­γι­κό, ανα­γκαίο και, εν­δε­χο­μέ­νως, προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο.
Όπως και να ’χει, χαι­ρε­τί­ζου­με αυ­τόν τον πρω­θύ­στε­ρο μι­μη­τή και ανα­μέ­νου­με με αγω­νία την επό­με­νη κί­νη­σή του.

Οι αυ­θε­ντι­κοί «Φί­λοι του ΠΙΕΡ ΜΕ­ΝΑΡ»

Το θε­με­λιώ­δες αν­θρώ­πι­νο γε­γο­νός εί­ναι αυ­τό της μνή­μης
Οτι­δή­πο­τε συμ­βαί­νει, συμ­βαί­νει διά της επα­φής
Ίχνος, απο­τύ­πω­μα, γο­νί­δια, μι­μί­δια, όσα υπάρ­χουν, υπάρ­χουν με την ανα­πα­ρα­γω­γή
Από τον Μι­κρό­κο­σμο στον Μα­κρο­κό­σμο
Από τις φυ­σι­κές διερ­γα­σί­ες έως τις βιο­λο­γι­κές διερ­γα­σί­ες
Η Ύλη ορ­γα­νώ­νει τον εαυ­τό της και τη ζωή με την αντι­γρα­φή
Με την επα­νά­λη­ψη
Το θε­με­λιώ­δες γε­γο­νός όχι μό­νο της Ζω­ής αλ­λά και του Σύ­μπα­ντος όπως υπάρ­χει και επι­μέ­νει από
το λε­γό­με­νο "Big-Bang" (τον επι­στη­μο­νι­κό μύ­θο μιας από­λυ­της αρ­χής που, όπως γνω­ρί­ζου­με τώ­ρα, δεν ήταν η αρ­χή) μέ­χρι σή­με­ρα
Η συ­νει­δη­τή ανα­πα­ρα­γω­γή εί­ναι αυ­τό που δια­κρί­νει και το ίδιο το γε­γο­νός της αν­θρώ­πι­νης μνή­μης
Χω­ρίς μί­μη­ση δεν υπάρ­χει ιστο­ρία και ταυ­τό­τη­τα, και επο­μέ­νως ού­τε γλώσ­σα και πο­λι­τι­σμός
Ακό­μα και οι έξυ­πνες μη­χα­νές εί­ναι τέ­τοιες μό­νο για­τί μι­μού­νται, εμάς αρ­χι­κά, τις ίδιες αρ­γό­τε­ρα
Ενά­ντια στη με­τα­μο­ντέρ­να κα­τάρ­γη­ση του χρό­νου και της μνή­μης
Ενά­ντια στη συλ­λο­γι­κή αμνη­σία και την επι­λο­γή της άγνοιας
Ενά­ντια στην ψη­φια­κή ηλι­θιό­τη­τα
Ενά­ντια στην ψευ­το­α­θω­ό­τη­τα εκεί­νων που δο­ξά­ζουν ένα Χρό­νο χω­ρίς δια­στά­σεις
Χω­ρίς μέλ­λον, διό­τι χω­ρίς πα­ρελ­θόν
Ενά­ντια στην πραγ­μο­ποί­η­ση του πτω­χευ­μέ­νου πα­ρό­ντος
Ενά­ντια στο κλει­στό κύ­κλω­μα της ασύ­νει­δης ταυ­το­λο­γί­ας
Ενά­ντια στην post-media αι­σθη­τι­κή
Ενά­ντια στην τε­χνο­λο­γι­κή ψευ­δαί­σθη­ση και την κα­τάρ­γη­ση της αν­θρώ­πι­νης ευ­θύ­νης
Δια­κη­ρύσ­σου­με την ανά­γκη επι­στρο­φής του μι­μη­τι­κού στις τέ­χνες και στον πο­λι­τι­σμό
Οι καλ­λι­τέ­χνες του σή­με­ρα πρέ­πει να γνω­ρί­ζουν ποιοι εί­ναι οι πραγ­μα­τι­κοί γεν­νή­το­ρές
τους αντί να πι­στεύ­ουν αφε­λώς στην παρ­θε­νο­γέ­νε­ση
Ενά­ντια στην ψευ­δαί­σθη­ση της αυ­το­πα­ρα­γω­γής που εί­ναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα:
ο φό­βος του Άλ­λου, ο φό­βος των Πολ­λών, η λη­σμο­νιά της Δυά­δος
Ενά­ντια στον Πλα­τω­νι­κό Μο­νι­σμό
Η Μί­μη­ση απο­τε­λεί συ­νει­δη­τή επι­λο­γή
Επα­νει­σά­γει το βέ­λος του χρό­νου μέ­σα στη φυ­λα­κή του άχρο­νου
Το credo μας μπο­ρεί απλώς και ξε­κά­θα­ρα να δια­τυ­πω­θεί αντι­γρά­φο­ντας τον με­γά­λο Ισι­ντόρ Ισού, πα­τέ­ρα του Λο­τρε­α­μόν: «Η λο­γο­κλο­πή εί­ναι απα­ραί­τη­τη. Η πρό­ο­δος την υπο­νο­εί»
Λο­γο­κλο­πία: συ­νει­δη­τή επι­λο­γή, δη­μιουρ­γι­κή, καλ­λι­τε­χνι­κή μνή­μη σε δρά­ση!
Από τώ­ρα και στο εξής όλη η Τέ­χνη θα εί­ναι πά­λι Μι­μη­τι­κή ή δεν θα εί­ναι!

Ένα βιο­γρα­φι­κό ση­μεί­ω­μα

Ο Πιερ Με­νάρ γεν­νή­θη­κε ως Πέ­δρο Με­νάρ­δο (Pedro Menardo) στη μι­κρή πό­λη Μπέν­ζα­μιν Κόν­σταντ, που βρί­σκε­ται στην κοι­λά­δα του πο­τα­μού Για­βα­ρί, πα­ρα­πό­τα­μου του Αμα­ζο­νί­ου στα σύ­νο­ρα της Βρα­ζι­λί­ας με το Πε­ρού και την Κο­λομ­βία. Νε­α­νι­κά επει­σό­δια της ζω­ής του στη σκο­τει­νή ζού­γκλα της ιδιαί­τε­ρης πα­τρί­δας του μυ­θο­ποι­ή­θη­καν από τον νο­μπε­λί­στα Κο­λομ­βια­νό Γκα­μπριέλ Γκαρ­σία Μάρ­κες στο πε­ρί­φη­μο μυ­θι­στό­ρη­μά του Εκα­τό χρό­νια μο­να­ξιά (λέ­γε­ται ότι το μυ­θι­κό Μα­κό­ντο απο­τε­λεί μια μεί­ξη με­τα­ξύ της κο­λομ­βια­νής ιδιαί­τε­ρης πα­τρί­δας του Μάρ­κες και αυ­τής του Με­νάρ). Ο Με­νάρ, μά­λι­στα, στα τέ­λη της δε­κα­ε­τί­ας του 1960 εί­χε συ­να­ντή­σει τον Μάρ­κες στην Κού­βα.

Ο Με­νάρ­δο έγι­νε Με­νάρ αφού έζη­σε στη Γαλ­λία για πολ­λά χρό­νια. Λό­γω της αγά­πης του για τη γαλ­λι­κή γλώσ­σα και τον γαλ­λι­κό πο­λι­τι­σμό, κα­τα­τά­χτη­κε στη Λε­γε­ώ­να των Ξέ­νων μό­νο και μό­νο για ν’ απο­κτή­σει τη γαλ­λι­κή υπη­κο­ό­τη­τα, αλ­λά εκ­διώ­χθη­κε, ύστε­ρα από λί­γα χρό­νια πο­λύ­τι­μων υπη­ρε­σιών, εξαι­τί­ας της ακτι­βι­στι­κής του δρά­σης (θια­σώ­της των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των, κυ­ρί­ως των δι­καιω­μά­των των μειο­νο­τή­των). Στε­νός συ­νερ­γά­της του ποι­η­τή και πα­ρα­γω­γού ται­νιών Ιζι­ντόρ Ισού. Λό­γω δια­φω­νιών του γύ­ρω από φλέ­γο­ντα ζη­τή­μα­τα λο­γο­τε­χνι­κής θε­ω­ρί­ας το όνο­μά του δεν συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νε­ται στη βι­βλιο­γρα­φία του Λε­τρι­σμού. Συ­νι­δρυ­τής, με τον Γκυ Ντε­μπόρ, της «Κα­τα­στα­σια­κής Διε­θνούς» και στε­νός συ­νερ­γά­της σε πολ­λές από τις πει­ρα­μα­τι­κές ται­νί­ες του συγ­γρα­φέα της Κοι­νω­νί­ας του θε­ά­μα­τος, ενός βι­βλί­ου που ήταν εν μέ­ρει προ­ϊ­όν μα­κρών πο­λι­τι­κο­φι­λο­σο­φι­κών συ­ζη­τή­σε­ων ανά­με­σα στους κα­τα­στα­σια­κούς και τον ίδιο τον Με­νάρ. Η σύ­ντο­μη συ­νο­δοι­πο­ρία με τον Φου­κώ δεν ευο­δώ­θη­κε, κα­θώς ο Με­νάρ αρ­νή­θη­κε να συ­νερ­γα­στεί με τον γάλ­λο φι­λό­σο­φο λό­γω φι­λο­σο­φι­κών δια­φω­νιών (κυ­ρί­ως με­τά την υπο­στή­ρι­ξη από τον Φου­κώ της Ισλα­μι­κής Επα­νά­στα­σης στο Ιράν). Πριν από το στρα­τιω­τι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα του 1974 εί­χε μια τυ­χαία συ­νά­ντη­ση σ’ ένα σκα­κι­στι­κό τουρ­νουά του Μπου­έ­νος Άι­ρες με τον Μπόρ­χες (κά­ποιοι υπο­στη­ρί­ζουν με τον άλ­λο Μπόρ­χες). Σή­με­ρα, ζει και ερ­γά­ζε­ται κά­που ανά­με­σα στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, την Ισπα­νία και τη Μέ­ση Ανα­το­λή.