Λούι ΜακΝίς: «Φθινοπωρινό ημερολόγιο ΙΧ»

Τώρα επιστρέψαμε στην ομαλότητα, τώρα ο νους μας
γυρνά στη σταθερή ροή της μέρας ως συνήθως
χωρίς πια να ολισθαίνει με κλίση ασταθή
στην εφιαλτική οδό.
Εμείς είμαστε ασφαλείς, αν και άλλοι γκρεμίστηκαν απ’ το κιγκλίδωμα
                στο ποτάμι κάτω στη χαράδρα, με τα σημάδια των τροχών τους να χαράσσουνε την όχθη
Όμως εκ ων υστέρων το μόνο που μπορούμε είναι να λογομαχούμε
                και να μετράμε πόσο απλώνουν οι κυματισμοί εκεί που βούλιαξαν.
Ο Οκτώβριος έρχεται με τη βροχή να μαστιγώνει τους αστραγάλους
                σε κύματα λευκού τη νύχτα
και να γεμίζει ορύγματα σκαμμένα σε μαλακό πηλό (τα πάρκα του Λονδίνου
                είν’ ένα απαίσιο θέαμα).
Σε μια εβδομάδα επιστρέφω στη δουλειά μου, διδασκαλία και προγύμναση,
                ως ιμπρεσάριος των αρχαίων Ελλήνων
που φόραγαν χιτώνες κι έτρωγαν ψάρια κι ελιές
                και φιλοσοφούσαν ή αισχρολογούσαν σε φατρίες.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Το ποίημα αυτό, το πρώτο μέρος του οποίου (16 από σύνολο 82 στίχων) παρουσιάζουμε εδώ σε μετάφραση, ο Λούι ΜακΝίς το έγραψε το φθινόπωρο του 1938. Ήταν λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας του Μονάχου που, εν μέσω της κλιμάκωσης της επιθετικότητας του φασιστικού Άξονα στην Ευρώπη, έφερε μια πρόσκαιρη ανακούφιση στην κοινή γνώμη, με τίμημα, βέβαια, τον ακρωτηριασμό της Τσεχοσλοβακίας. Έτσι, για τους ευρωπαίους του 1938, που προετοιμάζονταν για πόλεμο, η συμφωνία έφερε έστω και κατ’ επίφαση μια κάποια επιστροφή στην ομαλότητα.
Φυσικά, όπως γνωρίζουμε η προσπάθεια κατευνασμού των δικτατόρων ήταν μάταιη και, ένα μόλις χρόνο αργότερα, ο Χίτλερ θα εισβάλει στην Πολωνία προκαλώντας την έναρξη του β’ Παγκόσμιου πόλεμου.

Όπως και το ποίημα του Σέιμους Χήνυ στο προηγούμενο τεύχος του Χάρτη, κι αυτό εδώ το διαβάζω σαν ένα «προμήνυμα από το παρελθόν».

Ο Louis MacNeice (1907-1963), ένας από τους μεγάλους αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα, γεννήθηκε στο Μπέλφαστ της Β. Ιρλανδίας από γονείς προτεστάντες. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και δίδαξε αρχαία ελληνικά στην Αγγλία και στην Αμερική. Ανήκε στον λεγόμενο «κύκλο του Auden» μαζί με τους Stephen Spender και Cecil Day Lewis. Εκτός από ποίηση έγραψε μυθιστορήματα και θεατρικά. Επίσης μετέφρασε τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου. Από το 1940 εργάστηκε ως επιμελητής και παραγωγός εκπομπών λόγου στο BBC. Το 1950 προσκλήθηκε να αναλάβει για ένα έτος τη διεύθυνση του Βρετανικού Ινστιτούτου στην Αθήνα (που λειτουργούσε στο πλαίσιο του Βρετανικού Συμβουλίου) και γνωρίστηκε με τον Patrick Lee Fermor. Κατά τη διάρκεια της διαμονής του εδώ συνέγραψε την ποιητική συλλογή Ten Burnt Offerings, που παρουσιάστηκε από το BBC to 1951.
Στενός φίλος του διάσημου τεχνοκριτικού Anthony Blunt που πολύ αργότερα (1979) αποκαλύφθηκε ότι ήταν κατάσκοπος της ΕΣΣΔ (μέλος της «ομάδας των 5» του Kim Filby), ο MacNeice ήταν συμπαθών της αριστεράς και υποστηρικτής των δημοκρατικών στην Ισπανία (επισκέφθηκε τη Βαρκελώνη το 1938 λίγο πριν πέσει στα χέρια του Φράνκο), αλλά ποτέ δεν ταυτίστηκε με τις κομμουνιστικές απόψεις των πανεπιστημιακών φίλων του, τηρώντας μια στάση ως πολέμιος κάθε είδους ολοκληρωτισμού.

ΒΡΕΙΤΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ Μίλτου Φραγκόπουλου ΣΤΟΝ ΙΑΝΟ.