Μετακοσμητικό δράμα

Όπως είμαι εδώ τώρα, αυτή τη στιγμή, και όπως με αντιλαμβάνονται, όπως με βλέπουν και όπως με ακούν, όπως με αγγίζουν. Όπως με συναντά μια αμεσότητα, η συναρπαστική της αναγκαιότητα. Όπως πάλλεται η καρδιά μου και το σώμα μου για χάρη της στιγμής αυτής. Όπως έχω το συναίσθημα και την αισιοδοξία, τη βεβαιότητα ότι η στιγμή είναι δική μου. Αυτό το απεριόριστο συναίσθημα. Ασυμβίβαστο και εντελώς ανεξάρτητο από το περιβάλλον του, ασυνύπαρκτο. Διορατικό και εντελώς διαχεόμενο από το περιβάλλον του. Όχι οποιοδήποτε εδώ τώρα. Είναι ένα εδώ τώρα που με συγκλονίζει, με απορροφά με άμεσο κίνδυνο να με αφανίσει.

H άβυσσος καθορίζει, η απρόσιτη πρωταρχικότητά της. Μία πάντα υπερβατική άβυσσος, πάντα άγνωστη, πάντα ενεργή και παρούσα. Μια προνοητική άβυσσος, ανεπαίσθητη, απορροφημένη από την αυτοεμβαθύνουσα απόσυρσή της.

Αυτός ο κίνδυνος, αυτή η διαπεραστική αβεβαιότητα την οποία η στιγμή διαχέει μου δίνει ευφορία, η οποία μου επιτρέπει να ανυψωθώ πέραν της στιγμής με τη στιγμή μέσα μου. Η στιγμή με σώζει, με εξυψώνει. Πάντα εδώ τώρα, από το εδώ στο τώρα, και από το τώρα στο εδώ, κατά τη διάδρασή τους, κατά τη σύμπτωσή τους. Μια δυναμική στιγμή, ένα αδιαχώριστο σημείο στον χρόνο και τον χώρο, ένα momentum με τις δικές του χρονοτροπικές και βιοχρονοτροπικές τροποποιήσεις.

Η εξύψωση δημιουργείται και εκλεπτύνεται από τη δύναμη της αβύσσου. Και όλα όσα βρίσκονται ανάμεσα στο υψηλό και την άβυσσο, καθώς ταυτόχρονα υπερβαίνουν και το υψηλό και την άβυσσο, είναι η συνεχής δραστηριότητα της μετακοσμητικής, η αδιάκοπη αναδιάταξη του κόσμου, του διάκοσμου, των διαφορετικών κόσμων, των διαφορετικών αχανών διάκοσμων.

Τι χρωματίζει τις λέξεις και τα σώματα, τους τόνους και τις κινήσεις, τι διαφαίνεται στον τρόπο με τον οποίο το σώμα στέκεται σε σχέση με τον κόσμο, με άλλα σώματα, με πράγματα, αναμνήσεις, με το παρόν, το μέλλον και το παρελθόν; Η συνειδητοποίηση αγκαλιάζεται από και αγκαλιάζει την κοσμητική ροή και τους μετασχηματισμούς της, την μετακοσμητική δραστηριότητα.

Ο κόσμος πάλλεται στην κατάφαση που παράγει η άβυσσος, εισπνέει και εκπνέει το δικό του ναι, και δίχως προσπάθεια φυλάσσει ένα μέρος αυτής της κατάφασης εντελώς απρόσιτο για όλους τους ανθρώπους. Το μυστήριο της δημιουργίας του, η ύπαρξή του παραμένουν για πάντα στη μη περιορίσιμη κρύπτη του. Το μυστήριο καταφάσκεται, διατηρείται ζωντανό στην κατάφαση, στον διάκοσμο. Η άρνηση, ωστόσο, παύει, αποτελειώνει, καταργεί, ακυρώνει.

Διασχίζεις αυτόν τον τόπο. Έναν άγνωστο για σένα τόπο. Ο τόπος σε διασχίζει. Αγγίζει το χέρι σου. Και τότε σε κάνει και σταματάς να αιωρείσαι. Αυτή τη στιγμή, σ’ αυτόν τον καρδιακό παλμό, ο τόπος είναι δικός σου και συ ανήκεις στον τόπο αυτόν. Ο τόπος και η στιγμή ωριμάζουν μέσα σου με τον δικό τους ρυθμό, μέσα στον δικό τους τόνο, κατά τη διάρκεια των τροποποιήσεών τους.

Ο χρόνος, ο τόπος και τα εγώ που βρίσκονται εκεί πολλαπλασιάζονται, μεταμορφώνονται, υποβάλλονται σε ηθελημένους και άθελους μετασχηματισμούς, διαθέτουν πολλαπλές ενεργειακές εστιάσεις, στρέφονται προς τον κόσμο, αποστρέφονται τον κόσμο, είναι εξωστρεφή και εσωστρεφή, πάντα παρόντα στον κόσμο. Είναι μέρος του διάκοσμου, βρίσκονται στην άκρη του κόσμου, δημιουργούν και δημιουργούνται από μια αδιάκοπη κοσμητική αναδιάταξη, μια αδιάκοπη μετακοσμητική.

Η μυρωδιά της θάλασσας, το κενό που ανοίγει και το οποίο γεμίζει αμέσως με την πορώδη ελαφρότητά της. Αυτή που σε κρατά εκεί. Σε ένα ελάχιστο σημείο, μια απύθμενη πηγή και μια απεριόριστη επιφάνεια. Εδώ και εδώ, πάλι εδώ και εδώ. Πυκνή ή ανάλαφρη, σκοτεινή ή λαμπερή, δεν έχει σημασία ή έχει μέγιστη σημασία. Ακριβώς εδώ. Ή παντού. Είναι μια καρδιά που χτυπά και αναπηδά, ή αναπαύεται και αισθάνεται. Χτυπά και αισθάνεται ακατάπαυστα. Μια καρδιά καρδιάς. Μοιρασμένη και μοιραζόμενη ακατάπαυστα, εδώ τώρα κάτω από τα δέντρα, ακακίες και πλατάνια, και μουριές, εκεί ψηλά, παντού. Τα πλατάνια απολαμβάνουν χώρο και νερό, ρίχνουν ήδη τα φύλλα τους. Οι ακακίες παρατηρούν με νόημα και κομψότητα. Οι μουριές είναι εξ ολοκλήρου από αυτόν και από έναν άλλο κόσμο, αγγίζονται από τον αέρα μάλλον παρά τον τρυπούν, συλλέγουν ζωή, δεν τη ζουν μόνο. Ή τουλάχιστον αυτό θέλουν να πιστεύουμε.

Αναδιάρθρωση, ανασχηματισμός, αναμόρφωση, αναδιάταξη. Μετακοσμέω: δημιουργία μετακόσμησης, διαφορετικής εναρμόνισης, νέας ευσυνθεσίας, άλλης τροποποίησης, άλλου διάκοσμου. Είμαι μετακόσμιος: είμαι ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους, απεριόριστος, απροσμέτρητος, ανυπολόγιστος. Και ακριβώς εδώ, τώρα, δρουν οι ανεπαίσθητες και επαισθητές μικροδιαρρυθμίσεις που αλλάζουν μακροδιαρρυθμίσεις.

Ένα συμβάν λαμβάνει χώρα και γίνεται δικό σου δίχως να το έχει επιδιώξει, να το έχει αντιληφθεί ή να το έχει θελήσει. Και το πώς το συμβάν αυτό λαμβάνει χρόνο. Το πώς το συμβάν αυτό δεν αφορά εσένα, αλλά ούτε μπορεί να υπάρχει δίχως εσένα. Είναι η θέληση της κατάφασης που εκφράζεται. Η θέληση να πεις ναι, η θέληση που λέει ναι. Η ουσία έχει αυτό που λέει ναι και είναι αποτέλεσμα ενός ναι.

Είναι εδώ και είναι πάντα ενεργό, ​​αυτό τον πέραν που ο Αντονέν Αρτώ έχει περιγράψει και το οποίο επεδίωξε. Το ανέφικτο σώμα χωρίς όργανα είναι εδώ και είναι ενεργό με όργανα που αναοργανώνουν, αναδιατάσσουν, ανατροποποιούν. Η κατάφαση μετατρέπει το ανέφικτο σε εφικτό και πιθανό, αναδιαμορφώνει το σώμα και τη συνείδηση. Διατηρεί τα πάντα και ανακαλεί στη μνήμη όλα όσα την ενισχύουν και την επεκτείνουν. Όλα όσα θέλει, επιλέγει να τα διατηρεί.

Χρειάζεται χρόνος για να ωριμάσει κάτι, να επιτρέψει στο βάθος μέσα του να μεγαλώσει και να αποκτήσει αποχρώσεις, στοχαστικότητα και αυτο-προοπτική. Να ξεχάσει τον εαυτό του. Να βιώνει αυτή τη διαδικασία, ότι κάτι ωριμάζει, ότι η στιγμή εκπέμπει αυτή την ωριμότητα. Μια ωριμότητα που διαχέεται και γίνεται αναγκαία. Μια σκηνή, ένα γεγονός από μόνο του: να μπορείς να αισθανθείς πώς η ωριμότητα αποκτά το δικό της χρώμα, να είσαι μέρος αυτής της διαδικασίας.

Η σκληρότητα αλλάζει χρώμα, γίνεται χρώμα η ίδια, γίνεται ένα μεταβαλλόμενο χρώμα: δέρμα, το χρώμα του δέρματος, χρωματική ουσία, τόνος, χροιά, χαρακτήρας, παραλλαγή, τρόπος, τροπικότητα, διακοσμητική λεπτομέρεια, εξωραϊσμός, όψη ουράνιων σωμάτων. Μια επιφάνεια που αποκαλύπτει το βάθος της, που αφήνει το βάθος να εκδηλώνεται σε μετασχηματιστικές εξελίξεις. Η σκληρότητα αλλάζει δέρμα, αλλάζει χαρακτήρα, αλλάζει τόνο, δεν μπορεί να διατηρήσει τίποτε σκληρό, δεν μπορεί να υπολογίζει σ’ αυτό.

Το χρώμα διατηρεί τις αισθήσεις ανοιχτές, δεκτικές, εμβαθύνει και εντείνει την αναζήτηση νέων εμπειριών. Το χρώμα αποκαλύπτει νέες ψυχές, καρδιές και σώματα. Ένας τόνος, μια λέξη ταξιδεύουν στο εδώ τώρα της στιγμής και δημιουργούν γεγονότα, διαθέσεις, αντιλήψεις. Η στιγμή θέλει να χρωματίσει και να αφεθεί να τη χρωματίσουν.

Η σκληρότητα μετατρέπεται σε ευφορία, και τα όργανα δεν οργανώνονται υπακούοντας στον λόγο. Στη θέση της οντολογίας η στιγμή αποκαλύπτει την οντοθεσία της, την οντοκοσμία της, στην πραγματικότητα την μετακοσμία της, όπου αυτό το «μετά» είναι ήδη εδώ, ακριβώς όπως ένα «εδώ τώρα» είναι ήδη ένα «μετά». Ο λόγος και το ον, η λογική και το είναι δεν καθορίζουν, έχουν ήδη καθοριστεί από τον κόσμο, από τη μετακοσμητική του.

Σε αγγίζει η απαλότητα στην ωριμότητα της στιγμής. Είναι η απαλότητα της κατάφασης. Ένα κρίσιμο αίσθημα ελευθερίας όταν βιώνεις το πώς η στιγμή είναι κάτι ενέκκλητα απόλυτο. Είναι η στιγμή κατά την οποία συμβαίνει η διαφορετικότητα. Η στιγμή αυτή, κατά την οποία αυτοαποκαλύπτεται η διαφορετικότητα, είναι απεριόριστα απόλυτη. Μπορείς τότε να είσαι σιωπηλό και ήσυχο άτομο ή δραστήρια εκφραστικό, εκρηκτικό ή ενδορρηκτικό, μπορείς να είσαι μέρος ενός μόνο κόσμου ή πολλαπλών κόσμων ταυτόχρονα, πάντα στη μέση ή στον δρόμο προς την έξοδο ή στις παρυφές μιας αναγνωρίσιμης ή απρόβλεπτης μετακοσμιοποίησης ή στη διαδικασία εισόδου σε μια νέα.

Η άβυσσος δεν φοβίζει, εκπλήσσει μόνο, παράγει την επόμενη στιγμή και την ίδια στιγμή την επόμενη. Μας επιτρέπει να επιλέξουμε στιγμή. Μας επιτρέπει να είμαστε εν μέσω και ωστόσο ένα βήμα μπροστά, επιτρέποντας έτσι να απολαμβάνουμε την ακατάπαυστη δημιουργία από την άβυσσο νέων μετακοσμήσεων. Μας εναποθέτει εν μέσω της κατάφασης που δημιουργεί ευφορία στις ένυλες και άυλες εκκαλύψεις των σωμάτων. Μας προτρέπει να πούμε ναι, να έχουμε επίγνωση της κατάφασης και των συνεπειών της. Μας επιτρέπει να ζούμε στα ενδόμυχα της κατάφασης και στις εντάσεις της επιφάνειάς της.

Δεν είναι καθόλου παράξενο ότι αυτό είναι και υψηλό και ασήμαντο ταυτόχρονα. Η ευκολία και η άνεση με τις οποίες η κατάφαση είναι πάντα κάτι μεγαλύτερο, διευρυνόμενο, την ίδια στιγμή που το ένυλο και το άυλο αποκτούν άπειρες προοπτικές, ή τη στιγμή που το ένυλο και το άυλο καταφάσκουν και υπερβαίνουν αυτή τη διαφορά μεταξύ τους. Το υψηλό καταφάσκει και το ασήμαντο απολαμβάνει την κατάφαση. Η άνεση κάνει το υψηλό ασήμαντο και το ασήμαντο υψηλό.

Ο κόσμος ως ο διάκοσμος είναι τόσο μια σκηνή με έντονη αυτοσυνείδηση, όσο και μια πραγματικότητα που ξεχνά τον εαυτό της. Μια σκηνή όπου τα γεγονότα συμβαίνουν εκούσια και ακούσια εντός και εκτός των σχημάτων μιας άνευ όρων κατάφασης, μιας άνευ όρων γενναιοδωρίας. Ο κόσμος προσφέρει τη σκηνογραφική του δραστηριότητα ως θέαμα που ο ίδιος και βλέπει και δεν βλέπει, πάντα ζει, βιώνει και διαβιώνει, πάντα παράγοντας νέα ζωή.

Η στιγμή δημιουργεί μια απόσταση ανάμεσα σε μένα και τον κόσμο, ανάμεσα στον εαυτό μου και τη ζωή μου. Είναι μια απόσταση στην καρδιά του τώρα, εδώ. Η απόσταση είναι η παρουσία του ίδιου του άπειρου, των άπειρων τρόπων του, των τροποποιητικών δυνατοτήτων του. Η στιγμή δημιουργεί απόλαυση και ευφορία. Η απόσταση δημιουργεί εγγύτητα, ζεσταίνει την καρδιά. Η καρδιά είναι η απόλυτη διαφορετικότητα της στιγμής, η πλήρης διαφορά χτυπά εκεί.

Η άβυσσος είναι αυτόνομη και αποκαλύπτεται σε ανυποψίαστες στιγμές. Έχει εγγενή δύναμη, απρόσιτη και απερίγραπτη, τόσο απόλυτη όσο και η διαφορετικότητα και η στιγμή που αυτή δημιουργεί και κατά την οποία αποκαλύπτεται. Είναι η δύναμη της αυτοαναδιάταξης. Είναι η δύναμη της κατάφασης που οι τροπικότητες εναρμονίζουν πριν αυτή μας κατακλύσει.

Μια τραγική συναίσθηση ή επίγνωση, η οποία είναι επίσης μια αντίληψη της τραγικής ειρωνείας, καθορίζει τον τρόπο που η στιγμή επηρεάζει σώμα και σκέψεις. Μπορεί να γεμίσει με σοβαρότητα ή ελαφρότητα όλα όσα συμβαίνουν στον χώρο που η στιγμή διανοίγει. Η αβεβαιότητα που μπορεί να προκαλέσει το απρόσιτο θα μπορούσε να μας αποσπάσει από τις δραστηριότητες της κατάφασης, θα μπορούσε να μας αναγκάσει να παραβλέψουμε ότι το απρόσιτο, η άβυσσος, είναι η ίδια η κατάφαση. Η παράβλεψη και η διάσπαση θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία. Το ίδιο το τραγικό δεν συμβαίνει, δεν του παρέχεται χώρος στην κατάφαση.

Στις αναδιατακτικές μεταμορφώσεις του κόσμου, στις μετακοσμήσεις του, ο λόγος είναι δίχως λόγο, τα όργανα δίχως όργανα, τα σώματα δίχως σώμα, η ψυχή δίχως ψυχή, η σκηνή δίχως σκηνή, το θέαμα δίχως θέαμα, το θέατρο δίχως θέατρο. Κάθε άρνηση έχει ήδη αναιρεθεί από την κατάφαση.

Η κατάφαση δημιουργεί γαλήνη, δημιουργεί αναταραχή, είναι έντονη, είναι ήρεμη. Έχει ρυθμούς και τόνους, μας βλέπει κατάματα, ξεχνά τόσο εμάς, όσο και τον εαυτό της. Στο περβάζι βρίσκεται ένα μικρό λευκό βάζο με δύο γαλαζωπές ορτανσίες και δίπλα του δύο ασπρόμαυρες φωτογραφίες που δείχνουν τρεις ανθρώπους, έναν νεαρό άνδρα με το ποδήλατό του στη μια, μια μητέρα και ένα παιδί που κρατιούνται απ’ το χέρι στην άλλη. Η ζωή διαχέεται αργά, ή γρήγορα, μέσα τους, μυρίζει, ακούγεται, χειρονομεί. Κάποιος άνθρωπος πλησιάζει από έξω, ακουμπά το πρόσωπό του στο τζάμι και χαιρετά. Το παράθυρο ανοίγει, ο αέρας μπαίνει μέσα, λέξεις αναμιγνύονται με λέξεις, σώματα αγγίζουν το ένα το άλλο, συνομιλούν. Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί, με ένα «ωστόσο» ή δίχως.

Μια ασταμάτητη σωματική, ψυχική και διανοητική τοποθέτηση μπροστά σε οτιδήποτε συμβαίνει και στον χρόνο και τον χώρο του κόσμου. Πώς συναντάμε και πώς χρωματίζουμε ένα ναι, πώς και πότε μεταβάλλεται ένα όχι σε ένα ναι, πώς ρέει το τώρα εδώ, πώς εκφέρεται ο λόγος δίχως λόγο, και το σώμα δίχως σώμα. Πώς γεννιέται η γενναιοδωρία και πώς διατηρείται και πολλαπλασιάζεται, και πώς αυτοεξαλείφεται ταυτόχρονα.

Το σώμα ως κόσμος, ο λόγος ως κόσμος, ψυχή ως κόσμος. Το δράμα ως κόσμος. Δραματικότητα που δημιουργείται από τις μετακοσμήσεις της στιγμής. Ό,τι λέγεται και ό,τι δεν λέγεται, το ορατό και αόρατο, ό,τι βιώνεται και ό,τι δεν βιώνεται, το αισθητό και το μη αισθητό, το ανώνυμο και το επώνυμο. Ανοιχτά πεδία, κλειστοί χώροι, ένα τράνταγμα και μια ακινησία. Ένα ναι λέγεται ή δείχνεται ή εννοείται. Κάποιοι άνθρωποι το αποδέχονται, σκύβουν το κεφάλι ή απαντούν με λέξεις, με τα χέρια, με τα μάτια. Όλα μπορούν να συμβούν, όλα συμβαίνουν ήδη.

Η ισχυρή παρουσία ως ισχυρή απουσία δημιουργεί ένα γεγονός, μια συνεχή μετανάστευση προς κάθε κατεύθυνση, προς κάθε διάσταση. Δημιουργεί μια αδιάκοπη εξέλιξη διαφορετικοτήτων, ένα ρεύμα ενικοτήτων, μια αδιάκοπη στιγμιαιότητα.

Από την άβυσσο που αυτοπαράγεται αδιάλειπτα, αναδύεται η αισθαντικότητα, διαχέεται, μεταμορφώνεται, αυτοχρωματίζεται με αδιανόητους τρόπους, παίρνει αδιανόητες διαστάσεις, ταυτίζεται με την άβυσσο, την κάνει να αποσύρεται. Το σώμα ιδρώνει στη ζέστη, η αποδεκτικότητά του κάνει τα μέλη να αιωρούνται ελεύθερα, μια ισχυρή αίσθηση κρατά το βλέμμα προσηλωμένο σε μια στιγμή, ένα σημείο στον χώρο και στον χρόνο που μειώνεται καθώς διευρύνεται. Που απαιτεί μια απόφαση.

Η αισθαντικότητα, η ειρωνεία, η διάθεση, οι κινήσεις διαπερνιούνται από την ευθύνη που κάθε απόφαση, κάθε στάση αποζητά. Κάθε λέξη, κάθε ματιά, κάθε επικοινωνία υποστηρίζεται από την ηθική δύναμη της κατάφασης και αντανακλάται σ’ αυτήν. Μας συνυφαίνει. Συνυφαινόμαστε αισθητά και ανεπαίσθητα. Ένας ρυθμός πάντα παραμένει, μετατρέπεται σε ρυθμούς με ή δίχως κανονικότητα. Η κατάφαση είναι πάντα σε κίνηση, μας κινεί πάντα.

Οι ρυθμοί τονίζουν τη δραματικότητα. Η δράση προτρέπει τα σώματα να κινούνται σε αποχρώσεις, παρακινεί τις φωνές να γεμίζουν τα σώματα και τα σώματα τις φωνές. Κάθε ιδιαίτερος ρυθμός, κάθε σωματική κίνηση, κάθε γλωσσική απόχρωση είναι καλά ενσωματωμένη στην ενέργεια του δράματος, στον μεταβαλλόμενο κόσμο του, και συμβάλλει στην ευφορία που η τραγική επίγνωση διαχέει.

Ξεκινάς από κάτι συγκεκριμένο ή κάτι αφηρημένο και αφήνεις τον ρυθμό της στιγμής να σχηματίσει έναν χαρακτήρα, μια διάθεση, ένα γεγονός ή ένα συναίσθημα, κάτι κοντινό και απτό, ή κάτι απομακρυσμένο και ίσως και απερίγραπτο. Σημεία εκκίνησης: Ένας περιβάλλων κήπος ή το παιχνίδι των σκιών στο φύλλωμα, τα προαισθήματα που δημιουργούν το παιχνίδι και δημιουργούνται από αυτό, τα αισθητά και μεταφορικά αγγίγματα της σκιάς και του φωτός, η μετέωρη πραγματικότητα της ψυχικής διάθεσης ή η υλικότητα των αντικειμένων και οι όροι που επιβάλλουν, οι ισορροπίες και οι ανισορροπίες που δημιουργούμε και που μας δημιουργούν, οι αντιπαραθέσεις ή η απαιτητική και λεπτή αποφυγή τους. Καθετί κρίσιμο που μπορεί να μας τύχει, η γοητεία που μας ανυψώνει. Μαζί με άλλους ή μόνους. Εμείς και οι άλλοι άνθρωποι, εμείς ή άλλοι. Πάντα εδώ.

Αν δύο άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους συναντιούνται ξαφνικά σε ένα δωμάτιο αυτή ακριβώς τη στιγμή στη μέση ενός κόσμου που κανένας ουρανός δεν περιορίζει, αν συμβαίνει κάτι ουσιαστικό ή ανούσιο εκεί, άμεσα μεταξύ τους ή έμμεσα δίπλα τους, ότι έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους ή με τον εαυτό τους, συγχρόνως ή ξεχωριστά, αν εκδηλώνονται προσωπικότητες, αν τα σώματα δημιουργούν κύματα ενέργειας, αν ένας κόσμος αυτοαποκαλύπτεται και με συνεπείς ή ασυνεπείς τρόπους, σε διαφορετικούς βαθμούς, επιτρέπει στην καρδιά να δείχνει τη θέλησή της, επιτρέπει στον νου να δείχνει τις σκέψεις του, επιτρέπει σε καρδιά και νου να εισέλθουν στο διαχρονικό και συγχρονικό, στις συνομιλίες της ιστορίας με το παρόν, επιτρέπει να εκφράσουν τα προαισθήματά τους και τις προθέσεις τους, να προβάλλουν τη διορατικότητα τους στο μέλλον. Αν αυτό το «αν» χορεύει ή κοιμάται, αν επιτυχώς υπάρχει μόνο του ή συνυπάρχει με οποιουσδήποτε και οτιδήποτε, εκτός από την άρνηση.

Ο Χένρικ Ίψεν στη Χέντα Γκάμπλερ δεν μας προσφέρει πολλούς συλλογισμούς. Στο δράμα του είναι οι επίμονες ανταπαντήσεις στη ροή του διαλόγου που οδηγούν από το ένα σημείο στο άλλο. Στα δράματα της Σάρα Κέιν είναι οι αλλεπάλληλες, συναισθηματικά φορτισμένες εκρήξεις που θέλουν να μας συνταράξουν. Στον Άμλετ και στη Μήδεια ο Σαίξπηρ και ο Ευριπίδης μας προσφέρουν στοχασμούς, κυρίως στους μονόλογους του Άμλετ και της Μήδειας, περί των συνθηκών και των όρων διαβίωσης στον πύργο της Ελσινόρης και περί των νόμων στην Ελλάδα. Επιπλέον στο δράμα του Ίψεν δεν υπάρχει κανένας μονόλογος. Και μερικές φορές σε ορισμένους συγγραφείς που είναι εξαιρετικοί στο να περιγράφουν λεπτομερώς (όπως ο Πέτερ Χάντκε ή η Εύα Ρούνεφελτ, για παράδειγμα), οι περιγραφές τους μετατρέπονται σε συλλογιστικές απεικονίσεις. Σκέψεις, περιγραφές, συναισθήματα μας προτρέπουν να αντιδράμε και να δράμε. Όλα αυτά μαζί ή ξεχωριστά.

Η στιγμή αποδίδει τον μονόλογό της, μιλά στον εαυτό της ή σε κάποιον άλλον ή σε κάποιους άλλους ανθρώπους, παρόντες ή απόντες, πραγματικούς ή φανταστικούς. Ο μονόλογός της είναι συνειδητός, συγκεκριμένος και συνεπής ή ονειρώδης, ημισυνειδητός και ημισυγκροτημένος. Η στιγμή είσαι εσύ, ο χρόνος ρέει και ο χώρος που ζει τη δική του ζωή είσαι εσύ, ο κόσμος είσαι εσύ, είσαι μέρος των διακοσμητικών και μετακοσμητικών μεταμορφώσεων του κόσμου.

Η στιγμή αποκτά μια δομή, ένα δικό της σώμα, μια δική της καρδιά, ξεδιπλώνεται με όποιο τρόπο θέλει, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση θέλει, σταματά όπου θέλει, κάνει παύσεις όποτε θέλει, δεν μένει ποτέ στάσιμη. Η στιγμή είναι νομαδική, μετακινείται από εδώ τώρα στο επόμενο εδώ τώρα, είναι ατομική και συλλογική, καλλιεργεί την ενικότητά της καθώς τη μοιράζεται, ανοίγοντάς την προς όλους και όλα. Η σκηνή που δημιουργείται σε αυτή τη στιγμή ή εκκινεί από αυτή κινδυνεύει να μην υπάρχει την επόμενη στιγμή, αλλά δεν κινδυνεύει να αγνοηθεί ή να ξεχαστεί, δεν εξαλείφεται. Ενισχύει τη δύναμη της κατάφασης, επεκτείνει την μετακοσμητική δραστηριότητα, κάνει τη λευκή βοή του κόσμου να συνεχίζει να ποικίλλει.

Σε αυτή τη μεταβαλλόμενη διαδικασία το κωμικό και το τραγικό διηθούνται μέσα από συνθέσεις που τα καθιστούν άσχετα. Το κωμικό και το τραγικό απορροφούνται από την ευφορία που δημιουργεί η καταφατική βοή. Και τότε το γέλιο ή η θλίψη επανέρχονται με την εντελώς προσωπική τους διαφορετικότητα, την έντονή τους ατομικότητα. μας συνταράσσουν με την ενικότητά τους, την εγγενή τους δύναμη. Η σκηνή που τότε δημιουργείται μπορεί πράγματι να μας ταρακουνήσει. Αυτή ακριβώς τη διευρυνόμενη στιγμή.

Τι πραγματικά συμβαίνει στην Αντιγόνη του Σοφοκλή; Πότε αποφασίζει η Αντιγόνη να δράσει; Και πολύ αργότερα στο δράμα, πώς επηρεάζουν οι πράξεις της την ίδια και τους άλλους ανθρώπους γύρω της; Η σαφήνεια επιτυγχάνεται σταδιακά από τις ενέργειες των προσώπων ενώπιόν μας. Ή, όπως Στην μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι του Μπερνάρ Μαρί Κολτές ή στο Τέφρα και σκιά του Χάρολντ Πίντερ η σαφήνεια συνίσταται σε μια φωτεινή ασάφεια που εξαρτάται από μια σειρά ενεργειών ή αποφάσεων που δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να κατανοήσουμε, που ακόμη ίσως και τα πρόσωπα του δράματος δεν κατανοούν, από πολλά που έχουν ήδη συμβεί εκτός του εδώ τώρα του δράματος. Και έτσι είναι πολλά αυτά που πρέπει να διαισθανθούμε, να μαντέψουμε ή να τα αφήσουμε να παραμείνουν ανενόχλητα, ανείπωτα, απρόβλεπτα ανάμεσα στις σειρές του διαλόγου, ανάμεσα στις πράξεις των προσώπων, ανάμεσα στα ίδια τα πρόσωπα. Πάντα ενώπιόν μας, τη στιγμή που αυτή γίνεται και δική μας.

Μια αλεπού, ένας μικρός πρίγκιπας, ένα εξημέρωμα και ένας αποχαιρετισμός, και κει εν μέσω του κόσμου, ανάμεσα σε διαφορετικούς κόσμους και ίσως και πέρα από αυτούς, υπάρχει το πιο σημαντικό από όλα, η αγάπη. Μια αγάπη που δημιουργεί ευφορία και απελευθερώνει, η οποία συνεχώς δίνει περισσότερα από όσα καταναλώνει. Μια αγάπη που μετατρέπει την ψυχή σε σώμα και το σώμα σε ψυχή. Μετατρέπει τα πάντα σε μια διαρκώς ιδιαίτερη καρδιά. Θέλω να νιώσω την ιδιαίτερη καρδιά σου, θέλω να την αγγίξω. Σε μια στιγμή όπως αυτή.