Ethica Heroica (Μειζονέλασσον Δοκίμιο)

——————————————————

«Αυτό που γνωρίζει όλα τα πράγματα και που δεν το γνωρίζει κανένα είναι το υποκείμενο. Συνεπώς αυτό είναι ο υποστηρικτής του κόσμου, η συνθήκη για όλα τα φαινόμενα, για όλα τα αντικείμενα, αυτή που πάντοτε προϋποτίθεται κατά την εμπειρία· καθώς ό,τι υπάρχει υπάρχει μόνο για το υποκείμενο. Ο καθένας μας συνιστά υποκείμενο, κατά το μέρος που γνωρίζει, όχι κατά το μέρος που ο ίδιος αποτελεί ένα αντικείμενο γνώσης». [...] 

————————
Αρθούρος Σοπενχάουερ, Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση, Βιβλίο 1, §2
——————————————————

There is, in sanest hours, a consciousness, a thought that rises, independent, lifted out from all else, calm, like the stars, shining eternal. This is the thought of identity -- yours for you, whoever you are, as mine for me. Miracle of miracles, beyond statement, most spiritual and vaguest of earth's dreams, yet hardest basic fact, and only entrance to all facts. In such devout hours, in the midst of the significant wonders of heaven and earth, (significant only because of the Me in the center,) creeds, conventions, fall away and become of no account before this simple idea. Under the luminusness of real vision, it alone takes possession, takes value. Like the shadowy dwarf in the fable, once liberated and look' d upon, it expands over the whole earth, and spreads to the roof of heaven.
——————————
Walt Whitman, Democratic Vistas

Α΄

[ ΑΤΤΙΚΗ, ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2018 – ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ]

Στο μοιρογνωμόνιο των ωρών ένας από τους ενενήντα δύο ήλιους του θέρους είχε αρχίσει την τροχιά του. Μόλις οι αχτίνες του μπήκανε στο δωμάτιο απ’ το μικρό ανατολικό παράθυρο, πρόβαλε στον τοίχο μια λευκοκίτρινη κηλίδα που, αν την κοιτούσες καλά, μέσα της θρόιζαν κάτι ανεπαίσθητοι, αέριοι κυματισμοί.
ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΠΑΝΩ ΤΟΥ ΚΟΥΒΑΛΑΕΙ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ σήκωσε το κεφάλι από τα βιβλία και τα χαρτιά που μελετούσε και κοίταζε το φωτεινό ετούτο άχνισμα. Το φαινόμενο ήταν καθημερινό σε κείνο το δωμάτιο, όμως ήταν η πρώτη φορά που, χάρη σε μια νωθρότητα που τρεφόταν ακόμη από τον λώρο του βραδινού ύπνου (και την οποία ενέτειναν η ζέστη και η βουή ενός ανεμιστήρα δαπέδου), έστρεφε την προσοχή του σ’ αυτό που του έμοιασε να είναι η ίδια η ανάσα της διανυόμενης ώρας.
Του αποκαλυπτόταν άραγε κει, μεγεθυμένη, η αδιόρατη διαδικασία του χρόνου; Η στιγμή που τώρα και τώρα και τώρα εξατμίζεται; Το βέλος που δείχνει πάντοτε εμπρός –σαν αλογοκέφαλο που σχίζει με ταχύτητα τον αέρα– κατά τη μεριά του αγνώστου πεδίου των επικείμενων; Που έτσι ιδρύει για εμάς την ανάγκη μιας απλής, και κατά το δυνατό διαρκούς, ευτυχίας, και συνάμα την ευθύνη ενός παραδείγματος, που ίσως κάτι από δαύτο να μείνει ξοπίσω όταν το πέρασμά μας από το πεδίο των ζώντων θα έχει ολοκληρωθεί; Ήταν αυτά που έξωθεν έδειχνε ο φλεγόμενος ρήγας, ο των Ρωμαίων Sol Invictus, κατά τη διάρκεια του ετήσιου, τρίμηνου βασιλείου του –του βασιλείου της χαράς και της ραστώνης–, με τ’ ορθωμένο σκήπτρο των αχτίνων του, με την απόλυτη πειθώ ενός οφθαλμοφανούς Θεού;

Β΄

Το να σηκώνεις επάνω σου το βάρος του κόσμου είναι ζήτημα, που παρά την κοινοτυπία του (συγκρίσιμη με αυτή του μαθηματικού συνόλου 32 δόντια*), είναι να το παίρνει κανείς απολύτως σοβαρά. Με περίσκεψη και σύνεση και μεγάλη προσπάθεια. Με καλές πρακτικές. Αν μπορείς να κάνεις αλλιώς; Ναι, μπορείς. Μπορείς απλά να συνεχίσεις να πορεύεσαι ασυναισθήτως κατά την πορεία του βέλους που σε ορίζει, να ξεχάσεις ότι κουβαλάς επάνω σου το βάρος του κόσμου. Να ζεις χωρίς τη συνείδηση κάποιου ρόλου. Και ναι! Στην καλύτερη περίπτωση, αν ακόμα κι έτσι ζήσεις μια ωραία κι υποδειγματική ζωή, είναι ωραίοι κι οι αντιήρωες. Όμως ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΚΟΥΒΑΛΑΕΙ ΕΠΑΝΩ ΤΟΥ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ είναι ένας ήρωας και ως τέτοιος πρέπει να χτιστεί κατά το πρότυπο των ηρώων. Κι ένας ήρως έχει οπωσδήποτε τη συναίσθηση του ρόλου του.

* Ευελπιστούμε, τα 32 δόντια του ενήλικου ανθρώπου να μειωθούν, φυσιολογικά, κάποτε σε 28. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως οι 4 φρονιμίτες, των οποίων η χρηστικότητά είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το μαρτύριο που μας έχουν αφειδώς προσφέρει, αποτελούν άβατο για τη φυσική επιλογή.

*

Αφήνεις να ζυγιαστεί απάνω στους ώμους σου το βάρος του κόσμου. Περιμένεις εκεί να σταματήσει η ροδέλα τις φούρλες. Μάταια! Κάτω απ’ τον δείκτη οι διαγραμμίσεις των μονάδων μέτρησης τρέχουν και τρέχουν. Το ζύγιασμα του κόσμου φέρνει το ανέμισμα της ηρωικής ψυχής. Πρόκειται περί απλής μηχανικής. Τώρα, απ’ τα τρελαμένα γρανάζια της ανθρώπινης ζυγαριάς γεννιέται κείνη η ενέργεια που λέγεται μελαγχολία. Και –σαν αυτή να μεταφερόταν στα μήκη και στα πλάτη του απλωμένου επί του γραφείου λευκού χαρτιού με σύρματα σε κολώνες (το ένδον εξαπλώνεται)– το χέρι που γράφει ετούτες δω τις γραμμές κινείται στα δρομολόγιά της σαν τρόλεϊ με τις κεραίες του ορθωμένες. Είναι η μελαγχολία που οδηγεί τον ήρωα (τι ήρθαμε δω να κάνουμε, άνθρωποι;). Είναι ο ήρωας που οδηγεί το χέρι που γράφει.

*

Ο ιδρυτής του Στωικισμού Ζήνων ο Κιτιεύς παρομοίαζε την τελείωση της αρετής με αυτή ενός ανδριάντος.^[1] Το παρόν κείμενο είναι κι αυτό ένας ανδριάντας-υπό-κατασκευή (εδώ, ακόμα, ένας ασχημάτιστος όγκος). Εργάζομαι κλεισμένος στο δωμάτιό μου, βαράω το μολύβι-σκαρπέλο μια εδώ μια εκεί, έχοντας μοναδικό σκοπό να πλάσω έναν ήρωα που θα στηθεί έξω, στο φως του ήλιου. Ακολουθεί η περιγραφή του δωματίου.

Πώς να είναι ο ήρωας με το ατλάντειο αυτό καθήκον; Για αρχή πρέπει να φτιάξουμε το καλούπι του. Και το καλούπι αυτό πρέπει να έχει το σχήμα μου. Το σχήμα του περσοναλιστή ψευδο-Διονύσιου. Διότι:
O εαυτός είναι ένα υποκείμενο.

Και, ως τέτοιο:
Ο μοναδικός διαχειριστής του προσώπου του.

Και το πρόσωπό του:
Το μόνο που δύναται πράγματι να κατέχει.

Και ο κόσμος είναι πάντοτε κάτι το έτερο. Καθώς, δε, είναι ελάχιστα τα πράγματα που φαίνονται ευκολότερα απ’ το να τρέψω για λίγο την υπερήφανη πόζα ενός Αθάνατου Ποιητή, που χρησιμοποιώ ως άβαταρ, στην υπερήφανη πόζα ενός Αθάνατου Φιλοσόφου, γράφοντας πάνω της ένα μουστάκι, ένα υποχείλιο μούσι και μαλλιά που θυμίζουνε αγγλικό κόκερ σπάνιελ – σας προτρέπω: Δοκιμάστε να κλείσετε τα μάτια, να βουλώσετε αυτιά και μύτη.^[2] Δείτε τι απέμεινε απ’ τον κόσμο. Πώς αυτός μειώθηκε σε τρεις μόνο κινήσεις.

*

Ξάπλωσα στο κρεβάτι κουρασμένος. Ακούγονταν χαμηλά μία ορχήστρα από το ραδιόφωνο και ήχοι μακρινοί κεραυνών έξω από το παράθυρο. Καθώς ο ύπνος προσέγγιζε, εδραιώθηκε ολοκάθαρη μια αίσθηση πως το κεφάλι μου καταλαμβάνει ολόκληρο τον χώρο του δωματίου. Η χαμηλή μουσική, οι μαλακοί κρότοι απ’ έξω εισέρχονταν εντός μου όπως στην κοιλότητα ενός μεγάλου κόγχου που μέσα του θα χώραγε λες ο κόσμος. Ένιωθα την έκτασή μου πλατιά, απροσδιόριστη. Να ήτο η πλάνη μιας επέκτασης του υποκειμένου στο αντικειμενικό; Μιας κατάλυσης των ορίων του εαυτού / της ετερότητας του κόσμου; Μιας εν ζωή αφομοίωσης; Όταν ξύπνησα, και καθώς ανακτούσα την απόσταση απ’ τα φαινόμενα, ακούγονταν από το ράδιο τα παλαμάκια του ακροατηρίου, που έφθιναν και διαλύονταν –τόσο ωραία!– στο ψιλόβροχο.

*

Πάσχουμε υπερηφάνως από τον ερμητισμό της μονάδας.

*

——————————————————

Persona est naturae rationalis individua substantia.
———————
Boethius, Liber de Persona et Duabus Naturis

——————————————————

… individuality, the pride and centripetal isolation of a human being in himself –identity– personalism.
————————
Walt Whitman, Democratic Vistas

***

Προηγουμένως έγραφα:
Το καλούπι αυτό πρέπει να έχει το σχήμα μου.

Τούτο δεν είναι ακριβές.
Καθότι έτσι θα παραλείπαμε ένα μείζον χαρακτηριστικό των ηρώων: την idéalité.
Ακριβέστερα, πρέπει να έχει την καθολικότητα του σχήματός μου ως δέοντος. Όχι ως είναι. Κατά συνέπεια, ο συγγραφέας δεν μπορεί να πλάσει τον ήρωα καθ’ ομοίωσίν του αν δεν μπορέσει να πλάσει τον εαυτό του καθ’ ομοίωσιν του ήρωα. Εκείνου που θα είναι –δηλαδή– κατ’ ευχήν

ΕΝΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΕΝΑ ΧΩΜΕΝΗ ΣΤΟΥ ΟΡΘΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΗ ΣΤΡΑΤΟΣΦΑΙΡΑ

ή, πιο απλά (και εύγλωττα),

ΕΝΑ ΗΘΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Γ΄

[ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΗΡΩΑ ]

[Ο Πλούταρχος, ο Αυρήλιος, ο Montaigne, ο Burton, ο Leopardi κ.ά. μου έδειξαν το αιωνίως αμετάβλητο των ανθρώπινων χαρακτήρων. Ο Έρασμος, με το Εγκώμιο της Μωρίας, μου χάρισε (εν τοις πράγμασι) –όπως ο Εμπεδοκλής στον Ικαρομένιππο–^[3] την οξυδέρκεια ώστε αναλογιζόμενος πλέον τα πρόσωπα, νεότερα ή γηραιότερα, που από κοντά συναναστράφηκα, κυρίως δε εμένα τον ίδιο, συνειδητοποίησα κι εγώ με τη σειρά μου –γελώντας δημοκριτείως– ετούτο: Πως είμαστε όλοι και παραμένουμε, από την αρχαιότητα ως σήμερα και από τη νεότητα ως τον θάνατο, ένα κωμικότατο συνονθύλευμα μωρίας και φρόνησης, σε διάφορες αναλογίες. Με αυτά ως δεδομένα, βεβαιώθηκα πως δεν αξίζει κανείς να έχει περισσότερη εμπιστοσύνη στην ανθρωπότητα απ’ ό,τι της αρμόζει και ότι, συνακόλουθα, η Ηθική, ως η πρακτική φιλοσοφία του (κοινωνικού) βίου, είναι ζήτημα απόλυτα συμβατό με την Αιωνιότητα (όπου, φυσικά, στοχεύει κάθε σοβαρός και φρόνιμος Auteur), καθότι δεν φαίνεται (στον μακρινό αυτόν ορίζοντα) το ενδεχόμενο να παύσει η σημασία της. Έτσι καταστρώνω, πάραυτα, το ακόλουθο κήρυγμα προς τον ήρωά μου, το οποίο –αν θεωρήσουμε ως υπερόπλο των ηθικών κηρυγμάτων την Κριτική του Πρακτικού Λόγου του Kant– ας είναι ένα, άτσαλα καμωμένο, tommy-gun.]
Αυτός που πανηγυρικά φέρει επάνω του το βάρος αυτού που για εμάς δεν είναι παρά το-μέρος-κάτω-από-τον-ήλιο και ο προθάλαμος του-μέρους-κάτω-από-το-μέρος-κάτω-από-τον-ήλιο ή άλλως του-μέρους-πάνω-από-το-μέρος-πάνω-από-τον-ήλιο, αναλόγως τι προτιμάει κανείς για επέκεινα, τον κάτω κόσμο ή τα επουράνια, αν θέλει να είναι άξιος του ρόλου που υπερήφανα ανέλαβε, θα πρέπει να ζει σαν ένας φιλόσοφος της πράξης.

——————————————————

«Ο λόγος αποκαλύπτεται πολύ συγκεκριμένα ως πρακτικός σε κείνους τους εξόχως λογικούς χαρακτήρες που, κατά συνέπεια, ονομάζονται στην κανονική ζωή πρακτικοί φιλόσοφοι, και οι οποίοι διακρίνονται από ασυνήθιστη ψυχραιμία, τόσο σε δυσάρεστες όσο και σ’ ευχάριστες καταστάσεις, τη σταθερότητα της διάθεσής των, και αξιοσημείωτη επιμονή σε ειλημμένες αποφάσεις. Στην πραγματικότητα, είναι η πρωτοκαθεδρία της λογικής μέσα τους, τουτέστι η πλέον αφηρημένη παρά διαισθητική γνώση, κι ως εκ τούτου η διερεύνηση της ζωής μέσω των ιδεών, εν γένει και ως σύνολο, που έχει επιτρέψει σ’ αυτούς άπαξ δια παντός ν’ αναγνωρίζουν την απάτη της στιγμιαίας εντύπωσης, τη φευγαλέα φύση των πραγμάτων, το σύντομο της ζωής, την κενότητα των απολαύσεων, τη μεταβλητότητα της τύχης, και τα μεγάλα και μικρά κόλπα της πιθανότητας. Έτσι τίποτα δεν έρχεται σ’ αυτούς απρόσμενα, κι αυτό που γνωρίζουν σε επίπεδο αφαίρεσης δεν τους εκπλήσσει ούτε τους ενοχλεί όταν το συναντούν σε μια πραγματική, συγκεκριμένη περίπτωση, αν και δεν συμβαίνει το ίδιο στην περίπτωση εκείνων των λιγότερο συνετών χαρακτήρων επί των οποίων το παρόν, το αισθητό, το πραγματικό ασκεί τέτοια επιρροή, ώστε οι ψυχρές, άχρωμες ιδέες αποσύρονται στο παρασκήνιο της συνείδησης κι αυτοί, λησμονώντας αρχές και αξιώματα, γίνονται έρμαια συναισθημάτων και παθών κάθε είδους».
——————————————————
Σοπενχάουερ, Κριτική της καντιανής φιλοσοφίας, 139

————————— () —————————

–– ΚΙ ΑΣ ΜΗ ΣΤΑΘΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΣΤΑ ΕΞΗΣ––

Να συμπεριφέρεται με καλοσύνη, ν’ απέχει απ’ όλα τα είδη της φαυλότητας και της κακίας, από κάθε αδικία, προσβολή και κακοβουλία έναντι των ανθρώπων. Έτσι ριγμένος εδώ εκ γενετής, από το βέλος του χρόνου οριζόμενος, να ενεργεί στο παρόν έχοντας ως κύριο μέλημά του να καλυτερεύει τον εαυτό του και το μέλλον του κόσμου:
Το ότι ο χρόνος έχει μία μόνο κατεύθυνση, μαζί με το αίνιγμα του κόσμου … είναι το βαθύτερο πρόβλημα του σύμπαντος, και δεν είναι να μας εκπλήσσει που οι πιο εξαίρετοι διανοητές του κόσμου –ο Πλάτων, ο Αυγουστίνος, ο Καντ, ο Σοπενχάουερ– παρέμειναν σιωπηλοί περί αυτού, ακόμα και στα σημεία που καταπιάστηκαν με τον ίδιο τον χρόνο. …

Πολλά πράγματα δείχνουν πως ο χρόνος ως μονόδρομος είναι μια έκφραση της ηθικότητας του βίου …

Το μέλλον δεν είναι ακόμα πραγματικό. Το παρελθόν είναι … Παρελθόν και μέλλον συναντιούνται στο παρόν· το παρόν είναι η δυνατότητα του προσώπου. Το πρόσωπο δεν έχει πια ισχύ επί του παρελθόντος και καμιά ακόμη επί του μέλλοντος.

Η βούληση του ανθρώπινου όντος δημιουργεί το μέλλον …

Το ότι ο χρόνος έχει μία μόνο κατεύθυνση ταυτίζεται συνεπώς με το ότι εν τέλει ο άνθρωπος είναι ένα ον που βούλεται. Ο χρόνος είναι το εγώ ως βούληση. …

——————————————————
«Ζεις μονάχα μια φορά». Τούτο έχει εφαρμογή όχι μόνο στο όλον της ζωής σου, αλλά σε κάθε μία στιγμή της. [….]
— — — — — — — — — —
Otto Weininger, Ο χρόνος ως μονόδρομος (από το «Περί των τελευταίων πραγμάτων, 1904-1907»)

——————————————————

Σύμφωνα με την αρχή της μέγιστης ευτυχίας, όπως αυτή επεξηγήθηκε ανωτέρω,^[4] ο ύπατος σκοπός, σε σχέση με τον οποίο και για τον οποίο κάθε τι αποτελεί αντικείμενο επιθυμίας (είτε αναλογιζόμαστε το δικό μας καλό είτε των άλλων), είναι ένας τρόπος ύπαρξης που θα είναι απαλλαγμένος στο μέτρο του εφικτού από τον πόνο και πλούσιος σε απολαύσεις […] Έτσι, σύμφωνα με την άποψη των ωφελιμιστών, καθώς ο εν λόγω τρόπος ύπαρξης αποτελεί τον σκοπό του ανθρώπινου πράττειν, αποτελεί αναγκαστικά και το πρότυπο της ηθικής, το οποίο με τη σειρά του επιδέχεται την ακόλουθη περιγραφή: οι κανόνες και τα σχετικά με την ανθρώπινη διαγωγή προτάγματα, η τήρηση των οποίων μπορεί να εξασφαλίσει στον μέγιστο βαθμό για όλη την ανθρωπότητα έναν τρόπο ύπαρξης σαν κι αυτόν που περιγράφηκε. Και όχι μόνο για την ανθρωπότητα, αλλά όσο το επιτρέπει η φύση των πραγμάτων, για όλα τα συναισθητικά πλάσματα.
———————————
John Stuart Mill, Ωφελιμισμός, § II.10, μτφρ. Φιλήμων Παιονίδης

——————————————————

––ΚΥΡΙΩΣ, ΔΕ, ΣΤΟ ΕΞΗΣ–

ΤΟ ΚΑΛΟ
–ΣΤΗΝ ΠΡΟΘΕΣΗ–
ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΛΟ
–ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ –
ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ
ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΙΞΗ
ΜΙΑΣ ΘΕΡΜΗΣ, ΘΕΡΜΟΤΑΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ
Μ’ ΕΝΑ ΨΥΧΡΟ ΚΕΦΑΛΙ

––ΚΑΘΩΣ ΑΛΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΗΣ––

Η πίστη μας στον Ορθό Λόγο, ως προτιμητέο παραγωγικό αίτιο της βούλησης και, άρα, των πράξεών μας, δεν οφείλεται σε κάποιον αφελή οπτιμισμό ως προς την ανθρώπινη φύση. Ισχύει –φίλοι– το ακριβώς αντίθετο: Η αιτία της πίστης αυτής δεν είναι η εμπιστοσύνη προς τη φύση μας –προς τα ορμέμφυτα, δηλαδή, και τα πάθη που μας σπρώχνουνε αυτομάτως–, αλλά η έλλειψή της.^[5] Είθε ο ήρωας να διατηρεί, λοιπόν, σε ισορροπία το μείγμα συγκρατημένης αισιοδοξίας / περιφρόνησης για το ανθρώπινο είδος, που είναι απαραίτητο σε κάθε μετρημένο υπέρμαχο της σύμφωνης με τον Ορθό Λόγο δράσης. Απ’ τη σκοπιά των Αιώνων, οι (εν πάση περιπτώσει χρήσιμες από την άποψη της κριτικής) θολούρες του ηθικού σκεπτικισμού ενδεχομένως θα φαίνονται ως πλούσια κοιτάσματα Αλήθειας στον ξερότοπο της ανθρώπινης πλάνης. Από την άλλη, βαρυνόμαστε με μια φύση ελαττωματική που χρήζει, ολοένα, διορθώσεων + δεν έχουμε καμία πρόσβαση στο ως άνω παρατηρητήριο + κάπως πρέπει να διάγουμε, εδώ και τώρα, έναν καλό βίο.

[Τ’ άνωθι συμπυκνωμένα Εις Εαυτόν λαλούσε ψευδο-Διονύσιος, σε στυλ Θέλε-το-maximum-μπας-και-καταφέρεις-να-φτάσεις(-με-κόπο)-το-minimum ενόσω κάποιοι ζωηρότατοι-γεμάτοι Sturm und Drang – / ή κάποιοι άλλοι αμετανόητοι ντετερμινιστές –αμφισβητίες της ελεύθερης βούλησης– / ή κάποιοι άλλοι αμετανόητοι σκεπτικιστές –λάτρεις της θολούρας– / ή κάποιοι άλλοι φαντασμένοι υπερβατικοί –πέραν του καλού και του κακού– / ή κάποιοι άλλοι –που απλώς βαρέθηκαν– από μακριά τον χαιρετούσαν αντιδεοντολογικά –με τα δάχτυλα ανοιγμένα– κινούμενοι προς την έξοδο. ΑΥΤΟΣ απάντησε, δε, άκρως δεοντολογικά, εξαπολύοντας (με σφοδρότητα) μια Επίθεση «Χαμόγελο» – ήτοι παραμερίζοντας λίγο τη μάσκα του Αθανάτου και εμφανίζοντας την πλήρη του στραβή-ως-αναιτίως-απείραχτη-από-σιδεράκια-όταν-έπρεπε-και-του-τό-λεγαν-οι-γονείς-του οδοντοστοιχία, υπερήφανα και με την αξιοζήλευτη φυσικότητα ενός αλόγου – ΕΝΩ ΕΚΕΙΝΟΥΣ, που είχανε στο μεταξύ αρχίσει να τρέχουν απ’ το σκιάξιμο, τους κατάπιε ολόκληρους η τάφρος που μας χωρίζει από την αμέσως επόμενη παράγραφο.]

– ΑΣ ΕΠΙΜΕΙΝΟΥΜΕ ΚΑΠΩΣ στην ιδιότητα εκείνη, την μακροσκοπικά ηθική καθότι συνέχεται με ένα πλέγμα ηθικών επιλογών, που δίνει, καταρχήν, σε όλους τη δύναμη να γίνουν οι ίδιοι ένας μοχλός της ανθρώπινης ιστορίας και που, για τον λόγο αυτόν, πρέπει να θωρακίζεται έτι περαιτέρω απέναντι σε δυο μεγάλους δυνάστες της ανθρώπινης νόησης, τη βλακεία και το θυμικό: Στην ιδιότητα του πολίτη μιας Δημοκρατίας.

——————————————————
We have frequently printed the word Democracy. ... It is a great word, whose history, I suppose, remains unwritten, because that history has yet to be enacted. It is, in some sort, younger brother of another great and often-used word, Nature, whose history also waits unwritten. As I perceive, the tendencies of our day, in the States, (and I entirely respect them,) are toward those vast and sweeping movements, influences, moral and physical, of humanity, now and always current over the planet, on the scale of the impulses of the elements. Then it is also good to reduce the whole matter to the consideration of a single self, a man, a woman, on permanent grounds. Even for the treatment of the universal, in politics, metaphysics, or anything, sooner or later we come down to one single, solitary soul.
— — — — — — — — —
W. Whitman, ό.π.

[ Η συνέχεια και το απρόσμενο τέλος προσεχώς ]