Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Συγκατοικούσες με τον ειρημμένο Ρασκόλνικοφ, στην οδό Σύρου, στον αριθμό 46, εμμένοντας στη φιλία και την καλοσύνη, στην ευγένεια και στην κραιπάλη, στο πένθος και στο πάθος, στη λήθη και στο λάθος — ένα κοκτέιλ εμμονών μες στη διαλεκτική των διακυμάνσεων. Το είπε ο Μαρξ, το είπε ο Αξελός, το είπε ο Ντεμπόρ: Με τη Διαλεκτική Διευθετούνται τα Πάντα. Ώρες έψαχνες να βρεις το χαμένο σημειωματάριο όπου είχες καταγράψει τις παραπομπές — του Μαρξ ήταν από επιστολή στον Ένγκελς, του Αξελού στο Παιχνίδι του Κόσμου, του Ντεμπόρ στην αλληλογραφία του με την Νικόλ Μπωραίν [Nicole Beaurain]. Θα το βρεις το χαμένο σημειωματάριο, θα βρεις τις παραπομπές με ακρίβεια, αλλά αργότερα — όπως έλεγε για το πότε θα βρει την εγκράτεια και την αρετή ο σοφός εγλεντζές Άγιος Αυγουστίνος. Για την ώρα, θα βγεις για να φλανάρεις, με τη Λεωφόρο Νάτο του Νικήτα Σινιόσογλου στην τσέπη, κι έχοντας και σήμερα στον σάκο εκστρατείας τη μονογραφία Georgia Sagri Georgia Sagri and I (έτσι, εις διπλούν) και το πόνημα του Jacques Bonnet Βιβλιοθήκες Γεμάτες Φαντάσματα.
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Και δεν έπαψες να το λες και να το ξαναλές, να το επαναλαμβάνεις, να το σκέφτεσαι, να το γράφεις, να το διαλαλείς, σε κάμαρες και σε καφενεία και σε στέκια, ναι, μόνο η Ποίηση δεν είναι για πέταμα, μόνο η Ποίηση δεν είναι μοχθηρός οχτρός, μόνο η Ποίηση σού γνέφει στα σκοκάκια της ερήμωσης, μόνο η Ποίηση κινεί τον Τόμας ντε Κουίνσι, τον ευγενή, και τον ωθεί να χαθεί και χωθεί στους λαβυρίνθους των κακόφημων συνοικιών του Λονδίνου αναζητώντας τη μικρή Άννα για να βρει το «βορειοδυτικό πέρασμα προς μιαν αληθινή ζωή» και για να ανακαλύψει μια νέα γεωγραφία των παθών.
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Και Ποίηση είναι να βρίσκεις το χαμένο σημειωματάριο στο ψυγείο (αν είναι δυνατόν!) και να αισθάνεσαι ότι κλέπτεις ολίγη από την χαοτική αίγλη του τζέντλεμαν Λέοναρντ Κοέν, και να τσακίζεσαι να βρεις τη μαρτυρία του Άνταμ, του γιου του, στον πρόλογό του στον τόμο The Flame: «Όταν ήμουν παιδί και ζητούσα από τον πατέρα μου χρήματα για να αγοράσω γλυκίσματα από το μαγαζάκι στη γωνία, μου έλεγε να ψάξω στις τσέπες του μπλέιζέρ του όπου παράταγε χαρτονομίσματα και κέρματα. Και πάντα, ναι, πάντα έβρισκα ένα σημειωματάριο κάθε φορά που έψαχνα στις τσέπες του. Χρόνια μετά, όταν τον ρωτούσα αν είχε αναπτήρα ή σπίρτα, άνοιγα τα συρτάρια κι έβρισκα χαρτιά και σημειωματάρια. Μια φορά, όταν του ζήτησα αν είχε καθόλου τεκίλα, μ᾽ έστειλε να κοιτάξω στο ψυγείο, όπου βρήκα ένα παγωμένο, παραπεταμένο σημειωματάριο». Στο ψυγείο το σημειωματάριο ο Κοέν, στο ψυγείο το σημειωματάριο κι εσύ (ενώ στο ψυγείο είχε βρει ο ποιητής Γιάννης Τζώρτζης το πολύτιμο ψαλίδι του που χρησιμοποιούσε, όπως και ο Ουίλιαμ Μπάροουζ, για τα βολιώτικα cut-ups του).
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Ναι, μόνο η Ποίηση μετράει, θα γράψεις, να πεις, θα διακηρύξεις. Και Ποίηση είναι να βρίσκεις τις παραπομπές σ᾽ ένα παγωμένο σημειωματάριο που βρήκες εντέλει στο ψυγείο. Του Μαρξ την προλογίζει ο Αξελός ως εξής: «Πότε η θεωρία προσαρμόζεται προκειμένου να λογοδοτήσει για τα γεγονότα, πότε τα γεγονότα λειαίνονται προκειμένου να δικαιώσουν τη θεωρία». Και μετά, παραθέτει το απόσπασμα από την επιστολή του Μαρξ στον Ένγκελς, στις 15 Αυγούστου του 1857, το οποίο απόσπασμα με τη σειρά του παρατίθεται σε ένα άρθρο στην New York Tribune: «Μπορεί να γελοιοποιήθηκα. Αλλά με λίγη διαλεκτική μπορεί κανείς πάντοτε να τα βγάλει πέρα. Φυσικά, παρουσίασα τις απόψεις μου με τέτοιον τρόπο ώστε, ακόμα κι αν τα πράγματα πάρουν διαφορετική τροπή, πάλι θα έχω δίκιο». [Κώστας Αξελός, Το Παιχνίδι του Κόσμου, μτφρ. Κατερίνα Δασκαλάκη, εκδ. Εστία, σ. 71]. Ο Ντεμπόρ είναι πιο κατηγορηματικός, αφαιρεί το «λίγη», επιτείνει το «να τα βγάλεις πέρα». Το φθινόπωρο του 1963, γράφει στην Νικόλ Μπωραίν (που έμελλε να γίνει η γυναίκα τού τότε φίλου του Ντεμπόρ, του φιλοσόφου Ανρί Λεφέβρ): «Avec la dialectique, tout s’ arrange». [Guy Debord, Correspondance, τόμ. 2, εκδ. Fayard, σ. 264].
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Και ναι, μόνο η Ποίηση είναι ένα «άνθος ενάντιο» στην οίηση, μόνο η Ποίηση εκθειάζει την αξιοπρέπεια του τσαλακωμένου, μόνο η Ποίηση σε κάνει να παίρνεις τους δρόμους, να φλανάρεις, να ντεριβάρεις ψάλλοντας εντός σου “Dérive, Debord, Détournement’’, και να φτάνεις από την Κυψέλη στα Εξάρχεια και μετά στο Κολωνάκι, και να βλέπεις ένα πραγματικά ντανταϊστικό έργο, που το έρμο το έργο δεν γνωρίζει ακόμη ότι είναι έργο, και να το φωτογραφίζετε κι εσύ κι Εκείνη που έμελλε να εισβάλλει εξαίσια στη ζωή σου, σαν μια απρόσμενη ανθοδέσμη, σαν ένα αναπάντεχο φιλί, ακριβώς ένα τέταρτο του αιώνα από τότε που αυτοκτόνησε ο Ντεμπόρ νικώντας ακόμα και τον θάνατο, ενώ σήμερα είναι η επέτειος της γέννησής του — και μετά να το σχολιάζετε το ντανταϊστικό έργο που δεν ξέρει ακόμη ότι είναι έργο, και να γελάτε, γιατί το γέλιο, όπως λέγει και ο Κωστής Παπαγιώργης, «διάγει βίο κοινόκτητης και εθελοντικής εκφράσεως και συχνά θυμίζει τις σωσίβιες μεταμορφώσεις των αδύναμων ζώων». Και πώς να μη γελάσεις όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα μαύρο σπλας, όμοιο με αδέξια στιγμή του Πόλοκ ή, καλύτερα, του Ντε Κούνινγκ, πάνω στον ολάνθιστο τοίχο (ζωγραφιά) δίπλα στην προθήκη ενός έξοχου ανθοπωλείου, ενώ δίπλα στο σπλας είναι στημένη μια κίτρινη σκάλα.
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Και τωόντι μόνο η Ποίηση σε οργανώνει στρατηγικά έτσι ώστε, μέσα από τις καλά μεθοδευμένες εφήμερες στιγμές ομορφιάς, μέσα από τα μινιμαλιστικά καλλιγραφήματα του Μάικλ Μαρτς (Χαρτογράφησες / το άδειο / απαραίτητα κενά / κάηκαν έγιναν φως / άσπιλο / άδειο / αν και / οι οικισμοί / παραμένουν) και («Κανείς δεν μιλάει τη γλώσσα του καιρού εκείνου» / Οι φωτιές της κίνησης του δρόμου — καίνε όπως μιλάμε / Οι πληγές μου κρύωσαν στον τρόμο / Οι δικές σου «τα καλύτερα ποτά και κρασιά»), μέσα από καλοδιαλεγμένες ταινίες που δεν παύουν να σε συναπαίρνουν (The Arragement, Bad Timing, Κοάττι, Καρκαλού, In girum imus nocte et consumimut igni, The Wild Bunch), μέσα από κείνα τα τραγούδια που ξέρουν να ψέλνουν την αμοιβαιότητα των δακρύων («Ne me quitte pas», «Les Feuilles Mortes», «Angie», «Αν θυμηθείς τ᾽ όνειρό μου»), μέσα από τις φράσεις που έγιναν με τον καιρό οι οδοδείκτες σου («Jamais Plus Nous Ne Boirons Si Jeunes», «No Time to Check the Facts», «Δεν Μου Αρέσουν οι Χαρταετοί», «Ο Έρως είναι Ακαριαίος και Αιώνιος», «Οι πιο Σύντομες Αναμνήσεις είναι οι πιο Όμορφες»), όταν μέσα από την εκπαίδευση του βλέμματος ώστε να βλέπεις το Θαύμα όταν παρουσιαστεί και να μην είσαι σαν τον ηλίθιο του βλέπει το δάχτυλο όταν το δάχτυλο δείχνει το φεγγάρι, ναι, μόνο η Ποίηση σε οργανώνει στρατηγικά έτσι ώστε να αντέχεις με αξιοπρέπεια την απώλεια και να ελίσσεσαι μέσα στον χρόνο, να κάνεις σλάλομ ανάμεσα στα στερεότυπα, και να γελάς όταν το γέλιο διακονεί την ευδαιμονία σου.
Σου το είχε πει, το 1993, στην Κυψέλη, ο Ρασκόλνικοφ της Κυψέλης: Only Poetry isn’t Shit. Ανάβεις τσιγάρο. Πίνεις άλλη μια γουλιά μπράντυ. Υπογραμμίζεις, στο βιβλίο που διαβάζεις, τη φράση, «Le grand malheur de ce Prince fut qu’il n’eut jamais un théatre assez vaste pour son génie». Πήρε να χαράζει στην Κυψέλη. Εκείνη ανοίγει την πόρτα σου. Έχει τα κλειδιά σου.
[ Συνεχίζεται εις το επόμενον ]
